Κινητικότητα για την ονομασία των Σκοπίων και ένταξη στο ΝΑΤΟ – Φόβοι για αύξηση των πιέσεων προς την Αθήνα

Έντονη κινητικότητα παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες γύρω από το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων και τις προσπάθειες άρσης του ελληνικού βέτο για την ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ.

Ο νέος υπουργός Εξωτερικών Νικόλα Διμιτρόφ ξεκινά μαραθώνιο επαφών στις όμορες χώρες με στόχο τη βελτίωση του κλίματος. Μεταξύ των πρώτων, αν όχι το πρώτο, θα είναι αυτό στην Αθήνα αύριο, Τετάρτη, σε ανταπόκριση της πρόσκλησης που του απηύθυνε ο Νίκος Κοτζιάς. Ο ίδιος έσπευσε να δηλώσει έτοιμος «για συναντήσεις και συνομιλίες με στόχο τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών», κάτι που, όπως τόνισε, «ελπίζουμε πως θα οδηγήσει σε συμφωνίες που θα αποδεσμεύσουν την πορεία της “Μακεδονίας” προς την ευρωατλαντική ενσωμάτωση».

Μάλιστα, όπως μετέδωσαν οι Financial Times, η νέα κυβέρνηση της γειτονικής χώρας «εξετάζει νέες προτάσεις για την προσωρινή της ονομασία σε μια προσπάθεια να άρει την αντίθεση της Ελλάδας στην ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ». Αναφερόμενος στο αντικείμενο της επίσκεψής του στην Αθήνα, ο σκοπιανός ΥΠΕΞ υποστήριξε πως βασικό μέλημα είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών, αν και όπως λέει είναι πολύ νωρίς για να συζητήσει συγκεκριμένες προτάσεις για την ονομασία. Αντίστοιχα, σήμερα ο νέος πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό της γειτονικής χώρας, ανέφερε πως κατά την αυριανή συνάντηση μεταξύ των δύο ΥΠΕΞ δεν θα συζητηθεί το θέμα της ονομασίας, αλλά τρόποι ώστε να αναθερμανθούν οι σχέσεις μεταξύ των Ελλάδας – ΠΓΔΜ.

«Θα ζητήσω από την Ελλάδα να επανεξετάσει τι είδους γείτονα θέλει – θέλει μία σταθερή και φιλική χώρα που προσφέρει ελπίδα για δημοκρατία και δικαιοσύνη; Εάν είμαστε ένας καλός γείτονας, τότε ελπίζω ότι οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα θα κατανοήσουν ότι αυτή είναι μία ιστορική ευκαιρία», δήλωσε ο Νίκολα Ντιμιτρόφ. Εξήγησε, επίσης, ότι οποιαδήποτε νέα ονομασία θα τεθεί προς έγκριση με δημοψήφισμα και ότι η κυβέρνηση θα αναζητήσει διακομματική συναίνεση πριν θέσει σε ψηφοφορία το θέμα. 

Σύμφωνα με την εφημερίδα, η κυβέρνηση της Ελλάδας χαιρέτησε τη νέα κυβέρνηση στα Σκόπια ως πιο συνεργάσιμο εταίρο σε σχέση με τον εθνικιστή πρώην πρωθυπουργό Νικολά Γκρουέφσκι. «Υπάρχουν οι βάσεις για περισσότερη αισιοδοξία [στο θέμα της ονομασίας] και ελπίζουμε για πρόοδο όταν θα συναντηθούν οι υπουργοί Εξωτερικών στην Αθήνα», ανέφερε ένας έλληνας αξιωματούχος. Ο ίδιος ωστόσο απέκλεισε το ενδεχόμενο να τεθεί χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη συμβιβασμού. «Αυτό το θέμα βρίσκεται στο τραπέζι για περισσότερες από δύο δεκαετίες και δεν θέλουμε να κάνουμε οποιαδήποτε πρόβλεψη», ανέφερε.  

Πάντως, υπάρχει έντονο παρασκήνιο σχετικά με το εν λόγω δημοσίευμα καθώς οι FT ανασκεύασαν το αρχικό τους κείμενο. Ενώ στην αρχή ανέφεραν πως η ΠΓΔΜ είναι έτοιμη να προχωρήσει σε προτάσεις για ένα διαφορετικό όνομα, τελικά, με παρέμβαση του νέου ΥΠΕΞ, άλλαξαν τον τίτλο και το περιεχόμενό του.

