Ακυρώνει η εκλογή Τραμπ την επίσκεψη Ομπάμα;

Πολλοί και πολλές είναι αυτοί που έχουν αναστατωθεί από τη νίκη Τραμπ, εντός και εκτός Αμερικής –οι ογκώδεις διαδηλώσεις εναντίον του, σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ, αποτελούν φαινόμενο πρωτοφανές για νεοεκλεγέντα πρόεδρο. Από την άλλη, δεν είναι λίγοι αυτοί που χαίρονται –από τον Φάρατζ και τη Λεπέν μέχρι τον “δικό μας” Άδωνι Γεωργιάδη. Και κάπου εδώ αρχίζουν και τα ανέκδοτα. Γιατί αν είναι εντελώς φυσιολογικό να πανηγυρίζουν διάφοροι ιδεολογικά συγγενείς με τον Τραμπ, μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να θεωρηθεί ο τίτλος του site “Ίσκρα” (που εκφράζει το Αριστερό Ρεύμα του Παν. Λαφαζάνη), που έσπευσε να αναγγείλει, την επομένη των εκλογών, ότι ο Τραμπ είναι “θριαμβευτής”!

Το άρθρο στην “Ίσκρα”, αν και διευκρινίζει ότι ο Τραμπ με τις ρατσιστικές, αντιφεμινιστικές και βαθιά συντηρητικές θέσεις του, “δεν έχει καμία σχέση με την Αριστερά” (αλίμονο κιόλας), η χαρά του συντάκτη δεν κρύβεται! “Η νίκη Τραμπ στις ΗΠΑ”, γράφει, “ξεφτίλισε όλους τους αγύρτες και πολιτικούς απατεώνες του εγχώριου μνημονιακού κατεστημένου σε όλες τις μορφές του. Αυτό το βρώμικο κατεστημένο, κυβέρνηση και μνημονιακή “αντιπολίτευση”, μαζί με τους αγύρτες των στημένων δημοσκοπήσεων και όλα τα κυρίαρχα και βαθύτατα παρακμιακά μέσα ενημέρωσης, όχι μόνο υποστήριζαν με νύχια και δόντια την Χ. Κλίντον αλλά προεξοφλούσαν κατηγορηματικά την άνετη νίκη της”. Αργότερα, φαίνεται, η “Ίσκρα” κατάλαβε το άτοπο του πράγματος, κι έτσι άλλαξε στον τίτλο: το “θριαμβευτής” έγινε “νικητής”.

Ας δούμε, όμως, κάτι πιο σοβαρό: Κατά πόσον η εκλογή Τραμπ επηρεάζει ή ακυρώνει τη σημασία της επίσκεψης Ομπάμα σήμερα στην Αθήνα. Ασφαλώς την επηρεάζει, αλλά δεν την ακυρώνει. Με μια νίκη της Χίλαρυ Κλίντον τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Ο Μπάρακ Ομπάμα θα ερχόταν στον κολοφώνα της δόξας του, στο τέλος μιας οκταετίας που θέλησε (και εν μέρει πέτυχε) να αλλάξει την Αμερική. Και θα τον διαδεχόταν στην προεδρία η εκλεκτή του Δημοκρατικού Κόμματος, που τόσο είχε υποστηρίξει και ο ίδιος. Βέβαια, και σε αυτή την περίπτωση, τίποτα δεν εγγυόταν ότι η Κλίντον θα ήταν στην ίδια γραμμή με τον Ομπάμα, μια και ο κάθε πρόεδρος έχει την δική του ατζέντα του, αλλά σίγουρα η αίσθηση της συνέχειας στην πολιτική θα ήταν πολύ πιο ισχυρή.

Σήμερα, η νίκη Τραμπ θολώνει την εικόνα. Κανείς δεν ξέρει ποια γραμμή θα ακολουθήσει. Τόσο, όμως, οι προεκλογικές εξαγγελίες όσο και οι πρώτες δηλώσεις, του ίδιου και στενών συνεργατών του, προϊδεάζουν για σημαντικές αλλαγές, και σε σχέση με την Ελλάδα -πέραν του γενικού “δόγματος” του “απομονωτισμού”, της στροφής, δηλαδή, στα εσωτερικά των ΗΠΑ. Μια τέτοια αλλαγή που διαφαίνεται είναι η αναβάθμιση της Τουρκίας και η αναθέρμανση των σχέσεών της με τις ΗΠΑ. Θα δούμε, όμως, τι θα γίνει τελικά.

