«Ζιλ και η Νύχτα» στο Θέατρο Αντιγόνη Βαλάκου στην Καβάλα

Η Καλλιτεχνική Εταιρεία Labillusions και η Helix Theatre σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας, παρουσιάζουν στις 18 και 19 Μαρτίου στις 21:00 στο Θέατρο Αντιγόνη Βαλάκου το έργο του Hugo Claus «Ζιλ και η Νύχτα» σε σκηνοθεσία και ερμηνεία του Νίκου Χατζηπαπά.

Ο Ζιλ ντε Ραι, Στρατάρχης της Γαλλίας, συμπολεμιστής της Ιωάννας της Λωραίνης, το 1440 απολογείται στο δικαστήριο της Ιεράς Εξέτασης για τα εγκλήματά του. Το δικαστήριο αποφασίζει τη θανατική του καταδίκη με απαγχονισμό και πυρά. Κατηγορήθηκε για ανθρωποκτονία, σοδομισμό και μαύρη μαγεία. Το φαινόμενο «Ζιλ ντε Ραι» απασχολεί μέχρι και σήμερα τους μελετητές. Πώς ένας άνθρωπος θεοσεβούμενος, πιστός στο Χριστό και στην Ιωάννα της Λωραίνης, ένθερμος πατριώτης που πολέμησε για την απελευθέρωση της Γαλλίας κι έγινε Στρατάρχης, έφτασε στο αντίθετο άκρο; Τα πρακτικά της δίκης του Ζιλ ντε Ραι έχουν σωθεί στο ακέραιο τους, όπως επίσης και τα πρακτικά της πολιτικής δίκης του.

Το έργο «Ζιλ και η νύχτα» του Hugo Claus δεν έχει ως στόχο να κρίνει, να ενοχοποιήσει ή να αθωώσει τον Ζιλ ντε Ραι, αλλά να φωτίσει τις άγνωστες πτυχές της απολογίας ενός εκ των δέκα διασημότερων κατά συρροή δολοφόνων όλων των εποχών. Όπως αναφέρει και ο Joris – Karl Huysmans στο μυθιστόρημά του με τίτλο «Là bas», ο Μαρκήσιος Ντε Σαντ μπροστά στον Ζιλ ήταν ένας άτολμος αστός κι ένας ασήμαντος εκτελεστής. Ο Ζιλ ντε Ραι ονειρεύτηκε ένα ταξίδι δίχως τέλος που θα τον έσωζε. Αρκέστηκε όμως στην πρόθεση. Ακόμα και κατά τις τελευταίες ελεύθερες μέρες του συνέχιζε να αποκεφαλίζει παιδιά.

Σημείωμα του σκηνοθέτη:
Στο έργο «Ζιλ και η Νύχτα» συνυπάρχουν δύο πλαίσια, ένα πραγματικό και ένα φανταστικό. Το πραγματικό πλαίσιο προσδιορίζεται από την απολογία του Ζιλ ντε Ραι στην Ιερά Εξέταση το 1440. Ολόκληρο αυτό το πλαίσιο, που είναι και το κυρίαρχο, καλύπτοντας το 90% του έργου, βασίζεται στα πρακτικά του θρησκευτικού δικαστηρίου τα οποία διασώζονται ακέραια, έχουν εκδοθεί και μεταφερθεί από τα λατινικά στα γαλλικά από τον Pierre Klossowski. Εκεί είναι συγκεντρωμένα, μαζί με τις καταθέσεις των μαρτύρων, ένα αναλυτικό χρονολόγιο, μία μεγάλη εισαγωγή και σημειώσεις του Georges Bataille σε έναν τόμο που κυκλοφόρησε το 1965 με τη δική του εκδοτική επιμέλεια.

Το φανταστικό πλαίσιο αναφέρεται στις σκέψεις και σ’ έναν εσωτερικό διάλογο του Ζιλ Ντε Ραι με την Ιωάννα της Λωραίνης και τον δαίμονα Μπαρόν, έναν τραγικό μονόλογο που πηγάζει από τα πιο μύχια και σκοτεινά τοπία της ύπαρξης του. Ο Ζιλ ντε Ραι βρίσκεται έγκλειστος σε ένα κόσμο που βρίσκεται στο μεταίχμιο της αγιότητας και του πιο σκοτεινού και ειδεχθούς εγκλήματος, με μόνη διέξοδο τον πιο ταπεινωτικό και φρικτό θάνατο της κρεμάλας και της πυράς. Η ειλικρινής μεταμέλεια του Ζιλ ντε Ραι τον απαλλάσσει από τον αφορισμό που τον έτρεμε, αλλά τον οδηγεί στη θεαματική και λυτρωτική διαφυγή με θάνατο στην πυρά και την αγχόνη.

Το έργο «Ζιλ και η νύχτα» έχει πολλαπλό ενδιαφέρον. Δικαστικό, θρησκευτικό και, κυρίως, ψυχογραφικό. Όλοι οι μελετητές του φαινομένου Ζιλ ντε Ραι αναρωτιούνται πως ένας άνθρωπος σαν αυτόν, θεοσεβούμενος, πιστός στο Χριστό και στην Ιωάννα, ένθερμος πατριώτης, που πολέμησε για την απελευθέρωση της Γαλλίας και έγινε Στρατάρχης, έφτασε στο αντίθετο απώτατο άκρο.

Η πολιτική, κοινωνική πλευρά του έργου θα ήταν σοβαρή παράλειψη να αγνοηθεί, μια πλευρά που βρίσκεται στον πυρήνα του έργου. Ο ολοκληρωτισμός, η βία, ο πόλεμος και η θυσία της πιο αγνής και παιδικής αθώας ύπαρξης, στον βωμό του χρήματος αποτελούν δομικό συστατικό στοιχείο του έργου. Ελπίζω πως αυτό που ο θεατής θα πάρει μαζί του φεύγοντας από την παράσταση είναι η λυτρωτική αγαλλίαση που μας προσφέρει το αυθεντικό έργο τέχνης.

Η ταυτότητα της παράστασης:
Μετάφραση: Μαρία Ευσταθιάδη
Σκηνοθεσία- Ερμηνεία: Νίκος Χατζηπαπάς
Συμμετοχή: Πάνος Λαμπρίδης
Γλυπτό, Βίντεο: Κωστής Παπαδόπουλος
Μουσική Επιμέλεια: Ελίζα Χατζηπαπά
Βοηθός Σκηνοθέτη: Νέλη Αλκάδη
Φωτογραφήσεις: Γιώργος Καζατζόπουλος, Κλεοπάτρα Σάρλη
Εκτέλεση Κοστουμιών: Λίτσα Κυρίτση
Επικοινωνία – Δημόσιες Σχέσεις: Ράνια Παπαδοπούλου
Παραγωγή: Helix Theatre – Labillusions

Η παράσταση είναι κατάλληλη για θεατές άνω των 18 ετών

Ζιλ και η Νύχτα, Θέατρο Αντιγόνη Βαλάκου, Αβέρωφ 16, Καβάλα, τηλ. 2510 834777,  Δευτέρα 18 και Τρίτη 19 Μαρτίου, ώρα 21:00.  Τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ,  8 ευρώ (μειωμένο)