Πως η μέθοδος της κατάλυσης επιμηκύνει το προσδόκιμο ζωής ασθενών με καρκίνο

Η ζωή της Χέδερ Χαλ, που πάλευε χρόνια με τον καρκίνο, άλλαξε πριν επτά χρόνια,  όταν αντί για τους μήνες ζωής που περίμενε να ζήσει μετά την εύρεση τριών νέων όγκων, πληροφορήθηκε από τον ογκολόγο της ότι το μικρό τους μέγεθος επέτρεπε την αφαίρεση τους με τη μέθοδο της κατάλυσης, η οποία θα μπορούσε να παρατείνει τη διάρκεια ζωής της.

Η Χαλ υποβλήθηκε σε διαδικασία κατάλυσης με τη χρήση μικροκυμάτων, μια ελάχιστα επεμβατική θεραπεία όπου οι χειρουργοί χρησιμοποιούν κενές βελόνες για να καυτηριάσουν με έντονες, εστιασμένες δόσεις ακτινοβολίας κάθε όγκο μέχρι να καταστραφεί. Παρόλο που οι τεχνολογίες κατάλυσης, που συχνά περιλαμβάνουν κατάλυση με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων και κρυοκατάλυση, δεν αντιμετωπίζουν την υποβόσκουσα αιτία της ασθένειας, ο αντίκτυπος τους μπορεί να είναι τεράστιος, αφού ανακουφίζουν τον πόνο και συχνά παρατείνουν τη διάρκεια ζωής για πολλά χρόνια, και μάλιστα με μικρό κόστος.

Μελέτες βασισμένες σε δεδομένα των τελευταίων δέκα ετών δείχνουν αυξανόμενο αριθμό περιπτώσεων ασθενών σε τερματικό στάδιο που έχουν ζήσει για παραπάνω από μια δεκαετία μετά από θεραπεία με επανειλημμένες καταλύσεις. Η θεραπεία της Χαλ στέφθηκε με επιτυχία, και, όταν δύο χρόνια αργότερα δύο ακόμα όγκοι εμφανίστηκαν στο συκώτι σε διαφορετικά σημεία αφαιρέθηκαν και πάλι με μικροκυματική κατάλυση. Μέσα σε επτά χρόνια, έχει υποβληθεί σε τέσσερις ξεχωριστές θεραπείες.

«Πονάς λίγο αμέσως μετά, και αισθάνεσαι αρκετά άσχημα την εβδομάδα που ακολουθεί. Φαίνεται όμως να έχει καθυστερήσει την εξέλιξη της ασθένειας, και το συκώτι μου ακόμα λειτουργεί πλήρως. Αν έκανα χειρουργείο, θα έπρεπε να κόψουν ένα κομμάτι του.»

Λίγο καιρό πριν, η μόνη λύση για ασθενείς όπως η Χαλ ήταν η ολική ή μερική αφαίρεση οργάνου, που μειώνει κατά πολύ την ποιότητα ζωής. Με συνεχώς ισχυρότερες και αποτελεσματικότερες συσκευές, οι χειρουργοί είναι πλέον σε θέση να καταστρέψουν όγκους ανθεκτικούς σε φάρμακα για αυξανόμενο αριθμό ασθενειών, από σαρκώματα μέχρι καρκίνο του προστάτη.

«Αρχικά μπορούσαμε να θεραπεύσουμε μόνο τους απλούστερους όγκους, για παράδειγμα εκείνους στη μέση του συκωτιού, που είναι μακριά από τα αγγεία του αίματος, καθώς οι συσκευές ήταν λιγότερο δυνατές και πιο απρόβλεπτες», λέει ο Μάθιου Καλστρομ, καθηγητής ραδιολογίας στην κλινική Mayo της Καλιφόρνια. «Πλέον με τη μικροκυματική κατάλυση για παράδειγμα, που ακτινοβολεί ενεργειακό πεδίο από την μύτη της βελόνας μέσα στον όγκο, θερμαίνοντας το νερό εντός των καρκινικών κυττάρων μέχρι να καταστραφούν, μπορούμε να ρυθμίσουμε τη μορφή και τη διάμετρο του πεδίου για να προσδιορίσουμε ακριβώς πόσο βαθιά στον ιστό θα φτάσει. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε με ασφάλεια να καταπολεμήσουμε όλο και πιο περίπλοκους όγκους.»

