current views are: 37

31 Μαρτίου 2016
Δημοσίευση14:44

Οι έλληνες καλλιτέχνες… δεν νιώθουν και τόσο Βέλγοι

Μερικές σκέψεις -και γεγονότα- για την κόντρα μεταξύ καλλιτεχνών και υπουργείου Πολιτισμού με αφορμή τον Γιαν Φαμπρ

Δημοσίευση 14:44’

Μερικές σκέψεις -και γεγονότα- για την κόντρα μεταξύ καλλιτεχνών και υπουργείου Πολιτισμού με αφορμή τον Γιαν Φαμπρ

Μερικές σκέψεις -και γεγονότα- για την κόντρα μεταξύ καλλιτεχνών και υπουργείου Πολιτισμού με αφορμή τον Γιαν Φαμπρ

Πήραμε λοιπόν μια πρώτη γεύση του νέου Διεθνούς Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου (τελευταία μετονομασία ενός θεσμού που μετράει κάμποσες δεκαετίες και ονόματα) όπως το οραματίζεται ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του, Γιαν Φαμπρ. Και, εξ όσων είδαν το φως της δημοσιότητας μετά τη λήξη της συνέντευξης Τύπου, καθόλου δεν μας άρεσε. Δεν μας άρεσε διότι η πρώτη διοργάνωση θα είναι αφιερωμένη στο Βέλγιο με πολλούς ξένους συντελεστές και λιγοστές παραγωγές. Και ξεσπαθώσαμε στα media με κορώνες περί αποικιοκρατικών πρακτικών.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, κατηγορία την κατηγορία:

1.Τι το θέλουμε το Βέλγιο;

Ο Φαμπρ ήταν ειλικρινής επ’ αυτού. Τώρα που ήρθα, είπε, στο παραπέντε, για να κάνω κάτι αξιοπρεπές, πρέπει να κάνω κάτι που το ξέρω καλά. Το αφιέρωμα στο Βέλγιο, δηλαδή. Διότι να κάνει φεστιβάλ χωρίς θεαματικό άξονα, ούτε που το συζητάει. Καλλιτέχνης σοβαρός είναι ο άνθρωπος, το «κατεστημένο» της σύγχρονης πρωτοπορίας, από τους πέντε-δέκα στον κόσμο. Παρότι φιλέλλην –σημαντικό μέρος της δουλειάς του εμπνέεται από τους ελληνικούς μύθους- δεν είναι καραγκιόζης να κατεβάσει τα παντελόνια του για λίγες ημέρες σχόλης κάτω από τον αττικό ήλιο. Άρα ή τον παίρνεις ή τον αφήνεις. Τρίτη επιλογή δεν έχει.

2. Θα μας φάνε οι ξένοι.

Χρόνια τώρα η ελληνική καλλιτεχνική κοινότητα είναι χωρισμένοι στα δύο: Στους (μεγαλύτερης ηλικίας) ελληνολάτρες, που είχαν βρει άσυλο στο Εθνικό υπό την προηγούμενη διεύθυνση, και στους «διεθνιστές», στους νέους και ανήσυχους, που έχουν το βλέμμα τους στραμμένο στις πειραματικές σκηνές της Ευρώπης και παίζουν μπάλα με τη Στέγη και όχι μόνο. Υπό την διεύθυνση του Λούκου η δεύτερη ομάδα είχε πάρει τη μερίδα του λέοντος στον προγραμματισμό του Φεστιβάλ, όμως και οι πρώτοι κάποια ψίχουλα τα έπαιρναν.

Έφυγε λοιπόν άρον-άρον ο Λούκος από το Φεστιβάλ –όχι χωρίς αφορμή- και ξεσπάθωσαν οι νέοι και οι ωραίοι: Με τον ΣΥΡΙΖΑ θα ξαναγυρίσουμε στην εποχή των σπηλαίων, αντάρτικα και ταγάρι. Και τους βγήκε Γιαν Φαμπρ. Πιο διεθνής, πιο έμπειρος, πιο δικτυωμένος στο καλλιτεχνικό στερέωμα, πεθαίνεις.  

Όμως δεν τους αρέσει.

