Φωτιές: Όταν η Αρχαία Ολυμπία σώθηκε από θαύμα το 2007 – Εκτεθειμένη πάλι στον κίνδυνο

Μια σειρά από δασικές πυρκαγιές σε πολλούς νομούς της Ελλάδας και, κυρίως, στην Ηλεία, το καλοκαίρι του 2007, είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 84 άνθρωποι και να καούν 1.500 σπίτια, περισσότερα από 268.834 εκτάρια (περ. 2.700 km2) γης, 4,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα και 60.000 ζώα.

Η φονική πυρκαγιά έφτασε μέχρι το χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τον αρχαιολογικό θησαυρό της περιοχής.

Μετά την καταστροφή των παροχών ηλεκτρισμού προς τις αντλίες νερού του πυροσβεστικού συστήματος του χώρου, η φωτιά κατέκαψε το περιβάλλον δάσος και απετράπη μόνο όταν συγκεντρώθηκε στο χώρο μεγάλη πυροσβεστική δύναμη. Η επέμβαση της πυροσβεστικής δεν πρόλαβε να αποτρέψει όμως καταστροφές στον Κρόνιο Λόφο.

Συγκεκριμένα, το βράδυ του Σαββάτου 25 Αυγούστου 2007, ξεσπά νέα πυρκαγιά στο Κλινδιά, αλλά οι συνθήκες, το σκοτάδι και οι ισχυροί άνεμοι, δεν επιτρέπουν στους πυροσβέστες να τη θέσουν υπό έλεγχο.

Η αλλαγή κατεύθυνσης του αέρα «γυρίζει» προς την Ολυμπία και, το μεσημέρι της Κυριακής 26ης Αυγούστου, ενώ η φωτιά περνά από Καυκανιά, Πελόπιο και Πλάτανο, φτάνει στην Αρχαία Ολυμπία.

Τα συστήματα πυρόσβεσης στον Κρόνιο Λόφο, γύρω από την Ολυμπιακή Ακαδημία, και το Μουσείο, σταματούν να λειτουργούν λόγω της διακοπής της ηλεκτροδότησης και ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός παραδίδεται στις φλόγες.
Όταν η καταστροφική πυρκαγιά ολοκλήρωσε το έργο της, καίγοντας τον Κρόνιο Λόφο και περνώντας μέσα από το Αρχαίο Στάδιο, απειλώντας και το Αρχαιολογικό Μουσείο, εμφανίστηκαν στον ουρανό αεροσκάφη και ελικόπτερα, όμως, ήταν ήδη αργά.

Οι στιγμές που έζησαν οι κάτοικοι της Αρχαίας Ολυμπίας εκείνο το μεσημέρι δύσκολα ξεχνιούνται. Ο Κρόνιος Λόφος, παραδομένος στις φλόγες.

Οι αρχαιολόγοι, οι φύλακες και οι άλλοι υπάλληλοι παρέμειναν με αυτοθυσία στις θέσεις τους. Τα επίγεια και εναέρια μέσα έπραξαν το καθήκον τους, αν και με καθυστέρηση.

Αν όμως ο αρχαιολογικός χώρος και τα μουσεία της Ολυμπίας απέφυγαν τη μεγάλη καταστροφή, αυτό οφείλεται κυρίως στην τύχη.

Η Ηλεία καιγόταν ήδη επί δύο ημέρες. Η φωτιά πλησίαζε, αλλά ο αρχαιολογικός χώρος και το μουσείο βασίζονταν για την υπεράσπισή τους μόνο στις δικές τους δυνάμεις.

Το ισχυρότατο σύστημα αυτόματης πυρόσβεσης, το οποίο ενεργοποιείται από καπνό και υψηλή θερμοκρασία και καλύπτει όλο τον χώρο (με δύο δεξαμενές νερού χωρητικότητας 1.500 κ.μ.), έχει σχεδιαστεί – όπως όλα τα ανάλογα – για να σβήνει πυρκαγιές που άναψαν επειδή κάποιος αγρότης της περιοχής έβαλε φωτιά στα ξερά χόρτα, επειδή ένας επισκέπτης μπορεί να πέταξε ένα τσιγάρο, επειδή ένας εμπρηστής έριξε μέσα στην περίφραξη ένα αναμμένο στουπί.

Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μια πύρινη λαίλαπα, κατά την οποία αναπτύσσονται πολύ υψηλά θερμικά φορτία.

Δεκατέσσερα χρόνια μετά, ευτυχώς, η περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας, ο Κρόνιος Λόφος έχει και πάλι πρασινίσει.

Ό,τι δεν κάνει η Πολιτεία, το φροντίζει η φύση. Αλλά μέχρι πότε;

• Αρχαία Ολυμπία
• Ηλεία
• φωτιά