current views are: 15

17 Απριλίου 2018
Δημοσίευση11:12

Ανάλυση: Τα μοιραία λάθη που μετέτρεψαν την Συρία σε γεωπολιτική μαύρη τρύπα

Πώς ένα κράτος που δεν ανήκε στη ζώνη του τρίτου κόσμου, έφτασε να αποτελεί γεωπολιτική μαύρη τρύπα που «ρουφά» στην καταστροφή ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, αλλά και όσους επιχειρούν την οποιαδήποτε εμπλοκή; 

Δημοσίευση 11:12’

Πώς ένα κράτος που δεν ανήκε στη ζώνη του τρίτου κόσμου, έφτασε να αποτελεί γεωπολιτική μαύρη τρύπα που «ρουφά» στην καταστροφή ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, αλλά και όσους επιχειρούν την οποιαδήποτε εμπλοκή; 

Για πολλοστή φορά τα τελευταία χρόνια, η προσοχή της παγκόσμιας κοινής γνώμης έχει στραφεί στην πολύπαθη Συρία. Με τους Τραμπ και Πούτιν να έχουν ήδη εισέλθει σε διαγωνισμό πολεμοχαρούς λαϊκισμού που κανείς δεν μπορεί να ξέρει πού θα οδηγήσει, τα σενάρια για το επόμενο διάστημα δίνουν και παίρνουν.

Πώς όμως οδηγηθήκαμε ως εδώ; Πώς ένα κράτος που δεν ανήκε στη ζώνη του τρίτου κόσμου, έφτασε να αποτελεί γεωπολιτική μαύρη τρύπα που «ρουφά» στην καταστροφή ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, αλλά και όσους επιχειρούν την οποιαδήποτε εμπλοκή;

Πριν κάνουμε τη βουτιά στο παρελθόν, μία σύντομη παρουσίαση της περίπλοκης κατάστασης που επικρατεί στο συριακό έδαφος μετά από τα 7 πλέον χρόνια της εμφύλιας σύρραξης.

Αυτή την στιγμή –όπως βλέπουμε και στο διάγραμμα των NY Times- το μεγαλύτερο κομμάτι της χώρας είναι υπό τον έλεγχο των κυβερνητικών δυνάμεων του Άσαντ. Στη δυτική Συρία, αρκετές περιοχές ελέγχονται από τις δυνάμεις τις αντιπολίτευσης, στο βορειοανατολικό κομμάτι υπάρχει η κουρδική περιοχή, ενώ λίγες είναι πλέον οι ζώνες που βρίσκονται ακόμα υπό την κατοχή των δυνάμεων του ISIS.

Ο ασκός του Αιόλου στη Συρία άνοιξε επ’ αφορμή των κινημάτων της Αραβικής Άνοιξης, που στην πλειονότητά τους, οδήγησαν σε πολιτική και κοινωνική «βαρυχειμωνιά» τις χώρες στις οποίες εκδηλώθηκαν.

Βέβαια, εάν όντως θέλουμε να ανατρέξουμε στις βαθιές ρίζες του κακού στην χώρα, αλλά και σε όλη τη Μέση Ανατολή, θα πρέπει να γυρίσουμε πίσω στις συνθήκες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και στην καταστροφική χάραξη συνόρων των νικητών της Αντάντ στην περιοχή, η οποία οδήγησε σε δημιουργία χωρών χωρίς κανενός είδους εθνική συνοχή, όπως η Συρία και το Ιράκ. 

Ας παραμείνουμε όμως στο προκείμενο. Έχουμε σημειώσει και σε προηγούμενες αναλύσεις, πως όταν το 2011 ξεκίνησε η εξέγερση κατά του απολυταρχικού καθεστώτος του Άσαντ, στους κόλπους της αντιπολίτευσης κυριαρχούσαν οι δυνάμεις των αστών εκσυγχρονιστών και των μετριοπαθών ισλαμιστών, με τους ακραίους σαλαφιστές μουσουλμάνους να αποτελούν ανίσχυρη μειοψηφία.

Τότε είναι που διαπράχθηκε και το μοιραίο για την Δύση λάθος, το οποίο και καθόρισε την περαιτέρω εξέλιξη της σύγκρουσης. Ο δυτικός κόσμος και κυρίως οι ΗΠΑ, αντί να ενισχύσουν άμεσα κι αποφασιστικά την προελαύνουσα μετριοπαθή αντιπολίτευση, έμειναν ουσιαστικά παρατηρητές, ευελπιστώντας πως η τύχη του καθεστώτος Άσαντ ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένη.

Με αυτό τον τρόπο, έκαναν το καλύτερο δώρο στις δυνάμεις των εξτρεμιστών. Η παρείσφρηση των τελευταίων στις δυνάμεις της αντιπολίτευσης ήταν σταδιακά όλο και πιο δυναμική, με αποτέλεσμα σύντομα, να ξεκινήσει ένας εμφύλιος μέσα στον εμφύλιο. Οι δυνάμεις των τζιχαντιστών ενισχύονταν συνεχώς με ξεκάθαρη ευθύνη των ισχυρών σουνιτικών κρατών της περιοχής (Σαουδική Αραβία, Κατάρ, κλπ.), με αποτέλεσμα την εμφάνιση του ISIS και την κυριαρχία του μέχρι και πριν λίγο καιρό στην περιοχή.

Από εκείνο το σημείο, δεν υπήρξε ποτέ επιστροφή. Κάπως έτσι, 7 χρόνια και εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες μετά, η Συρία βρίσκεται παραδομένη στο απόλυτο χάος, με αρκετούς να φοβούνται ακόμα και ενδεχόμενη σύρραξη ΗΠΑ-Ρωσίας στην ευρύτερη περιοχή.

Ρεαλιστικά, ένα τέτοιο ενδεχόμενο μοιάζει ακραίο. Η πρόβλεψη που μπορεί να διακινδυνέψει κανείς είναι πως οι δυνάμεις της Δύσης θα συνεχίσουν τα χειρουργικά χτυπήματα με στόχο να φθείρουν τον Άσαντ και την ελπίδα να τον σύρουν κάποια στιγμή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Κακά τα ψέματα όμως, με ηγέτες όπως ο Τραμπ και ο Πούτιν και κράτη που είναι μονίμως με το χέρι στην σκανδάλη, όπως το Ιράν και το Ισραήλ, να είναι άμεσα εμπλεκόμενα, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για την εξέλιξη των πραγμάτων στην περιοχή.

Επειδή όμως για τις δυτικές ηγεσίες, εάν κάτι θετικό μπορεί να βγει από όλο αυτό το χάος, είναι να διδαχθούν από τα λάθη τους, αφού κάνουν μία ρεαλιστική ανάλυση των συμβάντων, γεγονός αποτελεί πως η ρίζα του κακού για την παρούσα κατάσταση, ήταν η διστακτική πολιτική απομονωτισμού που ακολούθησε η κυβέρνηση Ομπάμα κατά το πρώτο έτος της ανάφλεξης. Εκεί ήταν που χάθηκε η μεγάλη ευκαιρία για την Συρία και για όλη τη Μέση Ανατολή. 
Κανενός πραγματιστή αναλυτή πρόθεση δεν μπορεί να είναι η αθώωση της παρούσας κυβέρνησης των ΗΠΑ –τουναντίον, έχει ήδη κάνει μοιραία λάθη-, όμως αν θέλουμε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, ο τραγελαφικός The Donald είναι ο τελευταίος που ευθύνεται για τη μαύρη τρύπα της Συρίας.

*Ο κ. Στάθης Πολίτης, είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων και Πολιτικός Αναλυτής


σχετικα αρθρα