Παγκόσμια Τράπεζα: Απροετοίμαστα πολλά αστικά κέντρα για ακραία καιρικά φαινόμενα

Κανένα σχέδιο για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων κινδύνων τους οποίους εγείρουν ακραία καιρικά φαινόμενα και άλλες έκτακτες καταστάσεις είναι οι περισσότερες πόλεις του κόσμου, την ώρα που η αύξηση του πληθυσμού και η εντεινόμενη μετανάστευση σε διεθνές επίπεδο φέρνουν όλο και περισσότερους ανθρώπους στον δρόμο αυτών των απειλών, προειδοποίησε η Παγκόσμια Τράπεζα σε έκθεσή της.

Ως το 2050, 1,3 δισεκατομμύριο άνθρωποι και πόροι αξίας 158 τρισεκατομμυρίων δολαρίων θα απειλούνται για παράδειγμα από πλημμύρες σε παρόχθιες και παραθαλάσσιες περιοχές, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μηχανισμό για τη Μείωση των Καταστροφών και την Ανοικοδόμηση (Global Facility for Disaster Reduction and Recovery, GFDRR) της ΠΤ.

«Οι πόλεις και οι παραθαλάσσιες περιοχές είναι ανησυχητικά απροετοίμαστες για το είδος του κινδύνου με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπος ο κόσμος μας σήμερα από ακραία καιρικά φαινόμενα και (άλλες) καταστροφές», σημείωσε ο Τζον Ρουμ, ανώτερο στέλεχος της ΠΤ αρμόδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Όμως, πρόσθεσε ο ίδιος, καθώς οι πόλεις επεκτείνονται και ανοικοδομούνται, έχουν ευκαιρίες να μειώσουν τους κινδύνους, δημιουργώντας ανθεκτικότερες υποδομές και υιοθετώντας πολιτικές πρόληψης.

Αυτές εκτείνονται από την επιβολή περιορισμών στη χρήση του νερού και άρα στη συρρίκνωση των υδροφόρων οριζόντων—αυτός ο λόγος που πόλεις όπως το Τόκιο ή η Τζακάρτα βουλιάζουν—ως τους σχεδιασμούς για τη δημιουργία περισσότερων χώρων πρασίνου, ή την κατασκευή σχολείων και διαμερισμάτων εκτός ζωνών όπου υπάρχει μεγάλος πλημμυρικός κίνδυνος.

Το πρόβλημα, σύμφωνα με τον GFDRR, είναι πως πολλοί αξιωματούχοι της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πόλεις τους, ή το πόσο σοβαροί είναι. Η Αργεντινή, για παράδειγμα, δεν έχει ηφαίστεια, μολαταύτα κατά καιρούς πλήττεται από ηφαιστειακές εκρήξεις στη Χιλή.

Όταν το Μαλάουι είχε πληγεί από έναν σεισμό το 2009, πολλοί εξεπλάγησαν. «Δεν είναι τόσοι πολλοί αυτοί που μελετούν σοβαρά την Αφρική και τη σεισμικότητά της», εξήγησε η Αλάνα Σίμσον, ειδική στην αντιμετώπιση κινδύνων στον GFDRR.

Ένα καινούργιο εργαλείο λογισμικού ανοιχτού κώδικα για τη διαχείριση καταστροφών, το οποίο ονομάζεται ThinkHazard!, έχει στόχο να κάνει πιο εύκολο τον σχεδιασμό για την αντιμετώπιση καταστροφών, συνδυάζοντας πληροφορίες για όλους τους δυνητικούς κινδύνους σε μια χώρα ή μια περιοχή. Το πρόγραμμα επιτρέπει να λαμβάνονται υπόψη κίνδυνοι όπως πλημμύρες, κυκλώνες, ξηρασίες, κύματα καύσωνα, πυρκαγιές, τσουνάμι, εκρήξεις ηφαιστείων, κατολισθήσεις κ.ά.

