Κατάπαυση του πυρός στην ανατολική Ουκρανία μόνο στα χαρτιά

Καθώς οι εκπρόσωποι του Κιέβου συμφωνούσαν με τους αντάρτες της ανατολικής Ουκρανίας στις 5 Σεπτεμβρίου στο Μινσκ για κατάπαυση του πυρός, γεννήθηκαν ελπίδες για αποκλιμάκωση της εμφύλιας σύγκρουσης, οι οποίες ενάμιση μήνα μετά αποδεικνύεται πως ήταν «θνησιγενείς».

Κάθε ημέρα που περνάει, παραβιάσεις της εκεχειρίας σημειώνονται εκατέρωθεν. Είτε με τη μορφή αψιμαχιών, είτε με «τυφλές» επιθέσεις πυροβολικού, όπως αυτή στο ελληνικό χωριό Σαρτάνα έξω από τη Μαριούπολη, που στοίχισε τη ζωή σε έξι άτομα.

Αλλά και στο Ντονέτσκ, όπως καταγγέλλουν οι αρχές, τα ουκρανικά στρατεύματα που βρίσκονται περικυκλωμένα στο αεροδρόμιο της πόλης βάλλουν κατά συνοικιών στα τυφλά. Χτες, ανάμεσα στους στόχους βρέθηκε και το υπερσύγχρονο γήπεδο της ποδοσφαιρικής ομάδας της Σαχτάρ.

Σύμφωνα με πρόσφατο απολογισμό του ΟΗΕ, τις τελευταίες έξι εβδομάδες που βρίσκεται τυπικά σε ισχύ η συμφωνία του Μινσκ, σκοτώθηκαν 331 άτομα από τις δύο πλευρές, αριθμός που συνεχώς αυξάνεται.

Κατάπαυση μόνο στα χαρτιά

Είναι εμφανές ότι η κατάπαυση του πυρός εφαρμόζεται μόνο στα χαρτιά, γεγονός που παραδέχθηκε χθες ο ηγέτης της αυτοανακηρυχθείσας λαϊκής δημοκρατίας του Ντονέτσκ Αλεξάντερ Ζαχαρένκο. Και μάλλον αυτός ήταν και ο προορισμός της εξ’ αρχής.  Η ίδια η συμφωνία ήταν κάτι παραπάνω από βέβαιο πως δεν θα εφαρμοζόταν, αφού η κάθε πλευρά μπορεί να την ερμηνεύσει όπως θέλει.

Παρότι στα 12 σημεία που συμφωνήθηκαν στο Μινσκ προβλέπεται ότι οι ανατολικές επαρχίες της Ουκρανίας θα παρέμεναν υπό τον διοικητικό έλεγχο του Κιέβου με ενισχυμένη αυτονομία, είναι ξεκάθαρο πως αυτό δεν πρόκειται να επιτευχθεί ποτέ.

Η χώρα έχει διχοτομηθεί ντε φάκτο και αυτό το γνωρίζουν τόσο η κυβέρνηση του Πέτρο Ποροσένκο, όσο και οι αντάρτες.  Έπειτα από έναν εξάμηνο εμφύλιο σπαραγμό με τις άγριες συγκρούσεις να ξεχαρβαλώνουν στην κυριολεξία την βιομηχανική βάση των πλούσιων περιοχών του Ντονμπάς, λίγοι είναι οι κάτοικοι των περιοχών αυτών που βλέπουν το μέλλον τους εντός μίας ενιαίας Ουκρανίας.

Ο Ποροσένκο απλά θέλει να κερδίσει χρόνο

Το Κίεβο από την πλευρά του φαίνεται πως δεν μπορεί να ανεχθεί την απόσχιση του πλουσιότερου κομματιού της χώρας.  Για την ακρίβεια ο Ποροσένκο δέχθηκε να διαπραγματευτεί με τους αυτονομιστές μόνο από ανάγκη και υπό το βάρος της προέλασης των ανταρτών που διέλυσαν στην κυριολεξία τον ουκρανικό στρατό κατά την αντεπίθεση που εξαπέλυσαν στα τέλη Αυγούστου.

