Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις συγκρούσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν – Στο επίκεντρο το Ναγκόρνο – Καραμπάχ

Την ώρα που μαίνονται σκληρές μάχες στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και οι δυνάμεις της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν βρίσκονται ένα βήμα από τον ολοκληρωτικό πόλεμο, το Reuters δίνει απαντήσεις για την αποσχισθείσα περιφέρεια και τους λόγους που Μπακού και Ερεβάν μάχονται.

Πού βρίσκεται το Ναγκόρνο-Καραμπάχ

Είναι ένα ορεινό, δασικό κομμάτι γης που βρίσκεται στο έδαφος της πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν και αναγνωρίζεται βάσει του διεθνούς δικαίου ως μέρος αυτής της χώρας. Όμως οι Αρμένιοι που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των 150.000 κατοίκων της περιοχής απορρίπτουν το Αζερμπαϊτζάν. Έχουν αυτόνομη διοίκηση, με την υποστήριξη της Αρμενίας, από τότε που τα στρατεύματα του Αζερμπαϊτζάν εκδιώχθηκαν κατά τον πόλεμο του 1990. Συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός το 1994, αλλά τουλάχιστον 200 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε μια βίαιη έξαρση το 2016. Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ επιβιώνει σχεδόν εξ ολοκλήρου με την οικονομική στήριξη του από την Αρμενία και δωρεές από την παγκόσμια αρμενική διασπορά.

Γιατί ξανάρχισαν οι συγκρούσεις

Οι εντάσεις μεταξύ των δύο πλευρών αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και την Κυριακή ξέσπασαν άμεσες συγκρούσεις. Ο χρόνος που συνέβει αυτό είναι σημαντικός επειδή οι εξωτερικές δυνάμεις που είχαν μεσολαβήσει στο παρελθόν – συγκεκριμένα η Ρωσία, η Γαλλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες – απείχαν επικεντρώνοντας την προσοχή τους στην πανδημία COVID-19, τις επερχόμενες αμερικανικές εκλογές και άλλα ζητήματα.

Η Τουρκία, η οποία πραγματοποίησε μεγάλες στρατιωτικές ασκήσεις με το Αζερμπαϊτζάν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, έδειξε πιο πολύ την υποστήριξή της στο Μπακού σε σύγκριση με τις προηγούμενες κρίσεις. Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε τη Δευτέρα ότι η Άγκυρα θα σταθεί δίπλα στο Αζερμπαϊτζάν «με όλους τους πόρους και την καρδιά της». Δεν ανέφερε άμεσα εάν η Τουρκία παρέχει στην Αζερική πλευρά στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες, αεροσκάφη και drones, όπως ισχυρίστηκε η Αρμενία.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι

Οι μάχες του παρελθόντοις έχοιν στοιχίσει τη ζωή σε περίπου 30.000 ανθρώπους από το 1988. Ήδη δεκάδες έχουν σκοτωθεί και αρκετές εκατοντάδες τραυματίστηκαν κατά τις τελευταίες εχθροπραξίες. Ο Ολέσα Βαρτανιάν, αναλυτής της Crisis Group, δήλωσε τη Δευτέρα ότι σημειώθηκε αύξηση στην ανάπτυξη βαρέων όπλων όπως πυραύλων και πυροβολικού, φέρνοντας υψηλότερο κίνδυνο στους αμάχους. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να προσελκύσει άλλες δυνάμεις όπως η Τουρκία και η Ρωσία και να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή του Νότιου Καυκάσου, έναν σημαντικό διάδρομο για αγωγούς μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Πώς θα μπορούσε να τερματιστεί η κρίση

Αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Κίνας, ζήτησαν να σταματήσουν οι εχθροπραξίες, αλλά μέχρι στιγμής χωρίς δεν υπήρξε αντίκρισμα. Η Ρωσία κατέχει ενδεχομένως το κλειδί: έχει ένα σύμφωνο αμοιβαίας άμυνας με την Αρμενία και μια στρατιωτική βάση εκεί, αλλά απολαμβάνει επίσης καλές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν και δεν ενδιαφέρεται για την εξάπλωση των συγκρούσεων. Εάν η διπλωματία της πετύχει, η Μόσχα θα μπορούσε να κερδίσει τα εύσημα και να τερματίσει τις μάχες σε μια εποχή που υφίσταται έντονη κριτική σε άλλα μέτωπα, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης στον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο και το περιστατικό δηλητηρίασης του Ρώσου αντιπολιτευόμενου Αλεξέι Ναβάλνι. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν μίλησε τηλεφωνικώς με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικολά Πασινιάν την Κυριακή, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές εάν προσπάθησε να μιλήσει με τον Αζέρο πρόεδρο Ιλχάμ Αλίεφ.

• Αζερμπαϊτζάν
• Αρμενία
• Ναγκόρνο Καραμπάχ