Ένας χρόνος από τη μυστηριώδη εξαφάνιση του Boeing της Malaysia Airlines

8 Μαρτίου 2014. Η πτήση MH370, με προορισμό το Πεκίνο, χάνεται από τα ραντάρ, μία ώρα μετά την απογείωσή της από την Κουάλα Λουμπούρ. 

Έναν χρόνο μετά, οι 239 επιβαίνοντες, καθώς και το ίδιο το Boeing της Malaysia Airlines, εξακολουθούν να αγνοούνται. 

Την ίδια ώρα, οι έρευνες συνεχίζονται, ενώ τα σενάρια και οι θεωρίες συνωμοσίας καλά κρατούν, μιας και μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί ίχνος που να μαρτυρά τι συνέβη στο αεροσκάφος. 

Το χρονικό και οι έρευνες

Τα ξημερώματα της 8ης Μαρτίου 2014, το Boeing 777 των Μαλαισιανών Αερογραμμών απογειώνεται από το αεροδρόμιο της Κουάλα Λουμπούρ με τελικό προορισμό το Πεκίνο, μεταφέροντας 227 επιβάτες και 12μελές πλήρωμα.

Μία ώρα μετά, αφού ο συγκυβερνήτης ενημερώνει τον πύργο ελέγχου ότι όλα βαίνουν καλώς και καληνυχτίζει τους συναδέλφους στο έδαφος, το αεροσκάφος χάνεται από τα ραντάρ της υπηρεσίας πολιτικής αεροπορίας, κάπου ανάμεσα στη Μαλαισία και το Βιετνάμ.

Αμέσως, οργανώνεται μια γιγαντιαία, διεθνής επιχείρηση, με τη συμμετοχή δεκάδων πλοίων και ερευνητικών αεροπλάνων, στον αχανή Ινδικό Ωκεανό, προκειμένου να εντοπιστεί κάποιο ίχνος του αεροπλάνου. 

Αξίζει να σημειωθεί πως οι έρευνες πραγματοποιούνται σε μία περιοχή 60.000 τετραγωνικών μέτρων. Μέχρι στιγμής έχει γίνει σάρωση περίπου 26.000 τετραγωνικών μέτρων και το κόστος της έρευνας -περίπου 120 εκατομμύρια δολάρια- καλύπτει η Αυστραλία και η Μαλαισία. 

Παράλληλα με τις πρώτες έρευνες, οι συγγενείς των αγνοουμένων για πολλές ημέρες κατακλύζουν το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας της Μαλαισίας, περιμένοντας κάποιο νέο -καλό ή κακό- για τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Ωστόσο, τα μηνύματα που στέλνουν οι δορυφόροι είναι αντικρουόμενα και τα διάφορα αντικείμενα που εντοπίζονται στη θάλασσα αποδεικνύονται οτιδήποτε άλλο εκτός από συντρίμμια, με αποτέλεσμα ο γρίφος να μην λύνεται και η αγωνία να χτυπάει «κόκκινο». 

Στα τέλη του ίδιου μήνα, ο μαλαισιανός πρωθυπουργός, Νατζίμπ Ραζάκ, επιβεβαιώνει το χειρότερο σενάριο: η πτήση MH370 χάθηκε σε ένα από τα πιο  απομονωμένα μέρη του Ινδικού Ωκεανού και δεν υπάρχουν επιζώντες.

Μόλις στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου, η κυβέρνηση της Μαλαισίας σε επίσημη ανακοίνωσή της αναφέρει πως επρόκειτο για «ατύχημα» και πως το αεροσκάφος συνετρίβη, για άγνωστους λόγους, σε κάποιο σημείο του Ινδικού Ωκεανού. Παράλληλα, οι 239 επιβαίνοντες κηρύσσονται νεκροί, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο για την αποζημίωση των οικογενειών.

Πρόσφατα, ο αυστραλός πρωθυπουργός, Τόνι Άμποτ, δήλωσε πως «η εξαφάνιση της πτήσης MH370 του αεροσκάφους των Μαλαισιανών αερογραμμών, είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ιστορίας. Για τις οικογένειες και τους αγαπημένους των ανθρώπων που “χάθηκαν” είναι ένας εφιάλτης». 

Εντούτοις, ο ίδιος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενοι οι έρευνες να τερματιστούν. «Δεν μπορώ να υποσχεθώ πως οι έρευνες θα συνεχιστούν με την ίδια ένταση για πάντα, αλλά θα συνεχίσουμε καταβάλλοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες προκειμένου να λυθεί το μυστήριο και να βρούμε απαντήσεις», είπε χαρακτηριστικά. 

Από την άλλη πλευρά, ο υπουργός Μεταφορών της Μαλαισίας, εμφανίζεται ακόμη αισιόδοξος ότι το Boeing της Malaysia Airlines θα βρεθεί στον Ινδικό Ωκεανό. 

