Φήμες για ανασχηματισμό μετά το κραχ στην Τουρκία – Φόβοι ακόμα και για capital controls!

Σοκ και μεγάλος φόβος επικρατούν στην Τουρκία, στον απόηχο του μίνι κραχ τη Δευτέρα του χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης, αλλά και της κατάρρευσης της τουρκικής λίρας, εξελίξεις που συνδέονται με την καρατόμηση από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν του μέχρι πρότινος διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Νατζί Αγκμπάλ.

Φήμες για ανασχηματισμό

Η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή που υπάρχουν έντονες φήμες ότι ο Ερντογάν θα προχωρήσει σε ανασχηματισμό της κυβέρνησής του. Φήμες που κυκλοφορούν τα τελευταία 24ωρα, αλλά εντάθηκαν την Δευτέρα με φόντο τις δραματικές εξελίξεις στην τουρκική οικονομία. Σε κάθε περίπτωση, όπως μετέδωσε ο ΣΚΑΪ, τα βλέμματα στρέφονται στην Τετάρτη, όποτε και θα λάβει χώρα ένα μεγάλο συνέδριο κατά το οποίο λέγεται πως ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα ανακοινώσει το Μανιφέστο για το 2023, γεγονός για το οποίο έχει γίνει προετοιμασία και συντονισμένες κινήσεις τις τελευταίες ημέρες.

Φόβος για την επόμενη ημέρα

Υπενθυμίζεται πως η υποτίμηση της τουρκικής λίρας  έφτασε το 9,5 % ενώ το χρηματιστήριο κατέγραψε πτώση της τάξης του 9,5% και διέκοψε δύο φορές μέσα στη μέρα τις συναλλαγές.  Η απόδοση του 10ετούς τουρκικού ομολόγου αναφοράς αυξήθηκε 500 μονάδες βάσης (5 ποσοστιαίες μονάδες) στο 19,06%. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου με νόμισμα αναφορά το δολάριο αυξήθηκε 153 μονάδες βάσης στο 7,41%. Το πενταετές CDS (ασφάλιστρο έναντι κινδύνου χρεοκοπίας της Τουρκίας) κατέγραψε άνοδο – ρεκόρ στις 472 μονάδες βάσης.

Κυβέρνηση και Κεντρική Τράπεζα την ίδια ώρα υιοθετούν μια περισσότερο παθητική στάση εμμένοντας σε απλές διαβεβαιώσεις πως οι μακροοικονομικοί στόχοι θα επιτευχθούν.

Η τοπίο για την επόμενη ημέρα στην Τουρκία είναι μάλλον θολό, με κανέναν να μην είναι σε θέση να εκτιμήσει εάν η «κατιούσα» στην οικονομία θα συνεχιστεί. Σε κάθε περίπτωση ασφαλές είναι να λεχθεί πως ο βαθμός της υποτίμησης αλλά και το ύψος των επιτοκίων καθιστά δύσκολες τις επόμενες ώρες για τον τουρκικό λαό.

Απογοήτευση

Η αποπομπή του Αγκμπάλ και η πτώση της λίρας την ώρα που η οικονομία ήδη υφίσταται τον αντίκτυπο από την πανδημία του κορωνοϊού, δημιούργησε μια αίσθηση απογοήτευσης σε πολλούς Τούρκους.

«Η Τουρκία δίνει την εντύπωση ότι είναι μια χώρα που δεν ακολουθεί κανέναν κανόνα. Δεν υπάρχει πλέον δίκαιο, ούτε δημοκρατία και όλο αυτό έχει αντίκτυπο», δήλωσε ο Άντεμ Ντεμιρτάς, χρηματοοικονομικός σύμβουλος, σε εμπορικό δρόμο της Κωνσταντινούπολης στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

«Το να στηρίζει κανείς την κυβέρνηση δεν σημαίνει ότι κλείνει τα μάτια στα λάθη της. Εάν διαπράττονται λάθη, πρέπει να διορθωθούν», δήλωσε ο Σουκρού Κότσακ, κάτοικος της Κωνσταντινουπολης.

