Η σκληρή αλήθεια των αριθμών: Επεκτατικές διαθέσεις του κορωνοϊού στην Ευρώπη – Σε καλύτερη μοίρα η Ελλάδα

Κάθε λογής επιστήμονες από διαφορετικά πεδία και νευραλγικούς τομείς από το σύνολο της ανθρώπινης δραστηριότητας, «σκύβουν» καθημερινά πάνω σε πίνακες, λίστες και στοιχεία που συλλέγουν, ώστε να εξάγουν ασφαλή συμπεράσματα και να απαντήσουν σε κρίσιμα ζητήματα γύρω από την πανδημία.

Εν μέσω του νέου κύματος του κορωνοϊού εκπρόσωποι της Ιατρικής και της Επιδημιολογίας, ακολουθούν την ίδια δοκιμασμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μεθοδολογία, για να ερμηνεύσουν τις σαρωτικές επιπτώσεις της υπό εξέλιξη πανδημίας, που έχει κυριολεκτικά αναστρέψει τις ισορροπίες σε παγκόσμιο επίπεδο, συνθλίβοντας συνεπακόλουθα το αίσθημα της ασφάλειας.

Σύμφωνα με τα «ΝΕΑ» πρόκειται για τους «δείκτες» ή τα «σκληρά δεδομένα» στα οποία αναφέρονται σε καθημερινή βάση, κορυφαίοι έλληνες και ξένοι επιστήμονες – από τον καθηγητή Λοιμωξιολόγιας Σωτήρη Τσιόδρα και την καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας Βάνα Παπαευαγγέλου, έως τον επικεφαλής επιδημιολογίας των ΗΠΑ, Αντονι Φάουτσι και τον πρόεδρο του Ινστιτούτου «Ρόμπερτ Κοχ», Κρίστιαν Ντρόστεν.

Τα ίδια στοιχεία επεξεργάζονται χιλιάδες ακόμη ειδικοί σε παγκοσμίου φήμης ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα αλλά και υγειονομικούς φορείς: Στo «Johns Hopkins», το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδη, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).

Τα σκληρά αυτά δεδομένα βρίσκονται σε καθημερινή βάση πάνω στο πρωθυπουργικό γραφείο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό της χώρας παρακολουθεί την εξέλιξη της πανδημίας τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, αναλύοντας τους αριθμούς και τα ποσοστά που καθρεφτίζουν την πορεία του SARS-CoV-2 εντός και εκτός συνόρων.

Με γνώμονα πάντα τη δημόσια Υγεία και βάσει των δεδομένων αυτών, αξιολογείται η κατάσταση μέρα με τη μέρα και εβδομάδα με την εβδομάδα, λαμβάνοντας εκείνα τα μέτρα που «κουμπώνουν» με τη δεδομένη επιδημιολογική κατάσταση με στόχο την καταστολή του φονικού ιού.

Τα πιο πρόσφατα στοιχεία που έχει στα χέρια του το Μαξίμου, τα οποία αντλούνται από τη βάση δεδομένων του ECDC και παρουσιάζουν «ΤΑ ΝΕΑ», αποκαλύπτουν τις επεκτατικές διαθέσεις του πανδημικού ιού. Αντίστοιχους πίνακες – με τα δεδομένα της προηγούμενης εβδομάδας – κατέθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στα πρακτικά της Βουλής, ενημερώνοντας το Κοινοβούλιο για το επιδημιολογικό προφίλ της χώρας, ανοίγοντας παράλληλα το… παράθυρο στην πανευρωπαϊκή εικόνα.

Τι λένε οι αριθμοί

Σύμφωνα λοιπόν με τα πρόσφατα αυτά στοιχεία, το Βέλγιο – που σημειωτέον έχει αντίστοιχο πληθυσμό με τη χώρα μας – έχει πληγεί σκληρά από το δεύτερο κύμα του πανδημικού ιού. Όπως προκύπτει από τους πίνακες του ECDC, από την αρχή του έτους έως και σήμερα αντιστοιχούν 46.333 κρούσματα ανά ένα εκατομμύριο πληθυσμού. Το σφυροκόπημα –όπως αποτυπώνεται από τους αριθμούς – είναι ανελέητο και στο Λουξεμβούργο με 43.278 μολύνσεις ανά ένα εκατομμύριο πληθυσμού.

Η λίστα είναι μακρά και λεπτομερής για τα όσα διαδραματίζονται στη Γηραιά Ηπειρο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Ισπανία βρίσκεται στην 6η θέση με 32.546 κρούσματα ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους, η Ιταλία στην 19η θέση (19.956 ανά ένα εκατ. κατοίκους), η Σουηδία στην 23η, η Γερμανία στην 32η (9.816) και η Ελλάδα στην 33η (7.344) – μόλις τρεις θέσεις πριν από το τέλος, καθώς η Φινλανδία, που κατέχει την 36η θέση, φαίνεται να έχει το πιο ελαφρύ επιδημιολογικό προφίλ με 3.544 κρούσματα ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους.

Οι θάνατοι, όμως, είναι αυτοί που αποτελούν τον πιο οδυνηρό αλλά και τον πιο αδιάψευστο δείκτη για το κόστος που πληρώνει κάθε χώρα εν μέσω πανδημίας. Στον «βωμό» του SARS-CoV-2 οι περισσότερες ζωές επίσης έχουν «θυσιαστεί» στο Βέλγιο, όπου αναλογούν 1.259 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο πληθυσμού. Ακολουθούν ο Αγιος Μαρίνος, η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται (και πάλι) χαμηλά στη λίστα με 112 θανάτους ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους.