Το πρόγραμμα, που απευθύνεται σε υπεύθυνους σχεδιασμού έργων σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, ενσωματώνει επίσης συμβουλές για τη μείωση των κινδύνων.

Αν και υπάρχουν ήδη διαθέσιμες πληροφορίες για τους κινδύνους φυσικών καταστροφών, αυτές τείνουν να είναι διασκορπισμένες και σε δυσνόητη, τεχνική γλώσσα, ανέφερε η Σίμσον.

Ένας άνθρωπος που αναλαμβάνει το σχεδιασμό ενός έργου «θα χρειαζόταν PhD απλά για να καταλάβει αν μια χώρα διατρέχει κάποιον κίνδυνο και πώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει το έργο» του, πρόσθεσε η ίδια.

Το εργαλείο, που έχει αναπτύξει ο GFDRR, ενοποιεί και απλοποιεί τις πληροφορίες, ώστε ο εργολήπτης ενός δρόμου ή ενός σχολείου στην Κένυα, φερ’ ειπείν, να αποκτά μια αίσθηση για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το έργο—ανάμεσά τους και απειλές για τις οποίες δεν γνωρίζει τίποτε.

Αυτές μπορεί να είναι σημαντικές, εξηγούν ειδικοί στην αντιμετώπιση καταστροφών. Στην Ινδονησία, οι πλημμυρικοί κίνδυνοι από την υπερχείλιση ποταμών αναμένεται να αυξηθούν κατά 166% τα επόμενα 30 χρόνια, ενώ ο κίνδυνος πλημμυρών σε παραθαλάσσιες περιοχές της χώρας ενδέχεται να αυξηθεί έως και κατά 445%, κατά την έκθεση.

Στο Κατμαντού, την πρωτεύουσα του Νεπάλ, η σεισμική επικινδυνότητα αναμένεται να έχει αυξηθεί κατά 50% το 2045, καθώς ξεφυτρώνουν νέες παραγκουπόλεις και αυθαίρετα κτίσματα.

Ο συνδυασμός της αύξησης του επιπέδου της θάλασσας και της καθίζησης των παράκτιων πόλεων—εν μέρει εξαιτίας της υπερβολικής άντλησης των νερών στο υπέδαφός τους—υπάρχει κίνδυνος να αυξήσει τις ζημίες από καταστροφές σε 136 παραθαλάσσιες πόλεις διεθνώς από τα $6 δισεκ. σε ετήσιο επίπεδο το 2010 στο $1 τρισεκ. το 2070, προειδοποιεί ο GFDRR στην έκθεσή του.

Αλλά εάν καταρτιστούν άμεσα σχεδιασμοί για την αντιμετώπιση μεγάλων τυφώνων στη Μανίλα, για παράδειγμα, οι οποίοι θα εξασφαλίζουν ότι δεν θα οικοδομούνται νέα σπίτια σε περιοχές όπου υπάρχει κίνδυνος πλημμυρών και ότι οι λεκάνες απορροής και τα δίκτυα απορροής και αποστράγγισης θα καθαρίζονται, θα φέρουν μεγάλα οφέλη, εκτίμησαν ακόμη οι ειδικοί του GFDRR.

«Οι αποφάσεις που παίρνουμε σήμερα θα καθορίσουν τις καταστροφές του αύριο», εξήγησε ο Φρανσίς Γκεκιέρ, επικεφαλής της γραμματείας του GFDRR.

«Είμαστε αντιμέτωποι με μια τεράστια πρόκληση—αλλά έχουμε επίσης μια τεράστια ευκαιρία—για να εξασφαλίσουμε ότι τα τρισεκατομμύρια δολάρια που θα δαπανηθούν για νέα σπίτια, νέες υποδομές, την επέκταση πόλεων (…) δεν θα αυξήσουν τους κινδύνους, αλλά θα τους μειώσουν», πρόσθεσε.

• καιρικά φαινόμενα
• Παγκόσμια Τράπεζα