Ο παραγνωρισμένος κύριος Κοσμάς Ξενάκης στο Μουσείο Μπενάκη

Η αναδρομική έκθεση έργων του καλλιτέχνη και αρχιτέκτονα στο Μουσείο Μπενάκη παίρνει παράταση έως την Κυριακή 17 Μαΐου.

Ο Κοσμάς Ξενάκης ανήκει στην κατηγορία των καλλιτεχνών που οι προβολείς τούς προσπέρασαν και το έργο τους δεν έτυχε μέχρι στιγμής της προβολής που του αναλογεί. Ο Γιώργος Χατζημιχάλης, εικαστικός ο ίδιος και επιμελητής της έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη προτείνει τη δική του ερμηνεία για το φαινόμενο: το αποδίδει στην ανικανότητα και στη βαθιά απροθυμία της σύγχρονης Ελλάδας να καταγράφει το «σήμερα», συνυπολογίζοντας κάθε φορά το φορτίο, τα πεπραγμένα, την ιστορική συνέχεια. Μια άλλη, συμπληρωματική της πρώτης, ερμηνεία είναι πως ο πρόωρος θάνατος του καλλιτέχνη σε ηλικία 59 ετών, σε συνδυασμό με την παράληψη της προβολής του έργου του από τα μεγάλα πολιτιστικά ιδρύματα οδήγησαν σταδιακά στη λήθη.

Επίσης, ως εικαστικός ο Κοσμάς Ξενάκης είχε μια ιδιαιτερότητα∙ Σε όλη του τη σταδιοδρομία τα θέματα που τον απασχόλησαν ήταν τέσσερα: Μοσχοφόροι, χασάπηδες και κριάρια συνθέτουν μια ενότητα, κορίτσια σε ερωτικές περιπτύξεις, σε οίκους ανοχής κ.α. μια άλλη, το γυμνό, αντρικό και γυναικείο, μια τρίτη ενώ μια τέταρτη παρουσιάζει σκοτεινά δωμάτια, συχνά κοντά στη θάλασσα, με γυμνές γυναίκες και πάντα μία γυναικεία φιγούρα ξαπλωμένη.

Όπου κι αν βρίσκεται η αλήθεια πάντως, γεγονός είναι πως το έργο του εικαστικού αξίζει την προσοχή μας. Κι αυτό όχι επειδή ο καλλιτέχνης ήταν αδελφός του γνωστού αβάν-γκαρντ συνθέτη Ιάννη Ξενάκη, ούτε επειδή με την ιδιότητα τού αρχιτέκτονα και πολεοδόμου έχει βάλει την υπογραφή του σε πάμπολλα έργα σε Ελλάδα και εξωτερικό. Απλά, ο Κοσμάς Ξενάκης, αποτελεί εξαιρετικό δείγμα ενός καλλιτεχνικού ρεύματος που παντρεύει την ελληνικότητα με τον κοσμοπολιτισμό το οποίο πήρε διαστάσεις τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες στη χώρα μας. Στο έργο του συνυπάρχουν σε πλήρη αρμονία ο Ματίς και ο Τσαρούχης, ο Μπρακ και ο Λε Κορμπιζιέ.­­­­

Μια ενδεικτική επιλογή έργων του καλλιτέχνη εκτίθεται αυτή την εποχή στο πλαίσιο της έκθεσης «Κοσμάς Ξενάκης 1925-1984» στο Μουσείο Μπενάκη. Πρόκειται για ζωγραφικά έργα από όλες τις περιόδους δημιουργίας του καλλιτέχνη αλλά και γλυπτά, σχέδια και συνθέσεις με γεωργικά εργαλεία τα οποία συνέλεγε. Η έκθεση συνοδεύεται από πολυτελή έκδοση – κατάλογο που θα κυκλοφορήσει από το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης.

Η έκθεση «Κοσμάς Ξενάκης 1925-1984» στο Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, τηλ. 210 345 3111, θα διαρκέσει έως την Κυριακή 17 Μαΐου. Την Παρασκευή 8 Μαΐου ώρα 19.00 και το Σάββατο 9 Μαΐου ώρα 13.00 θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις στην έκθεση από τον ζωγράφο και επιμελητή Γιώργο Χατζημιχάλη. Την Τετάρτη 13 Μαΐου ώρα 19.30 θα παρουσιαστεί στο κτίριο του Μουσείου Μπενάκη της οδού Κουμπάρη η έκδοση «Κοσμάς Ξενάκης 1925-1984». Την εκδήλωση θα χαιρετίσει ο Άγγελος Δεληβορριάς.  

• Κοσμάς Ξενάκης
• Μουσείο Μπενάκη