Η Αριστερά, το επιχειρείν και η προσγείωση του Αλ. Τσίπρα

Παπαστράτος, Impact hub Athens, Apivita-εντυπωσιακή διαδρομή για τον πρωθυπουργό! Ποιος θα το ΄λεγε πριν από έναν χρόνο ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα επέλεγε να επισκεφθεί-και να τιμήσει- τις τρείς αυτές εταιρείες, υμνώντας τις ιδιωτικές επενδύσεις και την καινοτομία;

Οποία έκπληξη, επομένως. Έκπληξη μάλλον για το παραδοσιακό κοινό της Κουμουνδούρου, παρά για εκείνους που έχουν επισημάνει από καιρό την στροφή –την προσγείωση, καλύτερα- του Τσίπρα στον ρεαλισμό. Δεν έχει σημασία αν οι κινήσεις γίνονται ως απάντηση στον  Κυριάκο Μητσοτάκη που αποθεώνει την ιδιωτική πρωτοβουλία. Αυτό είναι πολύ πιθανό. Αλλά η αυταξία των κινήσεων δεν μπορεί να υποτιμηθεί.

Ο Τσίπρας κατάλαβε –νωρίς για τον χώρο του, κάπως αργά για τη χώρα- ότι δεν είναι δυνατόν η Αριστερά να υποτιμά, να υποβαθμίζει ή να εχθρεύεται το επιχειρείν. Ειδικά μετά την αιματηρή αυταπάτη των πρώτων μηνών και την ήττα από τους δανειστές, ο πρωθυπουργός συνειδητοποίησε ότι το Μαξίμου δεν είναι Κουμουνδούρου. Άλλο να διοικείς τη χώρα και άλλο να ηνιοχεύεις στο κόμμα του 3-4%.

Τέλος πάντων, σημαντική η στροφή αλλά δεν αρκεί. Το σύγχρονο κράτος μπορεί να ευνοεί το επιχειρείν με πολλούς τρόπους, χωρίς να επαναλαμβάνει την επιζήμια για τη χώρα συμπεριφορά του παρελθόντος. Ναι, το κράτος μπορεί να διατηρεί επιχειρήσεις σε καίριους τομείς και να τα καταφέρνει, λειτουργώντας με αμιγώς ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια ή να μετέχει σε μεικτές επιχειρήσεις με ιδιώτες. Αλλά επ ουδενί επιτρέπεται να διολισθαίνει στις ατραπούς του παρελθόντος.

Τι γινόταν στο παρελθόν; Ο ιδιωτικός τομέας ήταν κρατικοδίαιτος σε μεγάλο βαθμό. Δηλαδή, μονίμως δανειοτραφής με δανεικά και αγύριστα. Τότε , αρκετοί επιχειρηματίες αποσπούσαν τεράστια ποσά για επενδύσεις (π.χ. στις ακριτικές περιοχές) και παρέδιδαν μετά από λίγα χρόνια χρεωμένες επιχειρήσεις που έκλειναν , έχοντας αυξήσει ιλιγγιωδώς οι ίδιοι την προσωπική τους περιουσία.

Διαχρονικά το κράτος ήταν εν πολλοίς αδιάφορο η εχθρικό προς το επιχειρείν. Αδιαφορούσε για την παραγωγική διαδικασία και δεν έδινε δεκάρα για σημαντικές εξαγωγικές επιχειρήσεις. Κάποιες εξαιρέσεις υπουργών επιβεβαιώνουν τον κανόνα, ο οποίος αποτυπώνεται εναργώς στην ακόλουθη ιστορία:

Δυο νέοι άνθρωποι στήνουν βιοτεχνία παραγωγής εσωρούχων και «σκίζουν» (ονόματα και διευθύνσεις στην διάθεσή μας ). Εξαγωγές σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, αλλά και στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία! Κάποια στιγμή αποφάσισαν να επεκτείνουν την επιχείρηση, δημιουργώντας  δεύτερη μονάδα στο Βέλγιο (φθηνότερη πρόσβαση στην πρώτη ύλη, βολικές μεταφορές προϊόντων κλπ). Τελικά, έμειναν στην Ελλάδα κάνοντας  μια αξιόλογη επένδυση.

Τους ρώτησα ,λοιπόν, αν καθ΄ όλη τη διάρκεια αυτών των χρόνων ενδιαφέρθηκε για την πορεία τους κάποιος υπουργός ή κρατικός οργανισμός. Να τους πει ένα μπράβο, βρε αδερφέ. «Κανένας», ήταν η απάντηση.

Δεύτερη ερώτηση: «Καλά, οι Έλληνες πρέσβεις στην Ιαπωνία ή στις ΗΠΑ δεν κινητοποιήθηκαν; Δεν είδαν ότι κάποια ελληνική εταιρεία κάνει εξαγωγές σ΄αυτές τις χώρες; Δεν ειδοποίησαν το υπουργείο Εξωτερικών-κι εκείνο με τη σειρά του το υπουργείο Εμπορίου- ώστε να σας ενθαρρύνουν, να ρωτήσουν αν έχετε προβλήματα με την γραφειοκρατία ή έστω να σας πουν έναν καλό λόγο;». Ίδια η απάντηση: «Όχι»…

Δεν ξέρω αν ο Τσίπρας θα απαλλαγεί εντελώς και οριστικά από την προκατάληψη της κλασικής Αριστεράς έναντι του επιχειρείν. Εκείνο που διαφαίνεται είναι μια προσπάθεια απαγκίστρωσης από την ολέθρια αυτή αντίληψη. Τούτο δεν σημαίνει, βέβαια, πράσινο φώς στην ασυδοσία ενίων επιχειρηματιών, αλλά μετρημένη και υπεύθυνη συμπεριφορά του κράτους απέναντι στην παραγωγική διαδικασία και στους φορείς της.

Έτσι κι αλλιώς, αυτό είναι το ελάχιστο που απαιτείται να γίνει την εποχή του ασφυκτικού Μνημονίου και του βρόχου στην ανάπτυξη.

• Αλέξης Τσίπρας
• Αριστερά
• επενδύσεις
• Ευρώπη
• Ιαπωνία
• Κουμουνδούρου
• Κυριάκος Μητσοτάκης
• πρωθυπουργός