Καθηγητής Ψυχιατρικής στον Alpha 98,9: Πολύ σημαντικές οι ψυχολογικές συνέπειες της πανδημίας – Πώς αντιμετωπίζονται

«Φαίνεται ότι οι συνέπειες της πανδημίας είναι πάρα πολύ σημαντικές σε ψυχολογικό επίπεδο. Υπάρχει άγχος, κατάθλιψη, μοναξιά, υπάρχει θυμός, υπάρχει αϋπνία, υπάρχουν πάρα πολλές έντονες και σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική μας υγεία»είπε ο Βασίλειος Παντελεήμων Μποζίκας, Καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ και νέο μέλος της επιτροπής εμπειρογνώμων του υπουργείου Υγείας στην εκπομπή «Χωρίς Μάσκα» με τον Νίκο Παναγιωτόπουλο στο ραδιόφωνο του Alpha 98,9.

Απαντώντας σε ερώτηση πως μπορούμε να τα διαχειριστούμε αυτά σημείωσε: «Υπάρχουν κάποια ατομικοί ή οικογενειακοί τρόποι να αντιμετωπίσουμε αυτές τις συνέπειες. Ατομικά θα μπορούσε κάποιος να προτείνει την άσκηση, το να κάνουμε μία βόλτα, το να περπατήσουμε. Σε οικογενειακό επίπεδο να έρθουμε σε μεγαλύτερη επαφή με τα μέλη της πυρηνικής μας οικογένειας κατ’ αρχάς, με τους οποίους μπορούμε να αρχίσουμε να επικοινωνούμε και πάλι χωρίς να έχουμε την πίεση της καθημερινότητας που είχαμε το διάστημα πριν την πανδημία. Εννοώ μένοντας στο σπίτι να έχουμε χρόνο εποικοδομητικό με τα άλλα μέλη της οικογένειάς μας».

Σε σχέση με τους ηλικιωμένους που έχουν απομονωθεί περισσότερο και πως μπορούμε να τους βοηθήσουμε σημείωσε: «Αυτό είναι γεγονός. Έχουν απομονωθεί κατ’ ανάγκην γιατί πρέπει να προστατευτούν. Νομίζω ότι αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό να το έχουμε στο νου μας. Ότι από τη μία μεριά έχουμε τον πραγματικό κίνδυνο του ιού και από την άλλη μεριά έχουμε τις συνέπειες στην προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε αυτό τον ιό περιορίζοντας την κινητικότητα μας, τις μετακινήσεις μας και σε αυτό το δεύτερο κομμάτι έχουμε αποστασιοποιηθεί από τους ηλικιωμένους συγγενείς μας, τους γονείς μας, τους παππούδες μας κλπ. Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να έχουν την αίσθηση ότι είμαστε δίπλα τους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω των νέων τεχνολογιών δηλαδή να επικοινωνήσουμε μαζί μέσω του υπολογιστή εφόσον έχουν και των διαφόρων κοινωνικών δικτύων που υπάρχουν και βεβαίως και το τηλέφωνο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι βεβαίως στο τηλέφωνο δεν έχουμε τη δυνατότητα να βλέπουμε τον άλλον, να παρατηρούμε τις εκφράσεις του που είναι κάτι πολύ σημαντικό στην επικοινωνία. Αλλά σε τελευταία ανάλυση όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα να δούμε τον άλλο το τηλέφωνο επίσης αποτελεί μία σημαντική λύση».

Σε ερώτηση αν από την πανδημία απειλείται όπως και η υγεία μας και η ψυχική μας υγεία ο κ. Μποζίκης σχολίασε: «Το βάζουμε στην ίδια ζυγαριά και νομίζω ίσως μεσοπρόθεσμα να βαρύνει περισσότερο. Ευελπιστούμε ότι με τον εμβολιασμό το κομμάτι της σωματικής υγείας θα μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε αλλά σε κάθε περίπτωση δεν γνωρίζουμε τις συνέπειες που θα έχει, ιδιαίτερα σε κάποιες ομάδες ηλικιακές, έτσι, τα παιδιά για παράδειγμα, όλη αυτή η κατάσταση με τον φόβο, με την απομόνωση, με τη διακοπή της εκπαιδευτικής δραστηριότητας. Άρα νομίζω και όταν θα αντιμετωπιστεί το σωματικό κομμάτι το ψυχικό θα παραμείνει και θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε στη συνέχεια. Άρα νομίζω αν τα ζυγίσουμε έχουν ακριβώς την ίδια βαρύτητα».