Ωστόσο η επίσκεψη Ομπάμα κάθε άλλο παρά άνευ σημασίας είναι. Για τρεις λόγους.

• Ο πρώτος είναι ότι για δύο ακόμα μήνες, μέχρι τις 20 Ιανουαρίου, ο Μπάρακ Ομπάμα είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Και οι δηλώσεις του υπέρ της Ελλάδας, της κυβέρνησης και του ελληνικού λαού έχουν σημασία, ιδιαίτερα αυτό το διάστημα που κρίνονται πολλά, όπως το χρέος. Ο Ομπάμα δίνει συγχαρητήρια στην κυβέρνηση (και ειδικά τον Α. Τσίπρα) και τον ελληνικό λαό για τα δύσκολα βήματα που έκαναν στην οικονομία, και ζητάει “ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους”. Και, ακόμα, κάνει έναν αληθινό ύμνο στους Έλληνες για τη στάση τους έναντι των προσφύγων: “Όλος ο κόσμος έχει συγκινηθεί βαθιά από τη γενναιοδωρία και τη συμπόνια που έχουν επιδείξει οι Έλληνες σε αυτή την κρίση, που ραγίζει καρδιές. Έχουμε δει Έλληνες ψαράδες να σώζουν ζωές στη θάλασσα, κοινότητες Ελλήνων να προσφέρουν φαγητό, είδη ανάγκης και ρούχα, και ελληνικές οικογένειες να φιλοξενούν πρόσφυγες. Όλη αυτή η γενναιοδωρία αποτελεί πρόσθετη πηγή έμπνευσης –ένας πραγματικός ύμνος στην αξιοπρέπεια και στον ανθρωπισμό του ελληνικού λαού». Και, πέρα από τις δηλώσεις, αυτή καθαυτή η επίσκεψη είναι πολιτική πράξη με σημασία.
• Ο δεύτερος λόγος είναι ότι κάθε πρόεδρος βάζει ασφαλώς την προσωπική του σφραγίδα στην αμερικανική πολιτική, ωστόσο –και ιδίως στην εξωτερική πολιτική– υπάρχουν συνέχειες και κοινά σημεία. Είναι ένα ολόκληρο σύστημα και λογική, που δεν ανατρέπονται από τη μία μέρα στην άλλη –και αυτό μπορούμε να το δούμε κοιτάζοντας την πολιτική όλων των Αμερικανών προέδρων έναντι της Ελλάδας και της Τουρκίας. Περισσότερο από ιδεολογίες ή τον (υποτιθέμενο ή μη) φιλελληνισμό τους, ρόλο έπαιξε ένα σύνθετο σύστημα εκτίμησης των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή. Και αυτά, όπως είπαμε, δεν αλλάζουν εν μια νυκτί, αλλά με προσεκτικά βήματα.
• Ο τρίτος, και πολύ σημαντικός, λόγος είναι ότι ο Ομπάμα αποτελεί πολιτική προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας. Τον ρόλο αυτό τον ανέλαβε, φυσικά, όντας πρόεδρος των ΗΠΑ, αλλά η ακτινοβολία και η εμβέλειά του υπερβαίνουν το προεδρικό αξίωμα –γι’ αυτό και θα συνεχιστούν και μετά το τέλος της θητείας του. Ειδικά η νίκη Τραμπ, αν και αποτελεί ασφαλώς ήττα και του ίδιου του απερχόμενου προέδρου, με μια παράδοξη έννοια, αναβαθμίζει την εμβέλειά του! Ο Ομπάμα είναι, πλέον, ηγέτης της προοδευτικής, φωτισμένης Αμερικής, που αντιτίθεται στον ρατσισμό, τον σεξισμό, τη μισαλλοδοξία και τον συντηρητισμό του Τραμπ. Και αυτός ο παγκόσμιος ηγέτης, αυτός ο πλανητάρχης του προοδευτικού κόσμου, κάνει ένα από τα τελευταία του ταξίδια ως πρόεδρος στην Ελλάδα. Δεν είναι και λίγο, αν το καλοσκεφτούμε…

• Ελληνικό χρέος
• ΗΠΑ
• Κυπριακό
• Μπαράκ Ομπάμα
• Ντόναλντ Τραμπ
• Παναγιώτης Λαφαζάνης
• προσφυγικό
• Χίλαρι Κλίντον