Εις το όνομα της Μακεδονίας: Η μεγάλη πολιτική «ζαριά» Τσίπρα – Ζάεφ

Οι συνεχείς διακυμάνσεις της διαπραγμάτευσης για το όνομα της ΠΓΔΜ έχουν διαψεύσει όλες τις προβλέψεις για εύκολη συμφωνία ή για βέβαιο ναυάγιο. Οι μεγάλες εσωτερικές αντιδράσεις σε ΠΓΔΜ κι Ελλάδα έχουν φέρει τις δύο κυβερνήσεις σε δυσχερή θέση. Η κριτική που ασκείται από VMRO και Νέα Δημοκρατία αντιστοίχως, για «απαράδεκτη υποχωρητικότητα», βρίσκει απήχηση στα εκλογικά ακροατήρια των δύο χωρών.

Σήμερα, η Νέα Δημοκρατία εξέδωσε την πιο οξεία ανακοίνωση του τελευταίου διαστήματος: «Η κυβέρνηση Τσίπρα, Καμμένου, Κοτζιά, για να κρατηθεί μερικούς ακόμη μήνες στην εξουσία, εμφανίζεται πια πρόθυμη να κάνει βαριές εθνικές υποχωρήσεις. Γι’ αυτό βαφτίζει ακροδεξιά την εθνική ευαισθησία της μεγάλης πλειοψηφίας των Ελλήνων και αναζητεί απεγνωσμένα άλλοθι και συνενόχους, αδυνατίζοντας την διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας.»

Διαβάστε επίσης:

►Σκοπιανό: Τσίπρας και Ζάεφ αντιμέτωποι με τις αντιδράσεις στο εσωτερικό 
► ΝΔ: Η κυβέρνηση ετοιμάζεται για βαριές εθνικές υποχωρήσεις στο Σκοπιανό 
► Τα συλλαλητήρια, το Μαξίμου και το τηλεφώνημα από τον Ζάεφ 
►Πρώην ΥΠΕΞ Σκοπίων: Πέμπτη ή Παρασκευή υπογράφεται η συμφωνία για το όνομα

Ωστόσο, οι δύο πρωθυπουργοί φαίνονται διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε μια κίνηση πολύ υψηλού ρίσκου, όπως είναι μια συμφωνία για το όνομα της ΠΓΔΜ. Προϋπόθεση είναι βέβαια ότι η όποια συμφωνία δεν θα σημάνει την πολιτική καταστροφή τους. Εξού οι συνεχείς διακυμάνσεις της διαπραγμάτευσης και η διαρκής αβεβαιότητα για την κατάληξη της. Γιατί όμως οι δύο πρωθυπουργοί διατίθενται να ρίξουν αυτήν τη μεγάλη πολιτική «ζαριά».

Ο φόβος του Ζάεφ

Στα Σκόπια γνωρίζουν ότι αν δεν επιτευχθεί συμφωνία τώρα, η επόμενη ευκαιρία θα παρουσιαστεί μετά από πολλά χρόνια. Δεδομένου ότι το πλέον πιθανό σενάριο είναι ότι τις επόμενες εκλογές στην Ελλάδα θα κερδίσει η Νέα Δημοκρατία, μοιάζει απίθανο μια κυβέρνηση Μητσοτάκη να κάνει στη περισσότερες παραχωρήσεις, αφού ήδη θεωρεί απαράδεκτο το υφιστάμενο πλαίσιο συμβιβασμού. Χωρίς συμφωνία για το όνομα, ο δρόμος της ΠΓΔΜ προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ θα παραμείνει μπλοκαρισμένος.

Η κυβέρνηση Ζάεφ φοβάται ότι χωρίς την ευρωατλαντική ομπρέλα, η ΠΓΔΜ θα παραμείνει ένα «εύθραυστο κράτος». Η απειλή που αντιμετωπίζει ο κ. Ζάεφ δεν είναι άλλη από την Μεγάλη Αλβανία. Έχοντας μια συμπαγή αλβανική μειονότητα που φτάνει το 25% του πληθυσμού και συνορεύοντας τόσο με την Αλβανία όσο και με το Κόσσοβο, η ΠΓΔΜ είναι ευάλωτη σε τυχοδιωκτισμούς. Ο κ. Ζάεφ γνωρίζει ότι τώρα είναι η στιγμή για μια σημαντική παραχώρηση στην Ελλάδα που θα σταθεροποιήσει όμως την ΠΓΔΜ. Αυτό άλλωστε υπονόησε ο Νίκος Κοτζιάς στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ: «Έρχεται η στιγμή που πρέπει να πεις το μεγάλο ναι, ή το μεγάλο όχι»

Οι στοχεύσεις Τσίπρα

Στο Μαξίμου έχουν επίγνωση των δυσκολιών που θα αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, σε περίπτωση συμφωνίας με την ΠΓΔΜ. Σε συνομιλία που είχε με το Newpost, ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος παραδέχτηκε ότι στη Βόρεια Ελλάδα η δυσαρέσκεια για την οικονομική κατάσταση διαπλέκεται με ένα αίσθημα «πληγωμένης εθνικής περηφάνιας» λόγω του διαφαινόμενου συμβιβασμού για το όνομα.

