Η «χαρτογράφηση» των Ρομά που ζουν στην Ελλάδα

Ρεπορτάζ: Ντίνα Καραμάνου

«Παντού, σε κάθε κοινωνικό σύνολο, μικρότερο ή μεγαλύτερο, υπάρχουν καλοί και κακοί. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι τσιγγάνοι είμαστε κακοί».

Είναι τα λόγια το προέδρου των Ρομά του Ζεφυρίου, Αντώνη Τσακίρη, που μίλησε στο newpost λίγες ώρες μετά την έφοδο των αστυνομικών στον καταυλισμό.

Η ιστορία της μικρής Μαρίας έφερε στο προσκήνιο τους Ρομά που βρίσκονται στη χώρα, τον τρόπο ζωής τους, τη δαιμονοποίησή τους πολλές φορές και όσα τους καταλογίζουν.

Έλληνες και… ξένοι στους καταυλισμούς της χώρας

Οι καταυλισμοί των Ρομά έχουν τη δική τους, ξεχωριστή ανθρωπογεωγραφία και οι μεταξύ τους δεσμοί είναι στενοί ή πιο χαλαροί, ανάλογα με τις ξεχωριστές υπηκοότητες.

Στην Αττική έχουν εγκατασταθεί κυρίως Αθίγγανοι ελληνικής υπηκοότητας, στο Ζεφύρι, στο Μενίδι και στην περιοχή Δροσερό του Ασπρόπυργου. Τα τελευταία χρόνια στο Μενίδι έχουν ενσωματωθεί και λίγες οικογένειες αλλοδαπών Ρομά.

Άλλοι δύο καταυλισμοί που βρίσκονται στον Ασπρόπυργο, στην περιοχή Νέα Ζωή, τα τελευταία χρόνια έχουν άτυπα συνενωθεί σε έναν. Εκεί ζουν αρκετοί Ρομά αλβανικής καταγωγής ανάμεσα στους Έλληνες υπηκόους που με τα χρόνια λιγοστεύουν.

Αμιγώς «ελληνικοί» είναι και οι καταυλισμοί της Κάτω Αχαΐας, της Ρόδου, της Κορίνθου (Εξαμίλια).

Στον επίμαχο καταυλισμό των Φαρσάλων – εκεί που βρέθηκε η μικρή Μαρία – ζουν, μαζί με τους Έλληνες υπηκόους, πολλές οικογένειες αθιγγάνων Αλβανικής και Βουλγαρικής καταγωγής.

Αντιστοίχως, «μεικτή» είναι η κοινωνία των Ρομά της Πάτρας, στην οποία όμως δεν υπάρχουν Έλληνες Ρομά, παρά μόνο Ρουμάνοι, Βούλγαροι και Αλβανοί. Τους τελευταίους μήνες έχουν αντιμετωπίσει την οργή της πατρινής κοινωνίας, καθώς βρίσκονταν εγκατεστειμένοι στον προαύλιο χώρο του Πανεπιστημίου Πατρών και μετά τον βίαιο διωγμό τους, «πλημμύρισαν» τους δρόμους της πόλης αναζητώντας εγκαταλελειμένα κτίρια για να μετεστεγαστούν.

Στην Ξάνθη και την Κομοτηνή ζουν- αρμονικά με την υπόλοιπη κοινωνία- Ρομά των οποίων η μακρινή καταγωγή αναφέρεται στην Τουρκία.

Κοινοί εγκληματίες ή… αμετανόητα ελεύθεροι;

«Στην Ελλάδα δεν υπάρχει διαθέσιμη έρευνα για την εγκληματικότητα των Ρομά. Η αλήθεια είναι ότι αυτό το πρόβλημα πρέπει να το αντιμετωπίζουμε με νηφαλιότητα και όχι αποσπασματικά κάθε φορά που προκύπτει ένα θέμα που εντυπωσιάζει την κοινωνία. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι έχουν μάθει να ζουν διαφορετικά από εμάς», λέει στο newpost ο Εγκληματολόγος Άγγελος Τσιγκρής.

Όπως εξηγεί ο κ. Τσιγκρής, τα στοιχεία που διατηρεί το υπουργείο Δημόσιας Τάξης για την εγκληματικότητα, αναφέρονται περισσότερο σε ποσότητα και όχι σε ποιότητα αδικημάτων: «Τα στατιστικά της αστυνομίας δεν αναφέρονται στο είδος των αδικημάτων. Αν σε 50 συλληφθέντες Ρομά, οι 30 κατηγορούνται για πολεοδομικές παραβάσεις, αφορά στο στήσιμο των καταυλισμών τους. Αυτό λοιπόν έχει να κάνει με τη γενικότερη κουλτούρα τους και όχι με τη ροπή προς το έγκλημα που τους αποδίδεται από την κοινωνία».

Παρ’όλα αυτά, δεν παραγνωρίζεται ότι γεγονός ότι σε κάποιους καταυλισμούς έχει δημιουργηθεί ένα «άβατο», στο οποίο οι άνδρες της αστυνομίας δεν τολμούν να εισβάλουν: «Το τί συμβαίνει εκεί δεν το γνωρίζει κανείς. Αυτό δεν σημαίνει πως με βεβαιότητα στους καταυλισμούς αυτούς διαπράττονται κατά συρροή αδικήματα. Όλα είναι στη σφαίρα της φαντασίας. Όμως χρειάζεται νηφαλιότητα. Όπως υπάρχουν Έλληνες έμποροι ναρκωτικών ή ανθρώπων, έτσι υπάρχουν και κάποιοι Ρομά που εμπορεύονται ναρκωτικά και ανθρώπους. Δεν είναι θέμα φυλής», καταλήγει ο κ. Τσιγκρής.

Το δελτίο τύπου της Αστυνομίας για τις χθεσινές επιδρομές στους καταυλισμούς στο Ζεφύρι και την Αυλίζα Αχαρνών (Μενίδι), σχεδόν τον επιβεβαιώνει.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά:

«Στο πλαίσιο της επιχείρησης ελέγχθηκαν 230 άτομα και 5 οχήματα, ενώ πραγματοποιήθηκαν 105 προσαγωγές και 9 συλλήψεις για διάφορα αδικήματα».

Μόλις 9 άτομα από τα 230 που ελέγχθηκαν κατέληξαν να συλληφθούν. Τα αδικήματα για τα οποία κατηγορούνται:

«Δύο ημεδαποί ΡΟΜΑ, οι οποίοι συνελήφθησαν με εντάλματα σύλληψης για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, που διέπραττε συστηματικά διαρρήξεις αυτόματων μηχανημάτων ανάληψης μετρητών (ΑΤΜ) στην περιοχή της Αττικής.

Ένας ημεδαπός ΡΟΜΑ σε βάρος του οποίου εκκρεμούσε καταδικαστική απόφαση,

Ένας ημεδαπός για απείθεια,

Πέντε αλλοδαποί για παράνομη παραμονή στη χώρα μας σε βάρος των οποίων θα κινηθεί διαδικασία διοικητικής απέλασης».

Αντίστοιχες έρευνες έγιναν στους καταυλισμούς Ρομά, στις περιοχές της Περαίας και Διαβατών Θεσσαλονίκης όπου οι αστυνομικοί προσήγαγαν 51 άτομα , διενήργησαν 24 ελέγχους, σε ισάριθμες κατοικίες και συνέλαβαν 1 άτομο, για φοροδιαφυγή.

• Ρομά