Ρωσία – Η ελευθερία του Τύπου στο εκτελεστικό απόσπασμα: 22 χρόνια κάθειρξη στον δημοσιογράφο Ιβάν Σαφρόνοφ

Ρωσικό δικαστήριο καταδίκασε σήμερα τον πρώην δημοσιογράφο Ιβάν Σαφρόνοφ σε 22 χρόνια κάθειρξη, αφού τον έκρινε ένοχο για προδοσία, σε μια υπόθεση-ορόσημο για την καταστολή της ελευθερίας του Τύπου από το Κρεμλίνο.

Ο Σαφρόνοφ που εργάστηκε ως ειδικός σε στρατιωτικά θέματα στις εφημερίδες Kommersant και Vedomosti και εν συνεχεία ως σύμβουλος του επικεφαλής της ρωσικής υπηρεσίας Διαστήματος (Rosksomsos) συνελήφθη το 2020 με την κατηγορία ότι διαβίβασε διαβαθμισμένες πληροφορίες.

Το δικαστήριο της πόλης της Μόσχας επέβαλε στον Σαφρόνοφ ποινή κάθειρξης 22 ετών την οποία θα εκτίσει σε αποικία κρατουμένων αυστηρού καθεστώτος, με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Το δικαστήριο συνεδρίασε κεκλεισμένων των θυρών.

Η τρόικα των δικαστών υπό την προεδρία του Ντμίτρι Γκορντέγεφ ανακοίνωσε την απόφαση χωρίς να αναφερθεί στην αιτιολογία της, λόγω «μυστικότητας» και ανακοίνωσε μόνο την ποινή.

Νωρίτερα ο εισαγγελέας είχε ζητήσει την επιβολή ποινής 24 ετών στον Σαφρόνοφ, την επιβολή χρηματικού προστίμου 500 χιλιάδων ρουβλίων και κατάσχεση όλων των περιουσιακών του στοιχείων που απόκτησε με «εγκληματικό τρόπο».

Οι δικηγόροι του Σαφρόνοφ δήλωσαν στο ρωσικό πρακτορείο Ria Novosti ότι θα εφεσιβάλουν την απόφαση.

Όπως δήλωσε ο δικηγόρος του Γιεβγκένι Σμιρνόφ, κατά την διάρκεια του διαλλείματος η εισαγγελέας πρότεινε στον Σαφρόνοφ να συνεργασθεί και να παραδεχθεί την ενοχή του με αντάλλαγμα να μειωθεί η ποινή του στα 12 χρόνια, αλλά ο Σαφρόνοφ απέρριψε την πρόταση.

«Ο Ιβάν δεν έστειλε ποτέ καμία πληροφορία πουθενά, ούτε για χρήματα, ούτε δωρεάν. Όλοι οι μάρτυρες κατηγορίας δήλωσαν στο δικαστήριο ότι δεν είχε εμπλακεί σε εγκληματική δραστηριότητα. Ήταν ένας συνηθισμένος δημοσιογράφος, που έκανε τίμια τη δουλειά του», ανέφεραν οι δικηγόροι του σε ανακοίνωσή τους.

Ο Ιβάν Σαφρόνοφ κρατείται στις φυλακές «Λεφόρτοβο» από τον Ιούλιο του 2020. Ο Σαφρόνοφ κατηγορείτο ότι διαβίβασε πληροφορίες στις μυστικές υπηρεσίες της Τσεχίας. Σύμφωνα με την εκδοχή των μυστικών υπηρεσιών ο Σαφρόνοφ έδωσε πληροφορίες που αφορούν στη στρατιωτική και τεχνολογική συνεργασία, την άμυνα και την ασφάλεια της Ρωσίας. Αργότερα στο κατηγορητήριο προστέθηκαν στοιχεία σε σχέση με τη Συρία. Έως ότου ολοκληρώθηκε η ανακριτική διαδικασία, η FSB αρνούνταν να αποκαλύψει ακόμη και στον συνήγορο υπεράσπισης του λεπτομέρειες του κατηγορητηρίου.

