Αγιά Σοφιά: Το «τουρκικό πρόβλημα» της Δύσης έχει το όνομα… Ερντογάν

O Σουν-Τζου (είναι ένας τιμητικός τίτλος που παραχωρήθηκε στον Κινέζο στρατηγό Σουν Ου, τον συγγραφέα της Τέχνης του Πολέμου) συμβούλευε, να αφήνεις κάποια οδό διαφυγής στον αντίπαλο, αλλιώς θα πολεμήσει μέχρι εσχάτων και αυτό ο Ερντογάν το παραβλέπει. Οι απειλές, οι εκβιασμοί και οι μαξιμαλιστικές απαιτήσεις του, όχι μόνο απέναντι στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, η επιθετικότητα στη Γαλλία και η αντιμετώπιση των προειδοποιήσεων των ΗΠΑ δεν θα οδηγήσουν σε υποχώρηση, ούτε σε μια πολιτική διαπραγμάτευση, όπως φαίνεται να είναι η τουρκική επιδίωξη, αλλά σε μια σκλήρυνση της στάσης, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και του δυτικού συμμαχικού πόλου που θα οδηγήσει σ’ έναν ψυχρό πόλεμο στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ο Ερντογάν δεν είναι μόνο πρόβλημα της Ελλάδας αλλά και της δύσης.

Η Αγιά Σοφιά δεν ανήκει στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών εκκρεμοτήτων. Είναι ένα σπουδαίο, παγκόσμιο μνημείο το οποίο βρίσκεται στην επικράτεια του τουρκικού κράτους. Οι σημερινές εξελίξεις ήταν αναμενόμενες και οδηγούν τον Ερντογάν σε διεθνή αποξένωση αλλά και την κατακραυγή του πολιτισμένου κόσμου. Ο «Σουλτάνος» αποτελεί απειλή για όλες τις μεταπολεμικές αξίες που εδραίωσαν την ευρεία πεποίθηση ότι τα κράτη είναι ικανά, πέρα από τη δράση τους ως αποκλειστικά ανεξάρτητοι δρώντες στο διεθνές σύστημα, να συνεργάζονται για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης.

Ο Ερντογάν με τη «Γαλάζια Πατρίδα» εμφανίζεται ως νέος Χιτλερ που διεκδικούσε «ζωτικό χώρο». Το πραγματικό πρόβλημα της Τουρκίας είναι η πολιτική αποξένωση από τη δύση που φέρνουν οι όλο και περισσότερες μονομερείς ενέργειες της. Εκτός από το Κατάρ η χώρα δεν έχει φίλους στη Μέση Ανατολή. Μετά τα γεγονότα στον Έβρο και το άνοιγμα των συνόρων για τους πρόσφυγες η Άγκυρα είναι πλέον μόνη της και στην Ευρώπη. Καθότι η οικονομία της εξαρτάται όμως από τις εξαγωγές και τον τουρισμό, η Τουρκία χρειάζεται ανοιχτές αγορές και καλές σχέσεις με όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες. Ωστόσο ενώ ζητά τη διεύρυνση της τελωνειακής ένωσης με την ΕΕ, δυσαρεστεί και προσβάλλει την ίδια ώρα με τη συμπεριφορά της ευρωπαϊκές χώρες όπως την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Γαλλία.

Το «τουρκικό πρόβλημα» της Ελλάδας είναι διαχρονικό αλλά για τη Δύση μόλις ξεκίνησε. Ο Ερντογάν χρειάζεται χειροπιαστές κρίσεις και αφού προσπάθησε στην Ανατολική Μεσόγειο άλλα του άναψαν «κόκκινο» ΗΠΑ και Ρωσία έβαλε μπροστά την επιχείρηση Αγιά Σοφιά. Με αυτόν τον τρόπο κινητοποιεί τους παραδοσιακούς του ψηφοφόρους, τους ισλαμιστές. Κάνει ένα ιστορικό λάθος με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί που θα δηλητηριάσει για πάρα πολλά χρόνια τις σχέσεις των δύο χωρών και λαών. Για τον πρόεδρο Ερντογάν, με το σύνδρομο του μεγαλείου, ο μεγάλος του εφιάλτης είναι ο Κεμάλ Ατατούρκ και αυτή η απόφαση στρέφεται εναντίον των αρχών του κοσμικού κράτους. Γνωρίζει καλά ότι αυτή η συμβολική κίνηση με την Αγιά Σοφιά θα διχάσει τους λαούς μας, ενδεχομένως και να τους αποξενώσει. Με αυτήν την κίνηση περιορίζει τα περιθώρια χειρισμών των ελληνοτουρκικών σχέσεων από οιαδήποτε κυβέρνηση.

Ο Τούρκος πρόεδρος δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τον αντίκτυπο που θα έχει στην Ελλάδα αλλά και στον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Η Τουρκία απομακρύνεται για τα καλά από τη δύση και αφού το κάνει σημαίνει ότι δεν τη νοιάζει και  αν δεν τη νοιάζει, σημαίνει ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για ένα δύσκολο φθινόπωρο. Το μήνυμα προς τα έξω είναι απολύτως σαφές και δεν επιδέχεται ερμηνείες σχετικά με τις προθέσεις του Ερντογάν να διαπραγματεύεται με λογική ισχύος με τους δυτικούς ηγέτες. Το μήνυμα προς τα μέσα έχει ως στόχο κυρίως την αντιπολίτευση, ενώ υποκρύπτει και την πάντα υπαρκτή φιλοδοξία του Τούρκου προέδρου να απαξιώσει τον Κεμάλ Ατατούρκ.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ερντογάν κλιμακώνει μια επιθετική πολιτική έναντι της χώρας μας και στην ευρύτερη περιοχή στην αναθεωρητική λογική αμφισβήτησης της συνθήκης της Λωζάνης με επίδραση στην κυριαρχία και τα σύνορα των γειτονικών χωρών. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα με συλλογικό φρόνημα με  συνεννόηση και ψυχραιμία και όχι μικροπολιτική πάνω στην εξωτερική πολιτική να στείλει το μήνυμα  αποφασιστικής στρατηγικής με αποτρεπτική διάσταση στις απειλές και την όποια αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας. Ανεξάρτητα από τους σχεδιασμούς της Τουρκίας και του Ερντογάν, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα, με προτεραιότητα την τήρηση του Διεθνούς Δικαίου αλλά ταυτόχρονα να εκπέμπουμε  ξεκάθαρο μήνυμα να μην τολμήσει να κλιμακώσει τις προκλήσεις. Η ευθύνη της παγκόσμιας κοινότητας είναι μεγάλη για το αν θα αφήσει τον Ερντογάν να γίνει…Χίτλερ.

• Αγία Σοφιά