Ο Ουκρανός πρόεδρος φοβούμενος ραγδαίες εξελίξεις στο Κίεβο εξαιτίας της κατάρρευσης του μετώπου στα ανατολικά – καθώς οι πιέσεις που δέχεται στο εσωτερικό της κυβέρνησης του είναι έντονες- υπέγραψε μία γραμμένη στο πόδι συμφωνία απλά για να κερδίσει χρόνο: Αφενός για να ανασυγκροτήσει το στρατό του, αφετέρου για να διαμορφώσει το πολιτικό σκηνικό στα εδάφη που ελέγχει προς όφελος του.

Όπως έγραφε το newpost.gr, αυτή ήταν και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στις τάξεις των ανταρτών οι οποίοι ήδη από τις πρώτες ημέρες μετά τη συμφωνία του Μινσκ, έβλεπαν με καχυποψία τον «κλάδο ελιάς» που έτεινε ο πρόεδρος της χώρας.

Πίσω από τα ειρηνικά κελεύσματα ο Ποροσένκο έχει θέσει σαφείς άξονες ενδεικτικούς για την πορεία που σκοπεύει να ακολουθήσει το επόμενο διάστημα:

-Διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών στις 26 Οκτωβρίου.

Μπορεί να τις προκήρυξε πριν την  εκεχειρία, ωστόσο η κίνηση αυτή καταδείκνυε και το γεγονός ότι οι πολεμικές επιχειρήσεις στα ανατολικά δεν τυγχάνουν τόσο ευρείας αποδοχής όσο προσπαθεί να δείξει η ουκρανική κυβέρνηση.

Και ο Ποροσένκο ήθελε ένα κοινοβούλιο που να μπορεί να έχει στην κυριολεξία του χεριού του.  «Δεν μπορούμε να εργαστούμε με ένα κοινοβούλιο στο οποίο οι μισοί βουλευτές δεν αναγνωρίζουν ότι η ΛΔΝ και η ΛΔΛ (σ.σ. οι αυτοανακηρυχθείσες Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ αντίστοιχα) είναι τρομοκρατικές οργανώσεις και όπου ολόκληρες ομάδες καθοδηγούνται από το εξωτερικό (σ.σ. Ρωσία)», ήταν τα λόγια του όταν ανακοίνωνε την απόφαση του.

-Το βάρος πέφτει στις ένοπλες δυνάμεις.

Οι μάχες έφθειραν τον ούτως ή άλλως ανεπαρκή εξοπλισμό του κυβερνητικών στρατευμάτων με αποτέλεσμα ο πρόεδρος της Ουκρανίας να ψάχνει εναγωνίως όπλα. Οι ΗΠΑ όμως απέρριψαν το αίτημά του με αποτέλεσμα να πρέπει να ξοδέψει 3 δις. δολάρια – ποσό δυσεύρετό για τη σχεδόν χρεωκοπημένη χώρα-  για να αγοράσει σύγχρονο εξοπλισμό.

Πρόσφατα δε, επανέφερε το μέτρο της υποχρεωτικής στράτευσης, ούτως ώστε να αναπληρωθούν οι απώλειες από τις αιματηρές μάχες.

-Αλλαγή ηγεσίας στο υπουργείο Άμυνας.

Πρόσφατα αντικαταστάθηκε ο υπουργός Βαλέρι Χελετέι, μία μάλλον γραφική φυσιογνωμία που είχε πλήρη άγνοια για στρατιωτικά ζητήματα (έφτασε σε σημείο να ισχυριστεί πως οι Ρώσοι έριξαν… πυρηνικά στο αεροδρόμιο του Ντονέτσκ) με έναν έμπιστο και σκληροτράχηλο στρατηγό τον Στέφαν Πόλτορακ.

Πρώην διοικητής της εθνοφρουράς, που ένωσε τις  ετερόκλητες πολιτοφυλακές με το ήδη υπάρχον σώμα που πολέμησε ορισμένες από τις σκληρότερες μάχες στα ανατολικά, ο Πόλτορακ είχε υπό τη διοίκηση του ορισμένα από τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία που γέννησαν οι αναταραχές στην πλατεία Μαϊντάν. Η τοποθέτηση του σε αυτή τη νευραλγική θέση είναι ενδεικτική των διαθέσεων που επικρατεί στο Κίεβο ως προς το τι μέλει γενέσθαι στα ανατολικά.

Όλοι ετοιμάζονται για τον δεύτερο γύρο στην ουκρανική σύγκρουση, ο οποίος όπως όλα δείχνουν είναι θέμα χρόνου να ξεσπάσει… 

• Ουκρανία
• Πέτρο Ποροσένκο