Ο Αχμέτ, ένας 60χρονος άνεργος, σημείωσε με πικρία ότι «οι τιμές δεν σταματούν να αυξάνονται». «Δεν ξέρω τι θα μας συμβεί», δήλωσε.

Ο πρόεδρος Ερντογάν ανέκαθεν εξέφραζε την αντίθεσή του στα υψηλά επιτόκια. Τα έχει κατ’ επανάληψη χαρακτηρίσει «πατέρα και μητέρα όλων των δεινών», και υποστηρίζει, κόντρα στις κλασσικές οικονομικές θεωρίες, ότι επιδεινώνουν τον πληθωρισμό.

Σε μια σειρά από αναρτήσεις την Δευτέρα στο Twitter, το Νο2 του κυβερνώντος κόμματος AKP, ο Νουρετίν Τσανικλί, δικαιολόγησε την αντικατάσταση του Αγκμπάλ, λέγοντας ότι δεν εκπλήρωσε «το βασικό του καθήκον» που σύμφωνα με τον ίδιο ήταν «η διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών».

«Αυτός που θα διοριστεί επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας δεν μπορεί να αποκλίνει από αυτό τον στόχο», πρόσθεσε ο ίδιος. Θέλοντας να καθησυχάσει τους επενδυτές, ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών Λουτφί Ελβάν δήλωσε ότι η χώρα του θα διατηρήσει ένα καθεστώς ελεύθερης διακύμανσης της ισοτιμίας του νομίσματός της, παρά τη δραματική βουτιά της τουρκικής λίρας.

«Δεν θα κάνουμε καμία παραχώρηση σε ό,τι αφορά τον μηχανισμό ελεύθερης αγοράς και θα διατηρήσουμε ένα καθεστώς ελεύθερης διακύμανσης της ισοτιμίας», ανέφερε ο υπουργός σε ανακοίνωση.

Φόβοι για ήπια capital controls

Με δεδομένη αυτή την νομισματική κρίση και τη «βουτιά» της τουρκικής λίρας, οικονομικοί αναλυτές που είχαν προειδοποιήσει για την αντίδραση των αγορών μετά την αιφνιδιαστική κίνηση του Ερντογάν, εκφράζουν, πλέον, φόβους για επιβολή ήπιων capital controls στη χώρα. «Τα αποθέματα της χώρας είναι ήδη χαμηλά και μπορεί να βρεθεί στην εξαιρετικά δύσκολη θέση να αναγκαστεί να επιβάλει capital controls, αν η διαρροή κεφαλαίων- εγχώριων ή ξένων- γίνει ένα ολοένα πιο έντονο πρόβλημα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Στιν Γιάκομπσεν, της Saxo.

Ο Νατζί Αγκμπάλ καθαιρέθηκε δυνάμει προεδρικού διατάγματος, το οποίο δημοσιοποιήθηκε αργά το βράδυ της Παρασκευής και στο οποίο δεν δίνεται κάποια επίσημη εξήγηση. Ωστόσο η αποπομπή του έγινε δύο ημέρες μετά τη μεγάλη αύξηση κατά 200 μονάδες βάσης του βασικού επιτοκίου της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, ένα μέτρο για την καταπολέμηση του πληθωρισμού που χαιρέτισαν οι αγορές. Ο ίδιος βρισκόταν στη θέση αυτή μόλις 5 μήνες.

Ο Αγκμπάλ αντικαταστάθηκε από τον Σαχάπ Καβτζίογλου, οικονομολόγο και πρώην βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος, ένας διορισμός που προκάλεσε ανησυχία στους επενδυτές και θέτει εν αμφιβόλω την μελλοντική ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας.

• ανασχηματισμός
• κραχ
• Τουρκία
• Χρηματιστήριο