Μεγάλες έρευνες την τελευταία διετία επιβεβαιώνουν τα οφέλη της κατάλυσης για την επιβίωση. Τον προηγούμενο χρόνο, αποτελέσματα πενταετής έρευνας 119 ασθενών σε 22 κέντρα της Ευρώπης έδειξε ότι ασθενείς με ορθοκολικό καρκίνο που είχε κάνει μετάσταση στο συκώτι και που λάμβαναν κατάλυση εκτός από θεραπεία με φάρμακα έζησαν πολύ περισσότερο κατά μέσο όρο από άτομα που έπαιρναν μόνο φάρμακα.

«Εργαζόμαστε σε συνεργασία με τους ογκολόγους για να καθορίσουμε ποιοι ασθενείς θα επωφεληθούν από αυτή τη θεραπεία και ποιοι όχι», δηλώνει ο Αντρέας Άνταμς, καθηγητής παρεμβατικής ραδιολογίας στο King’s College του Λονδίνου. «Τα οφέλη μπορεί να είναι τεράστια. Για παράδειγμα, είχα μια ασθενή με καρκίνο του στήθους που είχε επεκταθεί στο συκώτι. Έκανα κατάλυση στους όγκους, τους κατέστρεψα εντελώς και κάθε λίγους μήνες ή χρόνια, ένας καινούριος αναπτυσσόταν και επαναλάμβανα τη διαδικασία. Κατάφερε να ζήσει για δέκα χρόνια.»

Η θεραπεία με κατάλυση που επιτρέπει σε πολλούς ασθενείς να ζήσουν για πολύ περισσότερο, είναι δυνατόν να αλλάξει την προοπτική κάποιων διαγνώσεων. Ασθενείς με μεταστατικές ασθένειες που εξακολουθούν να ζουν για μια δεκαετία ή και περισσότερο με σχετικά λίγες ενοχλήσεις, συχνά καταλήγουν να βλέπουν την ασθένεια τους περισσότερο σαν χρόνια πάθηση. «Είναι περίεργο συναίσθημα, γιατί εξακολουθείς να ζεις με μια ασθένεια που πιθανόν να φτάσει σε τερματικό στάδιο πολύ σύντομα», λέει η Χαλ. «Δεν είναι όμως πλέον στο επίκεντρο του μυαλού σου. Κατάφερα ακόμα και να επιστρέψω στη δουλειά μου με μερική απασχόληση.»

Παρόλα αυτά, δεν είναι όλοι οι ασθενείς με μεταστατικές ασθένειες κατάλληλοι υποψήφιοι για κατάλυση. Οι χειρουργοί χρησιμοποιούν την τεχνική μόνο σε ασθενείς με δέκα ή λιγότερους όγκους. Αν υπάρχουν περισσότεροι, οι μόνες βιώσιμες επιλογές είναι θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία ή η ανοσοθεραπεία. «Δεν έχει νόημα να καταλύσουμε πενήντα όγκους, γιατί αν υπάρχουν τόσοι εμφανείς, πιθανόν να υπάρχουν εκατό ακόμα σε ανάπτυξη που δεν είναι ακόμα ορατοί, άρα απαιτείται φαρμακευτική θεραπεία», λέει ο Άνταμ.

Τα ερχόμενα χρόνια, η κατάλυση είναι πιθανό να γίνει διαθέσιμη σε όλο και περισσότερους ασθενείς, επιτρέποντας στους χειρουργούς να αντιμετωπίσουν τον καρκίνο και σε πιο περίπλοκα σημεία.

Για τους ασθενείς, λοιπόν, με καρκίνο που δεν ανταποκρίνεται σε οποιαδήποτε μορφή φαρμακευτικής θεραπείας, υπάρχει πλέον σε πολλές περιπτώσεις ένας τρόπος να διαχειριστούν και να παρατείνουν τη ζωή τους, που δεν υπήρχε παλιότερα.

«Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών έχουν αλλάξει εντελώς το σκεπτικό γύρω από κάποιες μορφές καρκίνων», λέει ο Καλστρομ. «Οι ασθενείς με μεταστατικά σαρκώματα για παράδειγμα θεωρούσαν ότι αν τα φάρμακα δεν είχαν επιτυχία, δεν υπήρχε άλλη λύση. Τώρα όμως μπορούμε να τους παρακολουθήσουμε. Και κάθε φορά που εμφανίζονται νέοι όγκοι, εφαρμόζουμε τη μέθοδο της κατάλυσης.»

Πηγή: Guardian 

• καρκίνος