Το Αύγουστο στα χέρια του ιστότοπου ερευνητικής δημοσιογραφίας Proekt, περιήλθε το κατηγορητήριο πόρισμα στην υπόθεση Σαφρόνοφ. Η κατηγορούσα αρχή δεν κατάφερε να εντοπίσει το όπλο του εγκλήματος, δεν βρήκε μάρτυρες και δεν προσδιόρισε τα κίνητρα του κατηγορουμένου, ενώ όλες οι τάχα «μυστικές» πληροφορίες που έδωσε ο Σαφρόνοφ βρίσκονται σε ανοιχτές πηγές, είχε γράψει ο ιστότοπος.

Μεταξύ άλλων στο κατηγορητήριο πόρισμα συμπεριέλαβαν καταθέσεις δημοσιογράφων, η ενασχόληση των οποίων απείχε συνήθως από τα στρατιωτικά ζητήματα. Για παράδειγμα γράφει ο ιστότοπος Proekt, οι ανακριτές έδωσαν στην Γιελένα Βικοκούροβα, που είναι μέλος του Συμβουλίου Ανθρώπινα Δικαιώματα (παρά τω προέδρω της Ρωσίας- σ.σ.) την αλληλογραφία που είχε ο Σαφρόνοφ με τον Τσέχο Μάρτιν Λάρις, η οποία αφού την ανέγνωσε δήλωσε ότι αυτά τα ζητήματα «επιτρέψουν την αποκάλυψη» κρατικών μυστικών.

Οι υποστηρικτές του λένε ότι η υπόθεση είναι αντίποινα για το ρεπορτάζ του που αποκάλυψε λεπτομέρειες για τις διεθνείς συμφωνίες που υπέγραψε η Ρωσία για όπλα.

«Όποιος είναι κοντά στον Σαφρόνοφ πιστεύει ότι η κατηγορία περί εσχάτης προδοσίας είναι παράλογη» δήλωσε η δημοσιογράφος Γιεκτερίνα Γκορντέγεβα μετά από συνεντεύξεις που πήρε από την μητέρα του, την αδερφή του και πρώην συναδέλφους του για ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με την υπόθεση.

Ενόψει της καταδίκης, η Ευρωπαϊκή Ένωση κάλεσε την Ρωσία να αποσύρει όλες τις κατηγορίες κατά του 32χρονου Σαφρόνοφ και να τον αφήσει άνευ όρων ελεύθερο.

Ο Σαφρόνοφ αρνήθηκε σθεναρά τις κατηγορίες και δήλωσε ότι οι πληροφορίες που φέρεται να έχει διαβιβάσει στην Τσεχική Δημοκρατία ήταν όλες δημόσιες πληροφορίες ανοικτής πηγής.

Κατά τη διάρκεια της δίκης η νομική του ομάδα δημοσίευσε linkwπου παραπέμπουν σε 19 δημοσιευμένα άρθρα και κυβερνητικές δηλώσεις που, σύμφωνα με τους εισαγγελείς, αποτελούν τα «κρατικά μυστικά» που ο Σαφρόνοφ φέρεται να έχει διαβιβάσει στις ξένες μυστικές υπηρεσίες της Τσεχίας.

Η βαριά αυτή ποινή -μεγαλύτερη από αυτή που συνήθως επιδικάζουν τα ρωσικά δικαστήρια σε υποθέσεις δολοφονίας- θεωρείται πλήγμα-ορόσημο κατά της ρωσικής δημοσιογραφίας εν μέσω των αυξανόμενων πιέσεων που ασκεί το Κρεμλίνο στην ελευθερία του Τύπου από τότε που η Μόσχα έστειλε δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες στην Ουκρανία στα τέλη Φεβρουαρίου.

• Ιβάν Σαφρόνοφ
• Ρωσία