Σε απόγνωση ο Ερντογάν: Απανωτά τα ευρωπαϊκά και τουρκικά «χαστούκια» – Πώς αντιδρά ο «σουλτάνος»

Κι ενώ ακόμα προσπαθεί να χωνέψει τις αμυντικές συμφωνίες της Ελλάδας με Γαλλία και ΗΠΑ, τον εκνευρισμό του «σουλτάνου» ήρθε να εντείνει η τριμερής Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου που έγινε την Τρίτη στην Αθήνα και έστειλε νέα, ηχηρά μηνύματα στην Άγκυρα.

Λίγες ώρες αργότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε μια έκθεση-καταπέλτη για την Άγκυρα, στέλνοντάς της τριπλό μήνυμα για την Ανατολική Μεσόγειο, το μεταναστευτικό και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Την ίδια ώρα, ο Τούρκος πρόεδρος δέχεται αφόρητες πιέσεις από δέκα πρεσβείες, συμπεριλαμβανομένων αυτών των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Γαλλίας, προκειμένου να απελευθερώσει τον ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων Οσμάν Καβαλά.

Εκθεση Κομισιόν: Τριπλό μήνυμα στην Άγκυρα

Στην ετήσια έκθεσή της για τις προς ένταξη χώρες, η Κομισιόν επισημαίνει ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανειλημμένα έχει δηλώσει ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό συμφέρον για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη σχέσης συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία».

Χαιρετίζει την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο και υπογραμμίζει: «Η ΕΕ είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία με σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο». Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση ανανέωσης μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και των κρατών-μελών της.

 Αναμένει, επίσης, από την Τουρκία να υποστηρίξει ενεργά τις διαπραγματεύσεις για μια δίκαιη, ολοκληρωμένη και βιώσιμη επίλυση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ, ενώ για το μεταναστευτικό, αναφέρεται ότι η Τουρκία σημείωσε κάποια πρόοδο.  Αναφορικά με τα Βαρώσια, η Τουρκία πρέπει να πάρει πίσω άμεσα τις μονομερείς ενέργειες που ανακοινώθηκαν στις 20 Ιουλίου 2021 και όλα τα βήματα που έγιναν για τα Βαρώσια από τον Οκτώβριο του 2020 που αντιβαίνουν στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Η έκθεση σημειώνει ότι από τον Δεκέμβριο του 2020, «παρατηρήθηκε μια πιο θετική δυναμική στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας μετά την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της διακοπής των παράνομων δραστηριοτήτων έρευνας και γεώτρησης υδρογονανθράκων από την Τουρκία στις θαλάσσιες ζώνες τής Κύπρου και της Ελλάδας και την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας τον Ιανουάριο 2021. Αυτές οι συνομιλίες θα πρέπει να παραμείνουν ένα πολύτιμο κανάλι επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών για την εξεύρεση κοινού τόπου για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας».

Αναφέρεται επίσης πως «όπως τονίστηκε από το Συμβούλιο, και απορρέει από τις υποχρεώσεις υπό το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο, αναμένεται από την Τουρκία να δεσμευτεί κατηγορηματικά για σχέσεις καλής γειτονίας, διεθνείς συμφωνίες και ειρηνική επίλυση διαφορών με προσφυγή, εάν είναι απαραίτητο, στο Διεθνές Δικαστήριο». Κατά συνέπεια, η Τουρκία αναμένεται να απέχει από οποιεσδήποτε δραστηριότητες γεώτρησης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες ζώνες άλλων κρατών, επισημαίνεται.

Τέλος, στην αναφορά στο τουρκολιβυκό μνημόνιο σημειώνεται ότι «το διμερές μνημόνιο συνεννόησης για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης της Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης, που υπογράφηκε τον Νοέμβριο του 2019, εξακολουθεί να υφίσταται παρά το γεγονός ότι αγνόησε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στην εν λόγω περιοχή, παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα των τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη».

Στα «κάγκελα» η Τουρκία: Η τριμερής στην Αθήνα ήταν ακόμα μία εχθρική κίνηση της Ελλάδας

Την ενόχληση της έδειξε ξεκάθαρα η Τουρκία από την Κοινή Διακήρυξη Ελλάδας – Αιγύπτου – Κύπρου, στο πλαίσιο της 9ης Τριμερούς Συνόδου των τριών χωρών, που διεξήχθη στην Αθήνα, καθώς το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε αργά το απόγευμα της Τρίτης, ανακοίνωση, όπου «επιτίθεται» σε Αθήνα, Λευκωσία και Αίγυπτο, κατηγορώντας τις τρεις χώρες για την κλιμάκωση της προκλητικότητας στην ανατολική Μεσόγειο.

