Ο καλός κύριος Μπουτάρης

Μια φορά κι έναν καιρό, όταν ήμουν ακόμη πιτσιρίκι, διάβαζα το βιβλίο «Χρονικό της Θεσσαλονίκης» του Κώστα Τομανά. Και μου είχε κάνει εντύπωση ένα πράγμα:
Ότι όλες οι απόπειρες πραξικοπήματος εκεί στα τέλη της δεκαετίας του είκοσι και στις αρχές της δεκαετίας του τριάντα, στη Βόρεια Ελλάδα γινόσαντε!

Από εκεί ξεκινάγανε οι επίδοξοι σωτήρες της πατρίδος, για να περάσουν το ζυγό στο σβέρκο των Ελλήνων και των Ελληνίδων. Και κάπου εκεί εξακολουθεί να εκκολάπτεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα το αυγό του φιδιού. Από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, ως τα καινούρια, τα φρέσκα με τις καταλήψεις των σχολείων για το τιμημένο χώμα της Μακεδονίας. Για να μην μιλήσω για τον Άνθιμο, αυτό το κόσμημα της χριστιανοσύνης και της δημοκρατίας…

Μέσα σ’ αυτό το τοπίο το λασπερό, ο Μπουτάρης έκανε το σωστό. Με τη μούρλια του, με το σθένος του, με την επιμονή του, με νύχια και με δόντια μερικές φορές, έβγαλε την Θεσσαλονίκη από τον βούρκο του επαρχιωτισμού και της καχυποψίας και την απέδωσε εκεί όπου ήταν πάντοτε ταγμένη:
Στον αέναο κοσμοπολιτισμό της, που πριν από χρόνια και ζαμάνια την έκανε συμπρωτεύουσα μιας αυτοκρατορίας ολόκληρης!

Μισό αιώνα έζησε η Σαλονίκη προσανατολισμένη προς τα κάτω, προς το κράτος των Αθηνών. Με κλειστά τα σύνορα προς Βορρά, εκεί όπου βρισκότανε ανά τους αιώνες ο πραγματικός φυσικός της χώρος. Πέσανε όμως τα τείχη του υπαρκτού, εξεμέτρησαν το ζην, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για την μεγαλούπολη. Δυστυχώς, επί έτη πολλά δεν υπηρετήθηκε από άρχοντες με αντιλήψεις ανοιχτές και ευρύτητα πνεύματος. Μόνο από κάτι μπαρμπαδάκια της πελατειακής αρπαχτής και της τσίπικης λούφας. Από ανθρωπάρια με λαμέ γραβάτες και πουκάμισα του λευκότερου λευκού. Και λερωμένο ποινικό μητρώο στη διαδρομή…

Και κάπου, κάπως, κάποτε είχε η συμπρωτεύουσα (άθλιος όρος, αλλά βοηθάει να μη λες όλη την ώρα Θεσσαλονίκη) την καλή τύχη να πέσει πάνω σ’ έναν τύπο σαν τον Μπουτάρη. Ένα κεφάλι αγύριστο, μακεδόνικο, που δεν μάσαγε να τα βάλει με τη βαθιά συντήρηση της πόλης. Με όλα αυτά τα βαρίδια που την κρατούσαν καρφωμένη στο έδαφος και δεν την άφηναν να απογειωθεί. Από τους ένδοξούς της βυζαντινισμούς ως τις μικροκακίες της γειτονιάς, κι από τις επαρχιακές λαμογιές ως την τσίγκινη πατριδογνωσία. Μπήκε μπροστά, πήρε σκούπα και φαράσι, άνοιξε πόρτες και παράθυρα. Μια αναπνοή φρέσκου αέρα, κάλυψε τον Λευκό Πύργο!

Φυσικά δεν ήταν ο τέλειος Δήμαρχος. Τα προβλήματα άλλωστε της Σαλονίκης είναι τόσο δομικά και τόσο χρόνια, που δεν λύνονται εύκολα. Το Μετρό μόνο να σκεφτεί κανείς που δεν πέρναγε και δεν περνάει από τα χέρια κανενός Δημάρχου (εκτός από εκείνα του ασίκη Κούβελα) ή τον άμοιρο τον ΟΑΣΘ που πλούτιζε τους μετόχους του κι αμέσως τίθεται ζήτημα αρμοδιοτήτων. Χώρια οι εμμονές του Μπουτάρη με ένα σωρό θέματα, από την προσήλωσή του στον ιδιωτικό τομέα και τις παραφυάδες του ως το τσαλάκωμα της δημόσιας εικόνας του που έφτανε ενίοτε στα όρια της αυτογελοιοποίησης. Και τις εκρήξεις του μη λησμονούμε, που αναρωτιόταν κανείς αν πετύχαιναν ποτέ το στόχο ή αν απλώς εξυπηρετούσαν τον εγωισμό του…

Τροφή για σκέψη των μελλοντικών ιστορικών. Για εμάς τους υπόλοιπους και τις υπόλοιπες, άλλος είναι ο γκαϊλές. Το γεγονός ότι ο Μπουτάρης με τρόπο άλλοτε κομψό και άλλοτε μπρούτο, έσυρε τη Θεσσαλονίκη στον εικοστό πρώτο αιώνα. Γκρέμισε τα τείχη της, τσουρούφλισε τις παρωπίδες της, συνέτριψε τους χαλκάδες της. Κι έδειξε στους νεώτερους και στις νεώτερες, ότι μερικές φορές την παράδοση πρέπει να την κλείνεις οριστικά στο χρονοντούλαπο. Και να πετάς το κλειδί στο Θερμαϊκό, για να μην το βρει κανένας! 

• Άνθιμος Θεσσαλονίκης
• Βασίλης Παπαγεωργόπουλος
• Γιάννης Μπουτάρης
• Θεσσαλονίκη
• ΟΑΣΘ