Η «χαρτογράφηση» των προσφύγων – Εννιά στους 10 θέλουν να γυρίσουν στη Συρία μετά τον πόλεμο

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έρευνα που ”χαρτογραφεί” τους πρόσφυγες που έρχονται στη χώρα μας παρουσιάστηκε σήμερα από την ΕΝΠΕ. 

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την Κάπα Research για την Ένωση Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) στις 15 και 16 Μαρτίου, πριν κλείσουν τα σύνορα και σε αυτή συμμετείχαν 637 άτομα. 

Όπως επισήμανε ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ Κώστας Αγοραστός, ο οποίος και την παρουσίασε, διεξήχθη στους χώρους Φιλοξενίας στο Ελληνικό, στο λιμάνι του Πειραιά, στο Σχιστό και στον Ελαιώνα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, στην πλειοψηφία τους είναι Σύροι (74%), άνδρες (73,8%), νέοι (72,2% έως 35 ετών) και με περιορισμένη μόρφωση (61,3% με καθόλου ή έως 9ετή εκπαίδευση).

Επίσης, το 83% είναι Σουνίτες ενώ το 58,1% προσεύχεται καθημερινά. Στη χώρα τους το 19,6% απασχολούνταν στη βιοτεχνία, το 12,5% στον δημόσιο τομέα, το 11% στο εμπόριο, το 7,5% σε τράπεζα ή άλλη ιδιωτική επιχείρηση και σε γεωργικά/κτηνοτροφικά επαγγέλματα το 10% περίπου.

Κύρια αίτια για τη μετανάστευσή τους είναι κίνδυνος που διέτρεχε η ζωή τους είτε από βομβαρδισμούς (65,4%), είτε από εμφύλιο πόλεμο (33,5%), Επίσης το κλίμα τρομοκρατίας (32,7%) και οι συχνές εχθροπραξίες (28,8%) στην περιοχή τους.

Άλλα δευτερεύοντα αίτια ήταν η αποφυγή της στράτευσης, η φτώχεια και οι ελλείψεις βασικών αγαθών και υποδομών, αλλά και η περιστολή των ατομικών/ πολιτικών δικαιωμάτων ή η ανάγκη οικογενειακής συνένωσης.

Η συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων δηλώνει ότι θα ήθελε κάποια στιγμή να επιστρέψει στην πατρίδα τους όταν τελειώσει ο πόλεμος, καθώς οι 9 στους 10 έχουν αφήσει πίσω κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο και οι μισοί έχουν εκεί περιουσιακά στοιχεία. Ενδιαφέρον, επίσης, είναι το στοιχείο ότι μόνο το 36,3% αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις εστίες του λόγω του ISIS.

Αντίθετα το 56,6% έφυγε λόγω του καθεστώτος / κυβέρνησης (56,6%), το 22,4% εξαιτίας του Συριακού Απελευθερωτικού Στρατού, κ.α .

Ακόμη, οι 7 στους 10 ταξιδεύουν μαζί με κάποιον συγγενή ή ένα οικείο σε αυτούς πρόσωπο. Για τους περισσότερους (62,8%), το ταξίδι έχει διαρκέσει λιγότερο από 30 ημέρες, ενώ οι 6 από τους 10 έχουν μείνει για πάνω από δέκα μέρες σε κάποιο κατάλυμα ενδιάμεσης χώρας – πιθανότατα στην Τουρκία.

Πριν ξεκινήσει από τις χώρες του, το 56,8%, πήρε σημαντικές πληροφορίες για το ταξίδι και τον τόπο προορισμό του, από γνωστούς ή συγγενείς που έχουν ήδη εγκατασταθεί σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή από το internet και τα social media (20,2%).

Το διαδίκτυο φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού καθώς η πλειοψηφία (53,5%) κάνει χρήση έξυπνων συσκευών τηλεφώνου (smartphone).

Σύμφωνα με τις απαντήσεις του, το 53,1 πλήρωσε για να φτάσει στην Ελλάδα ενώ ένα 20,9% έδωσε αμοιβή για την μετακίνησή του (και) εντός Ελλάδος.

