Μεγάλες καταστροφές από την πυρκαγιά στο τέμενος Βαγιαζήτ: Η σημασία του για την Ευρώπη – Τι λέει ο δήμαρχος

Ως ιδιαίτερα σοβαρή και εκτεταμένη κρίνεται η καταστροφή που έχει προκληθεί στο τέμενος Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο, το σημαντικότερο, όπως έχει χαρακτηριστεί, ισλαμικό μνημείο της Ευρώπης, μετά την φωτιά που ξέσπασε στα ξημερώματα στον χώρο, από άγνωστη, ακόμα και τώρα, αιτία. 

Το παρήγορο είναι ότι τις πρώτες πρωινές ώρες, οι άνδρες της Πυροσβεστικής υπηρεσίας κατάφεραν να την θέσουν υπό έλεγχο, αφού, όμως, είχε προχωρήσει, διαλύοντας το μεγαλύτερο μέρος του.

Από την πρώτη στιγμή, λίγο μετά τις 3 τα ξημερώματα, οπότε και εκδηλώθηκε, στο σημείο έσπευσαν ισχυρές δυνάμεις του Πυροσβεστικού Σώματος, ενώ στο έργο της κατάσβεσης έλαβαν μέρος 54 πυροσβέστες, αλλά και υδροφόρα οχήματα από όλο τον νομό.

Kύρια αιτία για την γρήγορη εξάπλωση της φωτιάς ήταν η μεγάλη ποσότητα ξυλείας που υπάρχει εντός του κτίσματος, αλλά και περιμετρικά, ενώ, όπως έγινε γνωστό, από τη φωτιά έχει καταρρεύσει η οροφή και το μεταλλικό σκέπαστρο που είχε τοποθετηθεί πέρυσι το καλοκαίρι.

Μιλώντας, νωρίτερα, στο ”Ακραίως” στον ΣΚΑΪ και τους Τάκη Χατζή και Γιώργο Παπαχρήστο, ο δήμαρχος της πόλης Παρασκευάς Πατσουρίδης, τόνισε ότι ”είναι ακόμα άγνωστη η αιτία που προκάλεσε την πυρκαγιά”.

Σύμφωνα με τον κ. Πατσουρίδη ”Έγιναν κάποιες εργασίες, οι μελέτες είναι δύσκολες, έχει γίνει ένα στεγαστρο πάνω από το τζαμί. Ήταν σκεπασμένη η στέγη του με έναν μουσαμά”.

Σε σχέση με την χρηματοδότηση του τεμένους Βαγιαζήτ, ο δήμαρχος υπογράμμισε ότι έγινε μέσω ΕΣΠΑ και στα υπόλοιπα επειδή το ΕΣΠΑ τελείωσε το 2014, και θα ενταχθεί ξανά τώρα στο 2014-2020.

Όπως, επιπρόσθετα, επισήμανε ”Το έργο σταμάτησε λόγω κάποιων μελετών που χρειάστηκε να γίνουν”, ενώ δεν επεκτάθηκε στα αίτιας της φωτιάς, λέγοντας ότι ”το ερευνά η Υπηρεσία της Πυροσβεστικής και μέχρι τώρα δεν έχει βγάλει κάποιο πόρισμα”.

Η ιστορία του και η σημασία του για τον Ισλαμικό κόσμο στην Ευρώπη

Η ανέγερση του τέμενους Βαγιαζήτ, το οποιο βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του Διδυμοτείχου, ξεκίνησε επί Βαγιαζήτ Α΄ (1389–1402), αλλά διακόπηκε λόγω της τουρκικής ήττας και του θανάτου του Βαγιαζήτ στη Μάχη της Άγκυρας το 1402 και της ταραγμένης περιόδου που ακολούθησε. 

Η κατασκευή ξαναξεκίνησε επί του γιού του Βαγιαζήτ Μεχμέτ Α΄ (1413–1421) και εγκαινιάστηκε το Μάρτιο του 1420. Την οικοδόμησή του, ανέλαβε ο Καδής του Διδυμοτείχου Σεγίντ Αλί και το τζαμί το έκτισε ο Ντογκάν Μπιν Αμπντουλάχ με μηχανικό τον Ιβάζ Μπιν Μπαγεζίντ. 

Οι τοίχοι του κτιρίου έχουν πάχος περίπου 2,50 μ. και η κύρια είσοδος είναι στην νότια πλευρά. Στην νοτιοανατολική πλευρά βρίσκεται ο επιβλητικός μιναρές ο οποίος αρχικά είχε έναν εξώστη, ενώ το 1913 οι Τούρκοι πρόσθεσαν δεύτερο εξώστη, ψηλότερα από τον πρώτο ξανακτίζοντας το πάνω μέρος του μιναρέ, το οποίο είχε καταρρεύσει.