Ξεσπάθωσαν και οι άλλοι. Οι υπερασπιστές της ελληνικότητας, δεξιοί και αριστεροί –και του κυβερνώντος κόμματος-, που ονειρεύονταν ότι τώρα θα αλώσουν την Τροία και στα αρχαία ημών θέατρα θα ακούγονται μόνο ελληνικά και θα αντηχούν οι πενιές του μπουζουκιού.

Ούτε σε αυτούς αρέσει ο Φαμπρ.

Και γιατί δεν τους αρέσει; Μα για τον απλό λόγο πως θέλει να μαζέψει το Φεστιβάλ, να το κάνει φεστιβάλ με άλλα λόγια. Όπου φεστιβάλ σημαίνει ένα σύνολο πολιτιστικών δράσεων που έχουν έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή. Είτε αυτός είναι η προσέλκυση επισκεπτών (βλέπε φεστιβάλ Εδιμβούργου, όπου ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει αρκεί να βρει χώρο για να τον φιλοξενήσει και να πληρώσει τα έξοδά του), είτε είναι η εμβάθυνση σε ένα συγκεκριμένο θέμα ή είδος. Ό,τι δηλαδή δεν είχε το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Οπότε, τέρμα στο «όλοι οι καλοί χωράνε», τέρμα στην πολιτική των ανοιχτών θυρών, τέρμα στα όνειρα κάποιων, τέρμα και στο χρήμα που έτρεχε με τη σέσουλα και πότιζε όλη την ελεύθερη αγορά, συντηρώντας θέατρα –θα έχετε παρατηρήσει φαντάζομαι πως αυτά τα τελευταία χρόνια πολλαπλασιάζονται σαν κουνέλια-, καλλιτεχνικές ομάδες, εταιρείες παραγωγών και μετακλήσεων και ένα στρατό ειδικών που πουλούσαν know how.

Και εδώ ας βάλουμε μια τελεία.

Είναι αλήθεια πως το Βέλγιο ως θεματικός άξονας είναι υπέρ το δέον περιοριστικός. Παρά την τεράστια παράδοση των Βέλγων σε θέατρο, χορό, εικαστικά (σε αυτά κολλάμε και τα κόμικς), design, παρά τις περίφημες σχολές τους, οι Έλληνες γνωρίζουμε πολύ λίγα γι’ αυτούς.

Δεν θα το επέλεγα για πρώτο «πιάτο» αν είχα επιλογή.

Και είναι λυπηρό που κάποιοι έλληνες καλλιτέχνες θα μείνουν το καλοκαίρι χωρίς δουλειά, αν και είναι απορίας άξιον πώς την είχαν για σίγουρη αφού οι προτάσεις που είχαν υποβληθεί δεν είχαν λάβει έγκριση. Και ίσως ορισμένοι, αυτοί που φωνάζουν πιο δυνατά, θα πρέπει να θυμηθούν πόσα έχουν εισπράξει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από το ελληνικό δημόσιο με την ευρεία έννοια και να θυμηθούν επίσης αυτό που οι ίδιοι διατυμπανίζουν: Ότι η τέχνη δεν είναι δημοσιοϋπαλληλίκι αλλά επιλογή για γενναίους.

Υ.Γ. 1ο Το πρόγραμμα του φεστιβάλ δεν έχει ανακοινωθεί –η συνέντευξη Τύπου ήταν μια διατύπωση θέσεων εκ μέρους του Φαμπρ, άρα μένει να δούμε τι έπεται.

Υ.Γ. 2ο Οι κρατικές σκηνές θα συμμετάσχουν στο φεστιβάλ με τις παραστάσεις τους που έχουν ήδη ανακοινωθεί –χωρίς εσάνς Βελγίου.

Υ.Γ. 3ο Τα λεφτά που έχουν απομείνει στον κορβανά μετά βίας φτάνουν για μια διοργάνωση στο ¼ του μεγέθους των προηγούμενων. Άρα Βέλγιο ξε-Βέλγιο, λεφτά δεν υπάρχουν για όλους.

Υ.Γ. 4ο Προς Τμήμα Πολιτισμού ΣΥΡΙΖΑ: Η σιγή ιχθύος δεν ταιριάζει στους ανθρώπους που κόπτονται για τον πολιτισμό.

Υ.Γ. 5ο Ποιος θυμάται τι έσουρναν στον Μάνο Χατζιδάκι όταν είχε το Τρίτο;

 


σχετικα αρθρα