Οι 7 στους 10 (68%) πρόσφυγες που διαμένουν σήμερα στα κέντρα υποδοχής/φιλοξενίας του Λεκανοπεδίου θέλουν να φτάσουν στη Γερμανία και δηλώνουν πολύ ή αρκετά αισιόδοξοι ότι θα τα καταφέρουν (59,6%)…

Η Ελλάδα (77,6%) και η Γερμανία (74%) συγκεντρώνουν τις περισσότερες θετικές γνώμες ανάμεσα στις χώρες που διαδραματίζουν ρόλο στο προσφυγικό ζήτημα, σε αντίθεση με την Τουρκία και τη Ρωσία που έχουν μόλις 15,1% και 8,4% θετικές γνώμες αντίστοιχα. Ωστόσο, παρά τις θετικές γνώμες, η Ελλάδα δεν αποτελεί χώρα-προορισμό. Ακόμη και αν – στην πρώτη προσπάθεια – δεν καταφέρουν να περάσουν τα σύνορα προς την κεντρική Ευρώπη, μόλις ένα 12,5% των προσφύγων δηλώνει ότι θα επέλεγε να εγκατασταθεί μόνιμα στη χώρα μας [είτε σε κάποια οργανωμένη δομή (8,6%), είτε σε συγγενείς/φίλους που κατοικούν ήδη στην Ελλάδα (3,9%)]. Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι θα έμεναν προσωρινά σε χώρο υποδοχής ελπίζοντας να ανοίξουν τα σύνορα (54,4%) ενώ υπάρχει και ένα 13,5% που αναφέρει ότι θα αναζητήσει άλλο πέρασμα και ένα 16,8% ότι θα επέστρεφαν στην πατρίδα τους.

Για τους πρόσφυγες, η Ελλάδα είναι χώρα-transit κυρίως εξαιτίας της ευκολίας να περάσει κάποιος τα σύνορα (76,3%) και του χαμηλού κόστους (είναι πιο φθηνά (19,1%). Επίσης ότι οι Έλληνες είναι φιλόξενοι και τους βοηθάνε, οι ελληνικές αρχές δεν είναι τόσο αυστηρές και, ότι, υπάρχει μια φιλική προς τους πρόσφυγες κυβέρνηση . Δεδομένων των συνθηκών, το 40,6% νιώθει καλά από τη μέχρι τώρα παραμονή του στη χώρα μας, μέτρια το 24,5%, ενώ άσχημα αισθάνεται το 26,5%.

Σχεδόν, όμως, 7 στους 10 κρίνουν προβληματική την κατάσταση του χώρου που διαμένουν προσωρινά (Πειραιάς, Ελληνικό, Σχιστό, Ελαιώνας). Όλοι ανεξαιρέτως οι θεσμοί/φορείς που εμπλέκονται στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα κρίνονται θετικά: Το λιμενικό σώμα, η αστυνομία, η κυβέρνηση, οι ΜΚΟ, το σύστημα υγείας και η τοπική αυτοδιοίκηση λαμβάνουν θετικές κρίσεις σε ποσοστά άνω του 60%.

Το βασικό πρόβλημα που συναντούν οι πρόσφυγες στην επαφή τους με τις υπηρεσίες του κράτους είναι η γλώσσα (53,5%). Παρά το γεγονός ότι στο σύνολό τους οι πρόσφυγες δεν επιθυμούν να εγκατασταθούν στην Ελλάδα, υπό ορισμένες συνθήκες, σχεδόν οι 3 στους 10 θα επέλεγαν να μείνουν, αν έβρισκαν δουλειά, γιατί υπάρχει ήδη κοινότητα από τη χώρα τους εδώ ή έχει συγγενείς και επειδή κρίνουν ι καλό το σύστημα κοινωνικής προστασίας της χώρας μας. Το 24,1% – εάν έμενε τελικά στην Ελλάδα – θα επεδίωκε και την επανένωση της οικογένειάς του προσκαλώντας την εδώ. Ο τόπος που θα ήθελαν να εγκατασταθούν είναι η Αθήνα και γύρω απ΄αυτήν ( ποσοστό 49,7 % ), ενώ το 22,4% θα έμενε οπουδήποτε αρκεί να μπορούσε να διασφαλίσει δουλειά, τροφή και στέγη.

• ΕΝΠΕ
• Κώστας Αγοραστός
• πρόσφυγες