Τι φοβάται η Αθήνα

Με δεδομένες τις εξελίξεις που θα «ξεμπλοκάρουν» οι συζητήσεις για την ονομασία, στην Αθήνα γεννώνται φόβοι πως θα αυξηθούν οι «προτροπές» και οι πιέσεις προς την Ελλάδα για το ζήτημα της ταχείας ένταξης της FYROM στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Διπλωματικές πηγές που επικαλείται η εφημερίδα Καθημερινή εκτιμούσαν ότι η Αθήνα αναμένει κλιμάκωση των πιέσεων, ενδεχομένως ακόμη και μέσα στο καλοκαίρι και σίγουρα προτού η Γερμανία εισέλθει στα «βαθιά» της προεκλογικής περιόδου.

Εκείνο που φοβάται η Αθήνα είναι η διατύπωση μιας πρότασης η οποία θα αφορά την ένταξη της FYROM στη Βορειοατλαντική Συμμαχία με την προσωρινή ονομασία της (ΠΓΔΜ), με δέσμευση αλλαγής της εφόσον Ελλάδα και Σκόπια καταλήξουν κάποια στιγμή σε συμφωνία. Από την Αθήνα μια τέτοια εξέλιξη είναι απευκταία, καθώς εκτιμάται πως από τη στιγμή που οι περισσότερες χώρες του ΝΑΤΟ ήδη αναγνωρίζουν τη χώρα με τη συνταγματική ονομασία της («Δημοκρατία της Μακεδονίας»), τότε απλά η εκκρεμότητα με την Ελλάδα θα διαιωνιστεί.

Παιχνίδια κατασκόπων

Μέσα σε όλα αυτά, έγγραφα που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας περιγράφουν ρωσικές κατασκοπευτικές προσπάθειες να εμποδίσουν την ένταξη της χώρας, αλλά και άλλων βαλκανικών κρατών, στο ΝΑΤΟ Μεταξύ άλλων, δόθηκε στη δημοσιότητα αναφορά του επικεφαλής της διεύθυνσης ασφάλειας και αντικατασκοπείας της ΠΓΔΜ, Βλαντιμίρ Ατανάσοφσκι, ότι η ρωσική πρεσβεία στα Σκόπια ασκεί ισχυρή και ανατρεπτική προπαγάνδα με στόχο την απομάκρυνση της χώρας από τη Δύση.

Σύμφωνα με τον Ατανάσοφσκι, οι ρωσικές ενέργειες ξεκίνησαν το 2008, όταν η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ μπλοκαρίστηκε εξαιτίας των αντιρρήσεων που είχε προβάλει στη σύνοδο του Βουκουρεστίου η Ελλάδα, λόγω της διαφωνίας σχετικά με την ονομασία των Σκοπίων. Οπως προκύπτει από τις αναφορές, κάποιες εκ των οποίων δημοσιεύθηκαν στον βρετανικό «Γκάρντιαν», ο στόχος της στρατηγικής της Ρωσίας, εκτός από την αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ, είναι και ενεργειακός, καθώς αποτελεί προτεραιότητα της Μόσχας ο έλεγχος των πηγών ενέργειας της περιοχής μέσα από τη συμμαχία με τις βαλκανικές χώρες, συμμαχία που στην πραγματικότητα θα είναι σχέση απόλυτης εξάρτησης.

Οι ρωσικές δραστηριότητες στα Σκόπια κατευθύνονταν από τη ρωσική πρεσβεία τόσο μέσω πρακτόρων όσο και εκπροσώπων τοπικών ειδησεογραφικών πρακτορείων.

Στα διαβαθμισμένα έγγραφα αναφέρεται ότι πράκτορες της Ρωσίας πέτυχαν να στρατολογήσουν τόσο ενεργά όσο και πρώην μέλη του στρατού και του υπουργείου Εξωτερικών της ΠΓΔΜ με στόχο τη δημιουργία μιας «μεγάλης ομάδας ατόμων με στρατιωτική εκπαίδευση», οι οποίοι στην «κατάλληλη πολιτικά στιγμή θα εξυπηρετήσουν τα ρωσικά συμφέροντα στη χώρα».

• Financial Times
• Γερμανία
• δημοψήφισμα
• ΝΑΤΟ
• Νίκος Κοτζιάς
• ΠΓΔΜ