Ο Λιόου Τιόνγκ Λάι τόνισε πως οι ομάδες ερευνών θα συνεχίσουν να ψάχνουν για το αεροσκάφος. «Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα ολοκληρώσουμε την έρευνα -ελπίζουμε μέχρι τον Μάιο φέτος- και ελπίζουμε ότι θα βρούμε το αεροσκάφος» είπε.

Απαντώντας στις καταγγελίες συγγενών ότι η Μαλαισία αποκρύπτει κάποια στοιχεία, ο υπουργός Μεταφορών της χώρας ζήτησε από τους συγγενείς να μην πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας. «Πρέπει να πιστέψουν στα στοιχεία, στα δεδομένα, στους εμπειρογνώμονες που μας δίνουν τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το αεροπλάνο βρίσκεται στο νότιο Ινδικό Ωκεανό» είπε. «Και γι’ αυτό επικεντρώνουμε τις έρευνές μας σε εκείνη την περιοχή», σημείωσε.

Πολλοί από τους συγγενείς των κινέζων επιβατών του αεροσκάφους εξακολουθούν να μην πιστεύουν ότι τα μέλη της οικογένειάς τους είναι νεκρά. Χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να επικοινωνήσουν με άλλους συγγενείς και να μιλήσουν σχετικά με το συμβάν, να μοιραστούν ειδήσεις σχετικά με την πτήση MH370 και να προσευχηθούν για την ασφαλή επιστροφή των αγαπημένων τους προσώπων.

Τα σενάρια και οι θεωρίες συνωμοσίας

Η έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων για το τι συνέβη με το αεροπλάνο της Malaysia Airlines οδήγησε στην ανάπτυξη δεκάδων σεναρίων και σε ένα «όργιο» θεωριών συνωμοσίας.

1. Συντριβή. Μέχρι στιγμής, το επικρατέστερο σενάριο είναι εκείνο της συντριβής στον νότιο Ινδικό Ωκεανό. Οι εμπειρογνώμονες, βάσει των στοιχείων από τους δορυφόρους σε συνδυασμό με τα στοιχεία από την πτήση, προτού εξαφανιστεί, έχουν καταλήξει ότι το Boeing πετούσε νότια, αφότου χάθηκε από τα ραντάρ του μαλαισιανού Στρατού. Αρκετοί ερευνητές εκτιμούν επίσης πως τα συντρίμμια του αεροσκάφους βρίσκονται πιθανότατα κοντά στη ζώνη των ερευνών, ίσως όμως στην ευρύτερη περιοχή. Ωστόσο, το πώς κατέληξε εκεί παραμένει μεγάλο μυστήριο, με άλλους να προκρίνουν το σενάριο της αεροπειρατείας και άλλους να θεωρούν πιθανότερη την τεχνική βλάβη ή το ανθρώπινο λάθος.

2. Αεροπειρατεία. Από τις πρώτες ημέρες της εξαφάνισης του αεροσκάφους, υπήρξαν οι υποψίες οι επιβάτες και το πλήρωμα να έπεσαν θύματα αεροπειρατείας, με δεδομένο ότι η πτήση συνεχίστηκε για ώρες μετά την εσκεμμένη απενεργοποίηση του συστήματος επικοινωνίας με το έδαφος.

3. Τρομοκρατία και ο πιλότος. Άλλα σενάρια ανέφεραν πως ο κυβερνήτης ή ο συγκυβερνήτης του Boeing είτε «άρπαξαν» το αεροπλάνο προς άγνωστη κατεύθυνση είτε το κατέρριψαν επίτηδες. Αυτές τις θεωρίες ενισχύθηκαν, καθώς στο σπίτι του πιλότου βρέθηκε ένας υπερσύγχρονος προσομοιωτής πτήσης. Οι ερευνητές που «ξεσκόνισαν» τον προσομοιωτή του Ζάχαρι Άχμαντ Σαχ εντόπισαν διαγραμμένο ένα σχέδιο πτήσης με προορισμό απομονωμένο νησί στο νότιο Ινδικό Ωκεανό. Το ίδιο σχέδιο πτήσης προέβλεπε προσγείωση ενός αεροσκάφους μεγέθους Boeing 777-200 σε «κοντό» διάδρομο προσγείωσης. 