Στη «μαύρη» αυτή κούρσα, δεν υπάρχουν νικητές έως ότου να λήξει η πανδημία, καθώς παντού ο SARS-CoV- 2 επικρατεί, σκορπίζοντας νοσηλείες, θανάτους και αγωνία για το παρόν και το μέλλον.

Οι συγκρίσεις και η πραγματική εικόνα

Υπό το πρίσμα αυτό οι συγκρίσεις, βάσει των οποίων η Ελλάδα είναι ομολογουμένως σε καλύτερη θέση από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν αφήνουν περιθώρια για εφησυχασμό ή για πανηγυρισμούς. Σίγουρα, εντούτοις, συμβάλλουν στη βαθύτερη κατανόηση του φαινομένου, ενώ αντιθέτως η διαβρωτική εσωστρέφεια θα απέκλειε τη γνώση που αντλεί κανείς από τα διδάγματα της παγκόσμιας πρόκλησης.

Συνεπακόλουθα, οι συγκρίσεις αποκαλύπτουν τα τρωτά αλλά και τα δυνατά σημεία κάθε χώρας και καθρεφτίζουν την επίπτωση των προληπτικών επεμβάσεων ή αντιστρόφως των καθυστερημένων ενεργειών, ακόμη και των κλιματικών συνθηκών που ευνοούν ή καταστέλλουν τις μεταδόσεις.

Παράλληλα, μέσω αυτών, διαφαίνονται και οι αντικειμενικοί επιβαρυντικοί παράγοντες που καθιστούν μία κοινωνία ευάλωτη ή ισχυρή. Ετσι, για παράδειγμα στο Βέλγιο, που αποτελεί το σταυροδρόμι της Ευρώπης καθώς είναι η έδρα των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΝΑΤΟ, η κινητικότητα του πληθυσμού λειτουργεί όπως το καύσιμο για την εξάπλωση του πανδημικού ιού.

Αντίστοιχα, μητροπολιτικά κέντρα, όπως το πολυπληθές Λονδίνο ή το Βερολίνο έχουν χαρακτηριστεί εκκολαπτήρια.

Η Ελλάδα σε πλεονεκτική θέση

Στο πρώτο κύμα η Ελλάδα – μετρώντας τις δυνάμεις της αλλά και τις αντικειμενικές αδυναμίες της – επένδυσε στην επιστήμη, στη διαφάνεια, στην τακτική ενημέρωση των πολιτών εκπαιδεύοντάς τους στα νέα δεδομένα, ενώ η εθνική καραντίνα εφαρμόστηκε πρώιμα, «κλειδώνοντας» τον ιό έξω από τα σπίτια.

Ομως, από τον περασμένο Φεβρουάριο έως και σήμερα έχουν μεσολαβήσει σχεδόν 10 μήνες, με τον πανδημικό ιό να περιμένει καρτερικά την κατάλληλη ευκαιρία. Κατά κοινή ομολογία, οι κοινωνίες δεν μπορούν να προοδεύσουν υπό συνθήκες σφιχτών περιορισμών για τόσο μεγάλα διαστήματα. Οι πολίτες πάλι, ασφυκτιούν.

Σε κάθε περίπτωση στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν ότι η επιχείρηση συνύπαρξης του ιού με ενεργή οικονομική δραστηριότητα δεν απέδωσε ούτε στην Ελλάδα, ούτε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Μοιραία το απευχόμενο δεύτερο lockdown, που μαζί με τον ιό «στραγγαλίζει» την κοινωνική δραστηριότητα, αποτέλεσε μονόδρομο.

Κι αν τα σκληρά δεδομένα δείχνουν, συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη, ότι η χώρα μας βρίσκεται (ακόμη) σε πλεονεκτική θέση, το συμπέρασμα αυτό δεν καθησυχάζει κυβέρνηση και επιστήμονες, στην τρέχουσα μεταβαλλόμενη και αβέβαιη περίοδο.

Πόσω μάλλον, όταν οι δείκτες που αφορούν το εσωτερικό της χώρας δείχνουν ότι η Βόρεια Ελλάδα φλέγεται, με την κατάσταση να τείνει να χαρακτηριστεί «εκτός ελέγχου». Οι μεταδόσεις ακολουθούν το μοτίβο της πυρκαγιάς, με την κάθε κοινωνική επαφή να λειτουργεί όπως η σπίθα. Σε αυτή την περίπτωση, όμως, η ανάφλεξη ήταν αιφνίδια και η εξάπλωση ραγδαία.

Υπό το πρίσμα αυτό, ο χρόνος μετράει αντίστροφά ώστε να διαπιστωθεί εάν τα «σφιχτά» μέτρα που έχουν επιβληθεί τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, θα αποδώσουν. Για μια ακόμη φορά τα «σκληρά δεδομένα» είναι αυτά που θα καθορίσουν τις αποφάσεις και τα επόμενα βήματα σε τοπικό και σε εθνικό επίπεδο.

Εξάλλου κυβερνητικά στελέχη και τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων αντιμετωπίζουν τα μαθήματα και τα παθήματα (εντός και εκτός της χώρας) ως «πυξίδα» για το πώς θα κινηθούμε εφεξής – και έως ότου το εμβόλιο σπάσει τα πανδημικά δεσμά.

• Ελλάδα
• Ευρώπη
• κορωνοϊός