«Κάθε ομάδα έχει και διαφορετικές ανάγκες. Πέρα από το γενικό πληθυσμό στον οποίο περισσότεροι ανήκουμε, υπάρχουν ειδικές ομάδες, σίγουρα πρέπει να αναφερθούμε στους υγειονομικούς, στους ανθρώπους δηλαδή που δώσανε και δίνουν τη μάχη στην πρώτη γραμμή, και έχουν άλλου είδους ανάγκες, είναι και αυτοί που έχουν είτε μολυνθεί από τον ιό και περάσανε στο σπίτι την όλη ιστορία είτε αυτοί που μπήκαν στις ΜΑΦ ή ακόμα χειρότερα στις ΜΕΘ, αυτοί λοιπόν έχουν διαφορετικές ανάγκες. Αντιμετώπισαν κάποιοι από αυτούς τον ίδιο τον κίνδυνο να πεθάνουν, γι’ αυτό και σε αυτούς συνήθως έχουμε άλλου είδους ψυχολογικές και ψυχικές αντιδράσεις. Πχ δεν περιμένουμε το σύνδρομο μετατραυματικού στρες να εμφανιστεί τόσο έντονα στον γενικό πληθυσμό όπως περιμένουμε στους ανθρώπους που περιγράψατε αυτό να είναι κάποια συνέπεια στο μέλλον. Το κακό με αυτό το σύνδρομο επίσης είναι ότι μπορεί να εμφανιστεί και αρκετό καιρό μετά», συμπλήρωσε.

Σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό αν θα έχει αλλάξει κοινωνική συμπεριφορά και αν μετά την πανδημία θα θελήσει να ζήσει τη ζωή πιο έντονα ανέφερε: «Αυτό το διάβασα κι εγώ. Αναφέρθηκε σε ένα δημοσίευμα χθες – προχθές. Δεν μπορώ να το πω αυτό με μεγάλη σιγουριά ότι θα έχουμε στη συνέχεια μία αντίδραση τόσο έντονη όσο περιγράφεται. Οι άνθρωποι θα ξαναβρούν τις ισορροπίες τους. Θα έλεγα ας είμαστε συγκρατημένοι στις προβλέψεις του μέλλοντος με τόση μεγάλη σιγουριά (…) Αυτό θέλουμε να ξαναβρούμε την ισορροπία μας. Αυτό καταλάβαμε από όλη αυτή την κατάσταση που ζούμε αυτούς τους μήνες. Ότι ορισμένα πράγματα που τα είχαμε ως δεδομένα τελικά δεν είναι τόσο δεδομένα. Αυτά αισθανόμαστε τώρα. Την έλλειψη του άλλου ανθρώπου, της φυσικής επαφής, του να μπορέσουμε να προγραμματίσουμε πολύ το που θα πάμε τα Χριστούγεννα ή την Πρωτοχρονιά. Νομίζω ότι αυτά μας έλειψαν κατά βάση».

Υπογράμμισε τέλος πως η προσφυγή σε έναν ειδικό δεν πρέπει να στιγματίζεται και θύμισε ότι υπάρχει η γραμμή 10306 για τις αντιμετώπιση των ψυχολογικών συνεπειών της κρίσης. Όπως είπε πάρα πολλές από τις ψυχικές διαταραχές αντιμετωπίζονται συνδυαστικά με φάρμακα και ψυχοθεραπείες είτε το ένα είτε συνδυαστικά.

«Δεν είμαστε την εποχή των κλειστών ασύλων. Ίσα ίσα τα πράγματα έχουν εκσυγχρονιστεί και αντιμετωπίζονται με μία πιο ολοκληρωμένη προσπάθεια», κατέληξε.

• Βασίλειος Παντελεήμων Μποζίκας
• κορωνοϊός
• πανδημία
• Ψυχική Υγεία