Πυροτέχνημα από Τούρκο Ναύαρχο: Γιατί πρότεινε αεροπλανοφόρο «αντίκα» που πουλήθηκε για… ανακύκλωση και «προβληματικά» μαχητικά

Ο πρώην ναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί πρόσφατα πρότεινε η Τουρκία να προμηθευτεί ένα παλιό βραζιλιάνικο αεροπλανοφόρο που προοριζόταν για σκραπ (ανακύκλωση) και να αγοράσει τα ρωσικά ναυτικά τζετ Su-33.

Το NAe São Paulo αποτελούσε τη ναυαρχίδα του βραζιλιάνικου Ναυτικού, το οποίο και παρέλαβε το εν λόγω πλοίο από τη Γαλλία το 2000. Ήταν το παλαιότερο ενεργό αεροπλανοφόρο και αντιμετώπιζε πολλά τεχνικά προβλήματα με αποτέλεσμα να υπηρετήσει συνολικά για περίπου ένα χρόνο στη θάλασσα. Το αεροπλανοφόρο υπηρετούσε στο γαλλικό Ναυτικό από τα τέλη του 1960. Οι βραζιλιάνοι, βρίσκοντας δύσκολο το να το συντηρήσουν επαρκώς , αποφάνθηκαν πως θα ήταν καλύτερο να πουληθεί για σκραπ , παρά να επενδύσουν εκατομμύρια στη συντήρησή του. Εν τέλει το πούλησαν στην Aliaga της Σμύρνης για κάτω από 2 εκατομμύρια δολάρια.

Ο Τζιχάτ Γιαϊτζί το είδε σαν ευκαιρία. Πρότεινε η Τουρκία να αγοράσει το σκάφος για τις δικές τις βλέψεις.

Ωστόσο , είναι πιθανόν η Άγκυρα, η οποία θα αποκτήσει εντός ολίγου το νέο της αποβατικό και μελλοντική της ναυαρχίδα, το TCG Anadolu, να ξοδέψει μεγάλα χρηματικά ποσά για ένα σκάφος με υψηλό κόστος συντήρησης που ίσως να μην είναι και λειτουργικό;

«Οι προτάσεις αυτές είναι ένδειξη πως ο Τζιχάτ Γιαϊτζί ονειρεύεται έναν μεγαλοπρεπή στόλο για την Τουρκία, χωρίς να αναλογίζεται τα μειονεκτήματα ή τις συνέπειες» δήλωσε στην Ahval ο Ryan Gingeras, ειδικός στα θέματα περί Τουρκίας και καθηγητής στο Τμήμα Ζητημάτων Εθνικής Ασφάλειας στην Ναυτική Μεταπτυχιακή Σχολης και συνεχίζει : «Το να έχεις αεροπλανοφόρα και το να επεκτείνεις το στόλο σου είναι θέματα υψηλής αξίας. Δεν είναι ξεκάθαρο όμως το αν θα ακουστούν οι συμβουλές (του Τζιχάτ Γιαϊτζί )» .

Σύμφωνα με ενδείξεις, δεν πρόκειται να εισακουστούν. Ο İsmail Demir Πρόεδρος της Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας απέρριψε την ιδέα αυτή.

Ο Τζιχάτ Γιαϊτζί , σύμφωνα με το τουρκικό Sputnik, τόνισε πως «Κατέθεσα την πρόταση του να αγοραστεί και μετέπειτα να αποσυναρμολογηθεί το σκάφος από τη Βραζιλία. Νομίζω θα ήταν χρήσιμο να εξετάσουμε και το ρωσικό αεροσκάφος Sukhoi Su-33 ως ένα εναλλακτικό αεροσκάφος για να χρησιμοποιήσουμε το πλοίο, με το κόστος να είναι σε λογικά πλαίσια».

Το Sukhoi Su-33 χρησιμοποιείται από τη Ρωσία στο μοναδικό αεροπλανοφόρο της, το προβληματικό «Ναύαρχο Κουζνέτσοβ» , όμως το συγκεκριμένο μαχητικό αεροσκάφος δεν έχει εξαχθεί ποτέ. Η χώρα έχει κατακευάσει 24 από αυτά τα μαχητικά, τα οποία δραστηριοποιούνται εδώ και δύο δεκαετίες και έχουν αποδειχθεί αναξιόπιστα και επιρρεπή σε ατυχήματα.