Το τέμενος θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα ισλαμικά μνημεία στην Ευρώπη, ενώ αναφέρεται και ως το μεγαλύτερο σε έκταση (σχεδόν ενός στρέμματος) στο χώρο των Βαλκανίων. Είναι, δε, κηρυγμένο ως διατηρητέο από το 1946.

Η αρχική στέγη του μνημείου, η οποία χρονολογείται από τον 14ου αιώνα είναι κατασκευασμένη από ξύλο βελανιδιάς και διατηρείται μέχρι σήμερα, θεωρείται δε από τα σημαντικότερα μνημεία από ξύλο στον κόσμο.

Συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της στέγης είναι ότι είναι τριγωνική (σε αντίθεση με άλλα Οθωμανικά τεμένη που η στέγη αποτελείται από τρούλους) και έχει τεχνοτροπία αρχιτεκτονικής των Σελτζούκων. 

Το μνημείο έχει επίσης μοναδική αξία λόγω της τοιχογραφίας με την ουράνια πόλη, καθώς στο Ισλάμ δεν επιτρέπονται γραφικές αναπαραστάσεις.

Γαβρόγλου: Πλήγμα που μας λυπεί βαθύτατα – Κεφαλογιάννη: Τώρα απαιτούνται άμεσα αντανακλαστικά και συντονισμένες δράσεις

Την υποστήριξή του προς το υπουργείο Πολιτισμού, για την αποκατάσταση του Τεμένους “Βαγιαζήτ” εξέφρασε ο υπουργός Παιδειας, Κώστας Γαβρόγλου. «Το Τέμενος “Βαγιαζήτ” του Διδυμοτείχου αποτελεί ένα σημαντικότατο θρησκευτικό μνημείο για τη χώρα και τον πολιτισμό μας», δήλωσε ο υπουργός και πρόσθεσε: «Η καταστροφή που υπέστη εξαιτίας πυρκαγιάς είναι ένα πλήγμα που μας λυπεί βαθύτατα. Για την πλήρη υποστήριξη του έργου του υπουργείου Πολιτισμού επικοινώνησα με τον Πρύτανη του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου καθηγητή Γ. Γκόλια, τον Πρύτανη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καθηγητή Π. Μήτκα, και τον Κοσμήτορα της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, καθηγητή Χρ. Καραγιάννη, ώστε να υποστηρίξουν τις πρωτοβουλίες και το έργο του υπουργείου Πολιτισμού. Για να μην αντιμετωπίσουμε στο μέλλον παρόμοιες καταστροφές είναι απαραίτητο να διερευνηθούν οι αιτίες που προκάλεσαν την πυρκαγιά σε ένα σημαντικότατο θρησκευτικό μνημείο που βρισκόταν σε διαδικασία αποκατάστασης».

Μάλιστα, ο κ. Γαβρόγλου ανέφερε οτι ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων, Γ. Καλαντζής, επικοινώνησε με τον Τοποτηρητή Μουφτή Διδυμοτείχου κ. Χαμζά Οσμάν για να του εκφράσει την λύπη, τη συμπαράσταση και τη στήριξη του υπουργείου.

Την ανάγκη να αποκατασταθούν άμεσα οι ζημιές στο Τέμενος Βαγιαζήτ τονίζει σε δήλωσή της η Όλγα Κεφαλογιάννη επισημαίνοντας πως «πρόκειται για ένα μοναδικό μνημείο, το σημαντικότερο ίσως οθωμανικό μνημείο της Ευρώπης, η ύπαρξη του οποίου σηματοδοτεί την ειρηνική συνύπαρξη Χριστιανών και Μουσουλμάνων».

Η τομεάρχης Πολιτισμού και Αθλητισμού της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Α’ Αθηνών, εκφράζει την βαθιά της θλίψη υπενθυμίζοντας πως η αποκατάσταση του τεμένους αποτέλεσε ύψιστη προτεραιότητα κατά την περίοδο 2012 – 2014 καθώς τότε, το Υπουργείο Πολιτισμού, μαζί με την καθοριστική συμβολή της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, είχαν δρομολογήσει όλες τις απαραίτητες ενέργειες αποκατάστασής του. «Σήμερα, δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να μιλήσουμε για την ολιγωρία, τις εμμονές και τις σημαντικές ευθύνες καθυστέρησης της επανεκκίνησης των έργων που είχαν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ 2014 – 2020. Τώρα, απαιτούνται άμεσα αντανακλαστικά και συντονισμένες δράσεις. Οι δηλώσεις και τα ευχολόγια δεν αρκούν πλέον» καταλήγει στη δήλωσή της η κα Κεφαλογιάννη.

• Διδυμότειχο
• ΕΣΠΑ
• πυρκαγιά
• πυροσβεστική
• τέμενος