Τουρκία: «Το φυσάει και δεν κρυώνει» μετά το στραπάτσο για το τουρκολιβυκό μνημόνιο – Σε αναμμένα κάρβουνα η Άγκυρα

Δικαστήριο της Λιβύης, ανέστειλε τη «συμφωνία για εξερεύνηση υδρογονανθράκων» που υπέγραψε η κυβέρνηση της Τρίπολης πέρυσι με την Τουρκία, ανέφερε δικαστική πηγή, όπως μεταδίδει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ρόιτερς.

Tο Διοικητικό Δικαστήριο Τρίπολης, αποφάνθηκε υπέρ της αναστολής της διμερούς συμφωνίας για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων και το φυσικού αερίου που είχαν συνυπογράψει Τουρκία και Λιβύη στις 3 Οκτωβρίου 2022 καθώς η υπογραφή μιας τέτοιας απόφασης, όπως ανέφερε,  δεν μπορεί να γίνει από την προσωρινή κυβέρνηση της αφρικανικής χώρας.

«Απαγορεύεται στην προσωρινή κυβέρνηση να υπογράφει με οποιονδήποτε τρόπο συμφωνίες υπό την κυριαρχία του κράτους της Λιβύης, επί της χερσαίας, θαλάσσιας και εναέριας επικράτειάς του, καθώς επίσης και συμφωνίες για την οριοθέτηση των συνόρων ή την εκμετάλλευση φυσικών στρατηγικών πόρων, εκτός εάν εγκριθεί από το Γενικό Εθνικό Κογκρέσο», ανέφερε στην απόφασή του το λιβυκό δικαστήριο βάζοντας έτσι μπουρλότο στο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Θορυβημένη η Άγκυρα

Η Άγκυρα μετά και τις τελευταίες εξελίξεις με την απόφαση του δικαστηρίου βρίσκεται σε «αναμμένα κάρβουνα».

Όπως ανέφερε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μόλις έγινε γνωστή η απόφαση για αναστολή εκτέλεσης του τουρκολιβυκού μνημονίου για τους υδρογονάνθρακες, επικοινώνησε με την κυβέρνηση Ντμειμπά, λαμβάνοντας  – όπως δήλωσε ο ίδιος – διαβεβαιώσεις ότι στηρίζει τη συμφωνία.

Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας επιχείρησε να υποβαθμίσει την απόφαση του δικαστηρίου τονίζοντας ότι «το δικαστήριο αποφάσισε να αναστείλει την εκτέλεση. Τελικά, είναι μια απόφαση. Δεν είναι η τελική απόφαση».

Ερωτηθείς για την απόφαση δικαστηρίου της Τρίπολης ανέφερε ότι «φυσικά, επικοινωνήσαμε αμέσως με τον επικεφαλής της κυβέρνησης της Τρίπολης, Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπειμπά».

«Υπογράψαμε αυτή τη συμφωνία στο περιθώριο της επίσκεψής μας στις 3 Οκτωβρίου. Το κείμενο είναι μια απόδοση. Μνημόνιο συνεργασίας. Αυτά δεν χρειάζεται να περάσουν από το κοινοβούλιο ούτως ή άλλως στη Λιβύη. Όπως ακριβώς τα μνημόνια συνεργασίας που υπέγραψε η Λιβύη με άλλες χώρες» σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας.

Τόνισε ακόμη ότι «το δικαστήριο αποφάσισε να αναστείλει την εκτέλεση. Τελικά, είναι μια απόφαση. Δεν είναι η τελική απόφαση. Η κυβέρνηση υποστηρίζει τη συμφωνία και κάνει την απαραίτητη δουλειά και θα πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψη…. Άλλωστε, αυτή η συμφωνία συνεργασίας είναι εξαιρετικά σημαντική και για αυτούς ως κυβέρνηση και κράτος της Λιβύης. Είπαν ότι την υποστηρίζουν και θα το παρακολουθήσουν στενά».

Παρέμβαση Δένδια

Δηλώσεις για το θέμα έκανε και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ο οποίος σχολίασε την τουρκική αντίδραση μετά την απόφαση – κόλαφο από το δικαστήριο της Τρίπολης.

Συγκεκριμένα, κληθείς να σχολιάσει δήλωση του τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ότι επικοινώνησε με τον επικεφαλής της κυβέρνησης της Τρίπολης, Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπειμπά για την απόφαση του δικαστηρίου της Τρίπολης ανέφερε τα εξής:

«Κατ’ αρχάς, θα κράταγα πολύ μικρό καλάθι σε ό,τι προέρχεται από την τουρκική πλευρά σαν πληροφορία. Από εκεί και πέρα, όμως, μια γενική τοποθέτηση θα ήταν ότι μια προσωρινή κυβέρνηση, νομίζω, δεν μπορεί να σχολιάζει αποφάσεις της Δικαιοσύνης.

Αυτό τουλάχιστον ισχύει σε όλες τις προηγμένες χώρες. Και, μάλιστα, σε μια υπόθεση η οποία επίσης κρίνεται από ένα Ανώτερο Δικαστήριο».

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το ελληνικό ΥΠΕΞ αναφέρει ότι οι σεισμικές έρευνες που διεξάγονται από το ερευνητικό σκάφος, νότια της Πελοποννήσου και νότιο-δυτικά της Κρήτης, λαμβάνουν χώρα σε περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας, σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

Οι συντεταγμένες των περιοχών στις οποίες πραγματοποιούνται οι έρευνες είναι προσβάσιμες σε όλους τους ενδιαφερόμενους μέσω της έκδοσης σχετικών NAVTEX. Η ελληνική πλευρά χαιρετίζει την αναφορά, από τη λιβυκή πλευρά, στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Εντούτοις, υπενθυμίζει στη λιβυκή πλευρά ότι τα δύο παράνομα και ανυπόστατα μνημόνια κατανοήσεως που αυτή έχει υπογράψει με την Τουρκία (Νοέμβριος 20219 και Οκτώβριος 2022) παραβιάζουν κατάφωρα θεμελιώδεις διατάξεις της UNCLOS, οι οποίες αντανακλούν και κανόνες του διεθνούς εθιμικού δικαίου.

Τι σημαίνει η  απόφαση του δικαστηρίου

Η απόφαση του δικαστηρίου για τη συμφωνία που έσπευσε να υπογράψει η φιλότουρκη κυβέρνηση της Τρίπολης, παρά το γεγονός ότι δεν έχει τέτοια δυνατότητα ως μεταβατική, έχει πλέον σημαντικές επιπτώσεις στις συμφωνίες θαλάσσιας οριοθέτησης και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας.

Η απόφαση, σημειώνεται, βασίζεται σε νομοθεσία του Γενικού Εθνικού Κογκρέσου που είναι σε ισχύ από το 2013 και αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «Απαγορεύεται στην προσωρινή κυβέρνηση να υπογράφει με οποιονδήποτε τρόπο συμφωνίες υπό την κυριαρχία του κράτους της Λιβύης, επί της χερσαίας, θαλάσσιας και εναέριας επικράτειάς του, καθώς επίσης και συμφωνίες για την οριοθέτηση των συνόρων ή την εκμετάλλευση φυσικών στρατηγικών πόρων, εκτός εάν εγκριθεί από το Γενικό Εθνικό Κογκρέσο».

Υπενθυμίζεται ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει καταδικαστεί διεθνώς, ενώ και εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε διαμηνύσει ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης οφείλει, με βάση τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, να μην υπογράφει νέες συμφωνίες που διαταράσσουν τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας ή επιφέρουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις για αυτή.

• Τουρκία
• τουρκολιβυκό μνημόνιο