«Γενικότερα, το Sukhoi Su-33 δεν είναι ένα αξιόπιστο αεροσκάφος και βρίσκω την πρόταση (της Τουρκίας) αστεία» είπε ο Aaron Stein , Επικεφαλής Ερευνητής του Ινστιτούτου Έρευνας Εξωτερικής Πολιτικής. Ακόμα και αν η Τουρκία χρησιμοποιούσε το πλοίο Sao Paulo και τα Sukhoi Su-33 καθαρά για εκπαιδευτικούς σκοπούς, η αξία τους θα ήταν περιορισμένη έως μηδαμινή αν σκεφτεί κανείς το σχεδιασμό του πλοίου και τον τύπο του μαχητικού αεροσκάφους. Το Anadolu μπορεί να μεταφέρει ελικόπτερα και αεροσκάφη με «κάθετης απογείωσης-προσγείωσης»[Short Take-Off and Vertical Landing (STOVL)] ενώ το Sukhoi Su-33 είναι σχεδιασμένο να λειτουργεί σε αεροπλανοφόρα με STOBAR [σ.τ.μ απογειώνονται με την χρήση υπερυψωμένης ράμπας αλλά ακολουθείται η ίδια διαδικασία με τα CATOBAR για την προσγείωση (χρήση γάντζου που επιβραδύνει άμεσα το αεροσκάφος) . Το επόμενο μαχητικό διαθέσιμο στην αγορά είναι το F-35B. Ωστόσο η Τουρκία δεν μπορεί να τα αγοράσει καθώς έχει αποκλειστεί από το πρόγραμμα των ΗΠΑ, έπειτα από την αγορά των S-400 από τη Ρωσία.

Η Τουρκία είχε επιχειρήσει να αγοράσει από «δεύτερο χέρι» τα αεροσκάφη AV-8B Harrier από τις ΗΠΑ, ως μια προσωρινή λύση για το Anadolu , μέχρι να έχει την δυνατότητα της αγοράς των F-35B. Και ο Yayci αναζωπύρωσε την ιδέα αυτή μετά την κρίση των S-400. Ωστόσο η παραγωγή των AV-8B Harrier έχει σταματήσει από το 2003. Μόνο η Ιταλία και η Ισπανία χρησιμοποιούν ακόμα αυτά τα μοντέλα για το Ναυτικό τους. Η Ιταλία μάλιστα θα τα αντικαταστήσει με τα F-35B.

Ακόμα και η αγορά μεταχειρισμένων AV-8B Harrier μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο εγχείρημα για την Τουρκία.

«Φαντάζομαι πως με την ισχύουσα κατάσταση των Αμερικανο-τουρκικών σχέσεων, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για την Τουρκία να εκπληρώσει τα όποια σχέδια έχει για αγορά πρώην ιταλικών τζετ, τα οποία, θα υπόκεινται ως ένα βαθμό, σε έναν περιορισμό εξαγωγών που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ» δήλωσε ο στρατιωτικός αναλυτής Joseph Trevithick.

Παράλληλα η πρόθεση της Τουρκίας να πουλήσει στο Πακιστάν τα ελικόπτερα τύπου T129 ATAK έχει επανειλημμένα εμποδιστεί από τις ΗΠΑ. Τα ελικόπτερα λειτουργούν με αμερικανικούς κινητήρες, άρα η πώλησή τους σε οποιαδήποτε χώρα του Τρίτου Κόσμου απαιτεί την αδειοδότηση από τις ΗΠΑ. «Μέχρι και το AV-8B Harrier αποτελείται από αμερικανικά εξαρτήματα, οπότε περιπλέκεται οποιαδήποτε μορφή εξαγωγής τους. Η καλύτερη επιλογή της Τουρκίας είναι να εκμεταλλευτεί τη χρήση των drones ώστε να απογειώνονται από το μεταγωγικό πλοίο» είπε ο Aaron Stein.

Η αποστολή της Τουρκίας στη κατασκευή ναυτικών drones είναι δύσκολη , αλλά σύμφωνα με τον Stein , είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί και θα έχει πολλαπλά οφέλη.

• Τζιχάτ Γιαϊτζί