Ασπροποτάμου Χώρα: Στα απόκρυφα της Πίνδου

Αναφέρεται ως διευρυμένη γιατί μετά την εφαρμογή του Νόμου Καποδίστρια, 8 πρώην κοινότητες συνενώθηκαν απαρτίζοντας τη νέα.   Ο Ασπροπόταμος, είναι ο γνωστός μας Αχελώος, ο οποίος κάπου εδώ ξεκινά την μεγάλη πορεία προς τις αιτωλοακαρνανικές ακτές όπου και χύνεται στη θάλασσα του Ιονίου Πελάγους.  

Το όνομα Ασπροπόταμος, ίσως το πήρε από την αφρισμένη εικόνα του ποταμού κατά τους ανοιξιάτικους μήνες όταν λιώνουν τα χιόνια, είτε από το λευκό χρώμα των χαλικιών στις όχθες του.

Η διαδρομή προς τον Ασπροπόταμο, ξεκινά αφού αφήσουμε πίσω μας τα τουριστικά χωριά των ορεινών Τρικάλων, την Ελάτη, το Περτούλι και το Νεραϊδοχώρι. Υπάρχει όμως και μια δεύτερη διαδρομή. Μετά την Καλαμπάκα, στο Χάνι Μουργκάνι στρίβεις αριστερά με κατεύθυνση την Καστανιά. Μόλις την περάσεις, βρίσκεται στο δάσος με τις οξιές και αρχίζει ο Ασπροπόταμος. Εδώ κάπου, αρχίζουν να γεννώνται ερωτήματα για το πώς ήταν δυνατόν να μένουν εδώ άνθρωποι σε εποχές που ούτε δρόμοι υπήρχαν, ούτε άλλες δυνατότητες επικοινωνίας. Η αίσθηση της αποκοπής από τον κόσμο, τον καθημερινό τρόπο ζωής με τα προβλήματα του και από την άλλη η απόλυτη ένωση με τη φύση, συνθέτουν συναισθήματα που δύσκολα περιγράφονται, αλλά αβίαστα βιώνονται με την επίσκεψη στην περιοχή.  

Τα οκτώ χωριά, πρώην κοινότητες τα οποία απαρτίζουν την Κοινότητα Ασπροποτάμου είναι το Χαλίκι, η Ανθούσα, το Κατάφυτο, το Στεφάνι, η Κρανιά, η πρωτεύουσα  Καλλιρρόη, η Πολυθέα και η  Αγία Παρασκευή.

Συνολικά όμως η περιοχή της Ασπροποτάμου έχει περισσότερα από 60 χωριά! Τα περισσότερα από αυτά είναι ερημωμένα κατά τη διάρκεια του χρόνου και ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν οι συνθήκες διαβιώσης γίνονται δύσκολες εξαιτίας των καιρικών συνθηκών. Τα περισσότερα από τα χωριά είχαν βλάχους κατοίκους οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εκεί μετά την επικράτηση των Οθωμανών κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας

Το βορειότερο χωριό είναι το Χαλίκι, με μια καταπληκτική εκκλησία και μια ωραία πλατεία. Σε απόσταση σχεδόν μισής ώρας φτάνεις στο Μέτσοβο! Πιο ψηλά από το Χαλίκι, σε υψόμετρο σχεδόν 2.000μ. βρίσκεται η Βερλίγκα, δρακόλιμνη της Πίνδου. Κάπου εδώ ξεκινά δειλά δειλά ο Αχελώος, από ένα οροπέδιο, με μαιανδρικές πηγές!

Λίγα χιλιόμετρα από το Χαλίκι, συναντούμε την Ανθούσα παραδοσιακό βλάχικο οικισμό, από τους σημαντικότερους της περιοχής με παράδοση στην αργυροχρυσοχοϊα. Στην Ανθούσα λόγω της κήρυξης του οικισμού ως παραδοσιακού, ευτυχώς έχουν διασωθεί τα περισσότερα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής της κληρονομιάς, η οποία έχει πολλές ομοιότητες με αυτήν της Ηπείρου.

Την ωραιότερη πλατεία του Ασπροποτάμου, την έχει η Πολυθέα. Πλατεία με 7 πλατάνια! Στο ισόγειο του μικρού κοινοτικού ξενοδοχείου, μαγειρεύει η Όλγα- πίτες να γλύφεις τα δάχτυλα. Έξυπνη στάση για φαγητό, είναι και τα Μαντάνια. Καταπληκτικό ξενοδοχείο, πάνω στο δρόμο, κάτω από την Καλλιρόη. Στη διασταύρωση της Κρανιάς, υπάρχει ο Ζαραμπούκας– ψήνει στα κάρβουνα. Σταθερή αξία και το Πέτρινο, στη Μηλιά, όπως και τα μαγαζιά της πλατείας στο Χαλίκι. Αγοράστε τυριά (από το Χαλίκι), γλυκά κουταλιού, τσίπουρο (από τα Μαντάνια) και πέστροφες Ασπροποτάμου, με τις χαρακτηριστικές πορτοκαλί βούλες. Ζητήστε και από τον Αλέκο, άνδρα της Όλγας στην Πολυθέα, να σας βάλει να ακούσετε βλάχικα τραγούδια– παίζει ο ίδιος και τραγουδάει. Ντόκος με το όνομα, μεγάλη οικογένια μουσικών από τον Αμάραντο.

Κατηφορίζοντας προς τα χαμηλότερα χωριά του Ασπροποτάμου και συγκεκριμένα έξω από τα Δολιανά, βρισκόμαστε μπροστά στο σημαντικότερο μνημείο της περιοχής και μοναδικό στο είδος του στον ελληνικό χώρο. Αναφερόμαστε στη Μονή Τιμίου Σταυρού Δολιανών, ένα κυριολεκτικά αρχιτεκτονικό κόσμημα. Ό,τι έχει απομείνει από τη Μονή η οποία χτίστηκε περίπου το 1750 και καταστράφηκε στο Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο είναι το εντυπωσιακό καθολικό με τους 13 τρούλους! Η εκκλησία είναι σκεπασμένη με ντόπια πλάκα, ενώ στους εξωτερικούς τοίχους θα δείτε λαξεμένες διάφορες παραστάσεις.

πηγή: diakoporama.gr/ newpost.gr

• Πίνδος