Ωστόσο, στο Μαξίμου φαίνεται ότι ηγεμονεύει η άποψη ότι σε βάθος χρόνου ο ΣΥΡΙΖΑ θα κερδίσει από μια συμφωνία με τη ΠΓΔΜ. Πρώτα απ’ όλα, η εκτίμηση του κυβερνητικού επιτελείου είναι ότι η συμφωνία θα ενισχύσει τη θέση της χώρας στη διαπραγμάτευση για το χρέος. Ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος με άριστη γνώση των συνομιλιών με τους δανειστές, είπε πριν από λίγο στο Newpost: «Μια συμφωνία με την ΠΓΔΜ θα βοηθήσει τη διαπραγμάτευση για το χρέος γιατί θα επιβεβαιώσει ότι είμαστε μια κυβέρνηση που μπορεί να δώσει λύσεις στα προβλήματα. Μια κυβέρνηση που αντιμετωπίζει τα μεγάλα προβλήματα, οικονομικά ή μη, με εποικοδομητικό τρόπο.» Στην κυβέρνηση προφανώς εκτιμούν ότι τα πολιτικά οφέλη από μια πετυχημένη «έξοδο από το Μνημόνιο», θα υπερκεράσουν τις όποιες απώλειες από μια συμφωνία Τσίπρα-Ζάεφ.

Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι αναλυτής της γεωπολιτικής με τον οποίο επικοινώνησε το Newpost, δεν συμμερίστηκε την κυβερνητική εκτίμηση περί σύνδεση των διαπραγματεύσεων για χρέος και ΠΓΔΜ. «Η Γερμανία αποσυνδέει την οικονομική πολιτική από τη γεωπολιτική», είπε χαρακτηριστικά.

Η πόλωση

Πέρα όμως από θέμα του χρέους, η κυβέρνηση βλέπει στη συμφωνία με την ΠΓΔΜ μια σημαντική ευκαιρία πόλωσης του πολιτικού σκηνικού. Η «μακεδονική» πόλωση λειτουργεί με δύο τρόπους. Πρώτον, συσπειρώνει (τουλάχιστον έτσι πιστεύει το Μαξίμου) τους αριστερούς ψηφοφόρους, μέσω της ταύτισης της ΝΔ με την ακροδεξιά. Ο Δημήτρης Τζανακόπουλους είπε στο ραδιόφωνο News 247: «Η Ν.Δ., σε σχέση με το ζήτημα των διαπραγματεύσεων, εδώ και τέσσερις-πέντε μήνες βρίσκεται σε απόλυτη σύγχυση […]Και αυτό, προφανώς, είχε να κάνει με το γεγονός ότι ένα μεγάλο τμήμα του κόμματός συγκλίνει σαφέστατα, σε επίπεδο απόψεων, με την ακροδεξιά…]

Ο δεύτερος τρόπος που λειτουργεί η πόλωση είναι μέσω της ταύτισης της ΝΔ με τον «εθνολαϊκισμό» και την «ανευθυνότητα». Για τα δύο αυτά θέματα οι ψηφοφόροι του Κέντρου παρουσιάζονται ιδιαίτερα ευαίσθητοι. Απαντώντας στην ανακοίνωση της ΝΔ, το Μαξίμου υπογράμμισε: «Η ΝΔ για ακόμη μία φορά παίζει το χαρτί της πατριδοκαπηλείας και προσπαθεί να διχάσει τους Έλληνες, μήπως και κρύψει την αδυναμία της να αρθρώσει σαφή και υπεύθυνη θέση στο ονοματολογικό της πΓΔΜ, εξαιτίας των εσωτερικών της διαφορών.»

Στο πεδίο του «μακεδονικού» ανοίγματος του ΣΥΡΙΖΑ στο Κέντρο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η σημερινή δήλωση του Σταύρου Θεοδωράκη στον Alpha 989: «Είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας να υπάρχει μία συμφωνία με τα Σκόπια. Ο κόσμος στην πΓΔΜ στηρίζει τη λύση του Μακεδονικού λόγω της ανάγκης τους για μια Ευρωπαϊκή ταυτότητα. Πρέπει εμείς εδώ στην Ελλάδα να αναρωτηθούμε αν με τη στάση μας δίνουμε τα Σκόπια «πακέτο» στους Τούρκους γιατί στην πολιτική δεν υπάρχει κενό.»

Το τηλεφώνημα

Αυτή τη στιγμή κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν τελικά οι Αλέξης Τσίπρας και Ζόραν Ζάεφ θα πάρουν το μεγάλο ρίσκο. Μόνο όταν ηχήσει στο Μαξίμου ο ήχος του τηλεφώνου, θα ξέρουμε ότι η πλάστιγγα έγειρε προς τη μεριά της συμφωνίας.

• Αλέξης Τσίπρας
• Ζόραν Ζάεφ
• Μακεδονία
• Σκοπιανό