4. Κατάρριψη. Όπως αναφέρει ο Νάιτζελ Κάουθορν στο βιβλίο του, το Boeing καταρρίφθηκε κατά λάθος, κατά τη διάρκεια κοινών στρατιωτικών ασκήσεων ΗΠΑ και Ταϊλάνδης στη Νότια Σινική Θάλασσα. Οι εμπειρογνώμονες εμφανίζονται αρκετά επιφυλακτικοί στο ενδεχόμενο ΗΠΑ και Ταϊλάνδη να συγκάλυψαν το δυστύχημα, ενώ εκείνοι που επιμένουν σε αυτή τη θεωρία επιμένουν ότι είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί, ούτως ή άλλως. Ένα άλλο σενάριο, με «πατέρα» τον πρώην επικεφαλής των γαλλικών αερογραμμών Proteus, ο Μακ Ντιγκέν, αναφέρει ότι η πτήση MH370 καταρρίφθηκε από τις ΗΠΑ υπό τον φόβο μίας νέας 11ης Σεπτεμβρίου στις βάσεις του αμερικανικού Ναυτικού στο Ντιέγκο Γκαρσία, το απομονωμένο νησί του Ινδικού. Ο Ντιγκέν βασίστηκε πολύ στις μαρτυρίες κατοίκων στις Μαλδίβες, οι οποίοι υποστήριζαν τότε ότι είδαν ένα αεροπλάνο να πετά προς το νησί. 

5. Είναι στη Ρωσία. Ο Τζεφ Γουάιζ ισχυρίζεται πως το αεροπλάνο πέταξε βόρεια κατά μήκος των εθνικών συνόρων, με σκοπό να αποφύγει τα ραντάρ, και να καταλήξει στο Καζακστάν. Το σενάριο αυτό στηρίζεται στην ύπαρξη τριών Ρώσων στη μοιραία πτήση και στην πεποίθηση ότι κάποιος στο πιλοτήριο παραποίησε βασικά δεδομένα, για να δημιουργήσει την εντύπωση ότι το Boeing πετούσε νότια. Εντούτοις, κανείς δεν μπορεί να απαντήσει ικανοποιητικά στο ερώτημα για ποιον λόγο να κλέψει η Ρωσία ένα μαλαισιανό αεροσκάφος. 

6. Βρίσκεται στο Πακιστάν. Η θεωρία ενός συνταξιούχου αμερικανού στρατηγού αναφέρει ότι το Boeing της Malaysia Airlines οδηγήθηκε στην περιοχή που ελέγχουν οι Ταλιμπάν στο Πακιστάν, για να μεταφέρει όπλα μαζικής καταστροφής, με στόχο μία επίθεση στο Ισραήλ. Μάλιστα, και ο  ο μεγιστάνας των ΜΜΕ, Ρούπερτ Μέρντοκ, ο όμιλος του οποίου προώθησε αρκετά αυτό το σενάριο, είχε γράψει στο Twitter: «Ισως να μην συνετρίβη, αλλά να εκλάπη, να το έκρυψαν καλά, ίσως στο Πακιστάν, όπως ο Μπιν Λάντεν». 

7. MH370 – MH17. Μια από τις πιο ακραίες θεωρίες συνωμοσίας που είδαν το φως της δημοσιότητας όλο αυτό το διάστημα ήταν αυτό που εμφάνισε τις πτήσεις MH370 και MH17 να είναι το ίδιο αεροπλάνο. Μόλις δημοσιεύτηκαν οι φωτογραφίες από τα συντρίμμια της πτήσης MH17, που συνετρίβη στην ανατολική Ουκρανία, αρκετοί ήταν αυτοί που «είδαν» στα συντρίμμια του μια «νεώτερη έκδοση» του Boeing 777, με μικρές αλλαγές. Πάντως, οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας, δεν είπαν πού βρισκόταν κρυμμένο επί έξι μήνες το αεροπλάνο, αλλά και τι απέγιναν οι σοροί των 239 επιβαινόντων. 

8. Εξωγήινοι. Οι… κορυφαίοι συνωμοσιολόγοι είδαν πίσω από την εξαφάνιση της πτήσης MH370 τους… εξωγήινους. 

Η «κατάρρευση» της Malaysia Airlines

Η εταιρεία από την πρώτη στιγμή κατηγορήθηκε για κακή διαχείριση στην προσπάθεια αναζήτησης, αλλά και για τις σχέσεις της με τις οικογένειες των 239 επιβαινόντων της πτήσης MH370.

Ακόμη, η δημόσια εικόνα της επλήγη ακόμη περισσότερο τον Ιούλιο του 2014, όταν η πτήση MH17 καταρρίφθηκε πάνω από τον ουκρανικό εναέριο χώρο, κατά τη διάρκεια της διαμάχης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους και οι 298 επιβαίνοντες.

Αυτές οι δύο τραγωδίες έπληξαν, όπως ήταν φυσικό, και τον ισολογισμό της εταιρείας.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στον τελευταίο ισολογισμό, πριν ιδιωτικοποιηθεί από το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Μαλαισίας, Khazanah Nasional, η Malaysia Airlines εμφάνισε καθαρές ζημίες 576 εκατ. ρίνγκιτ (160 εκατ. δολάρια) για την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου.

• Boeing
• Malaysia Airlines
• Τόνι Άμποτ