Παρτίδα 4 μηνών με έπαθλο την… επιβίωση της κυβέρνησης

Γράφει ο Τάσος Τσιφόρος 

Στην πλέον κρίσιμη στροφή της κυβερνητικής διαδρομής που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2012 έχει εισέλθει, από την προηγούμενη Τρίτη και τη συνάντηση με την Άνγκελα Μέρκελ, ο Αντώνης Σαμαράς. Οι 27 μήνες που παρήλθαν από την ανάληψη της Πρωθυπουργίας αποτελούν παρελθόν καθώς όλα τα κριθούν στους 4 μήνες μέχρι την έναρξη της διαδικασίας αναζήτησης του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας. 

Σε αυτούς τους 4 μήνες λάθη των 27 προηγουμένων μπορεί να ξεχαστούν ή να συγχωρεθούν. Αντιστοίχως και τα όσα πέτυχε η κυβέρνηση, με τις θυσίες των πολιτών, να εξαερωθούν. 

Διότι πολύ απλά, στο 4μηνο που έπεται ο κ. Αντώνης Σαμαράς θα παίξει την πλέον κρίσιμη παρτίδα για τον ίδιο και την Ελλάδα. 

Μέσα σε αυτό το διάστημα, η ελληνική κυβέρνηση φιλοδοξεί ότι θα πετύχει μία συμφωνία για την επόμενη ημέρα του ελληνικού προγράμματος και, κυρίως, το πλαίσιο μίας συμφωνίας για τη βιωσιμότητα του χρέους που θα στέλνει μήνυμα αλλαγής σελίδας τόσο στο εσωτερικό όσο και στις αγορές, η στήριξη των οποίων είναι κρίσιμη για την επάνοδο της Ελλάδας σε όρους κανονικότητας. 

Αρχής γενομένης από την επικείμενη συνάντηση, την προσεχή Τρίτη, με την τρόικα, ο κ. Σαμαράς θα πρέπει να απαντήσει ο ίδιος ή να εξασφαλίσει εκ μέρους των εταίρων του πειστικές απαντήσεις σε μία σειρά ανοικτών θεμάτων που περιλαμβάνουν από τα «εύκολα» της επικείμενης αξιολόγησης μέχρι τα «δύσκολα» της επόμενης ημέρας, της αποχώρησης του ΔΝΤ, του νέου μηχανισμού εποπτείας αλλά και της βιωσιμότητας του χρέους. Και όλα αυτά θα πρέπει να τρέξουν σε ένα ασφυκτικό χρονικά και πολιτικά περιβάλλον.

• Προϋπολογισμός 2015. Η Αθήνα θέλει να περιλάβει τις φοροελαφρύνσεις και παράλληλα να προχωρήσει σε μερική αποκατάσταση των αποδοχών των ενστόλων. Προς τούτο διεκδικεί χαλάρωση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3% του ΑΕΠ για το 2015.
• Διαρθρωτικά μέτρα. Επιδιώκεται να εξασφαλιστεί η μετάθεση των δύσκολων αποφάσεων για το ασφαλιστικό, να καμφθούν οι αντιδράσεις της τρόικας σε μία σειρά θεμάτων (σ.σ. όπως το ύψος εκκίνησης για τους πλειστηριασμούς) και, φυσικά, να εξασφαλιστεί η συναίνεση και αντοχή του ΠΑΣΟΚ αλλά και της γαλάζιας κοινοβουλευτικής ομάδας σε μέτρα που έπονται. Δεν είναι λίγοι στο κυβερνητικό επιτελείο που θεωρούν, για παράδειγμα, ως αναπόφευκτες κάποιες αλλαγές στο εργασιακό, θέμα όμως που συνιστά κόκκινη γραμμή για το ΠΑΣΟΚ που αποκλείει κάθε τέτοιο ενδεχόμενο. Το σημείο ισορροπίας όχι μόνον μεταξύ Σαμαρά – Βενιζέλου αλλά και στο εσωτερικό των δύο κοινοβουλευτικών ομάδων αναζητείται
• Ευρωπαϊκό πρόγραμμα – ΔΝΤ. Το πακέτο της ευρωζώνης ολοκληρώνεται στα τέλη του έτους και η χειρότερη εκδοχή για την Ελλάδα είναι να παραταθεί επ’ αόριστον η αξιολόγηση, που συνιστά προϋπόθεση για όποιο άλλο βήμα. Η Αθήνα θέλει να τελειώνει, με τις εκπτώσεις που προαναφέρθηκαν, με την τρόικα προκειμένου να ασχοληθεί με τα μείζονα. Το ΔΝΤ, προφανώς, δεν θα μείνει μόνο του σε μία χώρα της Ευρωζώνης, ωστόσο όπως προειπώθηκε προϋπόθεση της αποχώρησής του είναι να λυθούν οι εκκρεμότητες στο εσωτερικό της ευρωζώνης,
• Μηχανισμός εποπτείας. Απόλυτα συνδεδεμένο με τις ευρωπαϊκές ανησυχίες είναι και το ζήτημα της εποπτείας της Ελλάδας, μετά την απομάκρυνση της τρόικας. Όλοι συμφωνούν, ακόμη και η Αθήνα, ότι θα υπάρχει αυξημένη εποπτεία, ωστόσο ούτε ο μηχανισμός έχει καθοριστεί, ούτε βέβαια ενδεχόμενες προϋποθέσεις, – στόχοι που θα τεθούν προς την Ελλάδα. Η ύπαρξη του μηχανισμού συνιστά όρο ασφαλείας όχι μόνον για την ευρωζώνη αλλά και για την ίδια την Ελλάδα καθώς θα συνιστά σήμα συνέχισης της δημοσιονομικής και μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Συνεπώς, αποτελεί προϋπόθεση και για τη φθηνή χρηματοδότηση της χώρας, που αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχία του σχεδίου Σαμαρά
• Βιωσιμότητα χρέους. Αντιστοίχως, κρίσιμο ζήτημα τόσο για το εσωτερικό όσο και για τις αγορές. Η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους – σε συνδυασμό με την αυξημένη εποπτεία – αναμένεται να οδηγήσουν σε ταχεία αποκλιμάκωση των επιτοκίων δανεισμού της χώρας καθιστώντας βιώσιμη την έξοδο της χώρας από το μνημόνιο και τη μη είσπραξη των εκκρεμών ποσών από το ΔΝΤ. 

Παράλληλα, θα συνιστούσε πολιτικό μήνυμα και προς το εσωτερικό ενόψει εκλογών. Ο κ. Σαμαράς επιδιώκει να έχει στα χέρια του ένα σαφές σχέδιο για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, στις αρχές του προσεχούς έτους ώστε να είναι το βαρύ του όπλο στη διαδικασία εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας. 

Ωστόσο, οι παράμετροι είναι πολλές, όπως άλλωστε και τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν. Ο κ. Σαμαράς εκτιμά ότι οι εξελίξεις θα είναι επιταχυνόμενες. Υπό τις προϋποθέσεις, βέβαια, που περιγράφηκαν. Ωστόσο, η πρόσφατη ιστορία έχει αποδείξει ότι πολύ συχνά οι αντιδράσεις της Ευρωζώνης λαμβάνονται με πολύ κόπο και μετά την παρέλευση κρίσιμου χρόνου. Και ο χρόνος, εν προκειμένω, δεν είναι σύμμαχος της ελληνικής πλευράς. 

• Άνγκελα Μέρκελ
• Αντώνης Σαμαράς