Μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες επενδύουν σε ιούς που σκοτώνουν τον καρκίνο

Η απόφαση δύο μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών να επενδύσουν σε αντικαρκινικές θεραπείες που βασίζονται σε ζωντανούς  ιούς φέρνει συγκρατημένη αισιοδοξία για ένα νέο κεφάλαιο στον πόλεμο κατά του καρκίνου.

Η αμερικανική Johnson & Johnson ανακοίνωσε στις αρχές του μήνα ότι θα καταβάλει έως και 1 δισ. δολάρια για την εξαγορά μιας μικρής εταιρείας που ειδικεύεται στους «ογκολυτικούς» ιούς.

Λίγο νωρίτερα, τον Φεβρουάριο, η επίσης αμερικανική Merck συμφώνησε να επενδύσει 394 εκατ. δολάρια για μια αυστραλιανή εταιρεία που πειραματίζεται με αντικαρκινικούς ιούς.

Μια άλλη ένδειξη έρχεται από το Διεθνές Συνέδριο Ογκολυτικών Ιών που πραγματοποιήθηκε στην Οξφόρδη, σχολιάζει ο δικτυακός τόπος του Nature. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, μόλις μερικές δεκάδες ερευνητές συμμετείχαν στην «εξωτική», τότε, διοργάνωση. Φέτος, οι 300 διαθέσιμες θέσεις αποδείχθηκαν λίγες.

Τα πρώτα χρόνια, το συνέδριο απευθυνόταν σε «παλαβούς επιστήμονες που εργάζονταν με ιούς» λέει ο Ζαν-Σιμόν Ντιαλό, μοριακός βιολόγος του Νοσοκομειακού Ερευνητικού Ινστιτούτου της Οτάβα στον Καναδά. Έκτοτε «έχουμε πραγματικά δει μια αλλαγή» επισημαίνει.

Μια σημαντική εξέλιξη ήρθε το 2015, όταν η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε τον πρώτο ογκολυτικό ιό, έναν τροποποιημένο ιό του έρπητα με την ονομασία Imlygic. Σχεδιασμένος για την αντιμετώπιση του μελανώματος, ο ιός έδωσε μέτρια αποτελέσματα στις πρώτες κλινικές δοκιμές. Επόμενες μελέτες όμως έδειξαν ότι η αποτελεσματικότητά του αυξάνεται σημαντικά αν συνδυαστεί με ανοσοθεραπείες που βασίζονται σε «checkpoint inhibitor», μόρια που ρυθμίζουν τις αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος.

Σε μικρή κλινική μελέτη με 21 ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα, οι οποίοι δεν είχαν ανταποκριθεί σε προηγούμενες θεραπείες, ο συνδυασμός συρρίκνωσε τους όγκους στο 62% των συμμετεχόντων και έδειξε να τους εξαφανίζει εντελώς στο 33% των περιπτώσεων.

Σε πρώτη φάση, ο τροποποιημένος ιός μολύνει και σκοτώνει ένα μέρος των καρκινικών κυττάρων, εξηγεί ο Δρ Τομόκι Τόντο, νευροχειρουργός στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο. Σε δεύτερη φάση, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται κατά του ιού αλλά και εναντίον των νεκρών καρκινικών κυττάρων. Στην πορεία αυτής της διαδικασίας, μαθαίνει να αναγνωρίζει και να χτυπά ακόμα και όσα καρκινικά κύτταρα δεν είχαν μολυνθεί από τον ιό.

Αυτό δημιουργεί αισιοδοξία ότι η χορήγηση του ιού με ένεση απευθείας σε  έναν όγκο θα επιτρέπει στο ανοσοποιητικό σύστημα να βάζει στο στόχαστρο και τις μεταστάσεις του καρκίνου σε άλλες περιοχές του σώματος.

Οι έρευνες βρίσκονται βέβαια σε αρχικά στάδια, όμως ο συνδυασμός ιών με ανοσοθεραπείες θα μπορούσε στο μέλλον να αποδειχθεί αποτελεσματικός, τουλάχιστον σε κάποιες μορφές καρκίνου.

Και όπως φαίνεται, η φαρμακοβιομηχανία συμμερίζεται την αισιοδοξία των ερευνητών.