Τα αντιψυχωσικά φάρμακα προκαλούν ατροφία στον εγκέφαλο

Μια ελαφρά, αλλά μετρήσιμη, μείωση του όγκου του εγκεφάλου προκαλούν κάθε χρόνο τα αντιψυχωσικά φάρμακα στους ασθενείς με σχιζοφρένεια. 

Πάντως ύστερα από εννέα χρόνια φαρμακευτικής θεραπείας, η νέα βρετανο-φινλανδική μελέτη δεν διαπίστωσε κάποια αισθητή επίπτωση στις νοητικές λειτουργίες και στα συμπτώματα των ασθενών εξαιτίας αυτής της προϊούσας εγκεφαλικής ατροφίας.

 Οι ερευνητές από τα Τμήματα Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ και του Πανεπιστημίουτου Οούλου, με επικεφαλής τους δρες Γκράχαμ Μάρεϊ και Γιούχα Βεϊτζόλα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “PLoS One”, συνέκριναν μέσω τεχνικής εγκεφαλικής απεικόνισης τους εγκεφάλους 33 ασθενών με σχιζοφρένεια, με τους εγκεφάλους υγιών 71 ατόμων που δεν έκαναν αντιψυχωσική φαρμακευτική θεραπεία, για μια περίοδο εννέα ετών (από το 34ο έως το 43ο έτος της ηλικίας τους).

 Η έρευνα έδειξε ότι ενώ οι υγιείς έχαναν όγκο εγκεφαλικού ιστού με μέσο ετήσιο ρυθμό 0,5%, για τους ασθενείς με σχιζοφρένεια που έπαιρναν αντιψυχωσικά φάρμακα, ο αντίστοιχος ρυθμός απώλειας ήταν 0,7% κατά μέσο όρο το χρόνο.

 Ο εγκέφαλος ενός ανθρώπου ούτως ή άλλως συρρικνώνεται σταδιακά, καθώς περνάνε τα χρόνια, λόγω απώλειας εγκεφαλικών κυττάρων και νευρωνικών συνδέσεων. Αυτή η διαδικασία, που λέγεται ατροφία, αρχίζει μετά τα 30 και συνεχίζεται έως τα γεράματα. Οι ασθενείς με σχιζοφρένεια εμφανίζουν ταχύτερη απώλεια εγκεφαλικού όγκου από ό,τι οι υγιείς άνθρωποι, για λόγους που δεν είναι ξεκάθαροι.

 Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει τις υποψίες ότι μία αιτία γι’ αυτό είναι η φαρμακευτική αγωγή, καθώς όσο πιο αυξημένη ήταν η δόση των αντιψυχωσικών φαρμάκων, τόσο μεγαλύτερη ήταν η συρρίκνωση του εγκεφάλου των ασθενών. Παραμένει άγνωστος πάντως ο μηχανισμός για αυτή την επίπτωση. Η μελέτη δείχνει ότι η αυξημένη συρρίκνωση του εγκεφαλικού ιστού συμβαίνει τόσο με τα παλαιότερης γενιάς αντιψυχωσικά, όσο και με τα νεότερα.

 Από την άλλη όμως, δεν διαπιστώθηκε να εντείνονται τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας ή να υπάρχει έκπτωση των νοητικών – γνωσιακών λειτουργιών λόγω του αυξημένου ρυθμού συρρίκνωσης του εγκεφάλου των ασθενών. Αυτό σημαίνει, όπως είπε ο Γκράχαμ Μάρεϊ, ότι οι ασθενείς δεν πρέπει να ανησυχούν άδικα και συνεπώς δεν έχουν λόγο να σταματήσουν την φαρμακοθεραπεία τους.

• εγκέφαλος
• σχιζοφρένεια