Avrupa Komisyonu 2021 Türkiye Raporu Hk. https://t.co/YoFcoaV6yc pic.twitter.com/ocEHK8lJu8

— T.C. Dışişleri Bakanlığı (@TC_Disisleri) October 19, 2021

Επίσης, το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας αναφέρει στην ανακοίνωσή του πως: «Η δήλωση, που δημοσιεύθηκε μετά την τριμερή σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2021 με τη συμμετοχή των ηγετών της Ελλάδας, της Αιγύπτου και της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης, είναι μια νέα εκδήλωση των εχθρικών πολιτικών του ελληνικού δίδυμου απέναντι στην Τουρκία και την ΤΔΒΚ. Η συμπερίληψη της Αιγύπτου σε αυτή τη δήλωση είναι ένδειξη ότι η αιγυπτιακή διοίκηση δεν έχει καταλάβει ακόμη την πραγματική διεύθυνση όπου μπορεί να συνεργαστεί στην Ανατολική Μεσόγειο».

Στη συνέχεια, η Άγκυρα τονίζει ότι: «Έχουμε δείξει σε φίλους και εχθρούς ότι καμία πρωτοβουλία στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας και της ΤΔΒΚ δεν μπορεί να είναι επιτυχής. Η Τουρκία υποστηρίζει ενεργειακά έργα που θα αυξήσουν τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής. Ωστόσο, αυτά τα έργα δεν πρέπει να αγνοούν τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων και πρέπει να είναι χωρίς αποκλεισμούς».

Και συνεχίζει λέγοντας: «Σε αντίθεση με τις δηλώσεις [που αναφέρθηκαν στην Κοινή Διακήρυξη], η κύρια πηγή έντασης στην περιοχή είναι οι μαξιμαλιστικές και παράνομες αξιώσεις [Ελλάδας και Κύπρου] που παραβλέπουν [το ψευδοκράτος]. Η απαραίτητη απάντηση δόθηκε στις προσπάθειες αυτών των δύο να παραβιάσουν την υφαλοκρηπίδα μας, προκειμένου να προκαλέσουν ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε αποφασιστικά τόσο τα δικά μας δικαιώματα όσο και τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων».

Ακόμα, αναφέρεται και στη Λιβύη, όπου υπογραμμίζει: «Επιπλέον, είναι ασέβεια προς τα συμφέροντα και την κυριαρχία της Λιβύης ότι αυτές οι χώρες, που υποστήριξαν ορισμένες παράνομες οργανώσεις και οδήγησαν σε αποσταθεροποίηση της χώρας, να στοχεύουν τώρα το Μνημόνιο Κατανόησης που έχουμε υπογράψει με τη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης».

Υπενθυμίζεται ότι η κοινή Διακήρυξη που υπέγραψαν στην Αθήνα οι Κυριάκος Μητσοτάκης, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι και Νίκος Αναστασιάδης, έστειλε πολύ ηχηρά μηνύματα στην Άγκυρα.

Οσμάν Καβαλά: Πίεση σε Ερντογάν από 10 πρεσβείες και Τούρκους βιομηχάνους

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, την Τρίτη, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας κάλεσε τους πρεσβευτές δέκα χωρών, συμπεριλαμβανομένων αυτών των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Γαλλίας, για να τους επιδοθεί διαμαρτυρία εξαιτίας της έκκλησής τους να αποφυλακιστεί ο εκδότης και μαικήνας Οσμάν Καβαλά.

Στην έκκληση την οποία προσυπέγραψαν οι πρεσβείες αναφέρεται πως η υπόθεση του κ. Καβαλά «ρίχνει βαριά σκιά στον σεβασμό της δημοκρατίας»· οι διπλωματικές αποστολές που τη μοιράστηκαν προκαλώντας την οργή της τουρκικής διπλωματίες είναι αυτές του Καναδά, της Δανίας, της Ολλανδίας, της Νορβηγίας, της Σουηδίας, της Φινλανδίας και της Νέας Ζηλανδίας, πέραν αυτών των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Γαλλίας.

Μάλιστα, τον περασμένο μήνα, το Συμβούλιο της Ευρώπης απείλησε την Άγκυρα με κυρώσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να αποφασιστούν κατά την προσεχή σύνοδό του (30ή Νοεμβρίου-2η Δεκεμβρίου), αν ο Τούρκος επιχειρηματίας και αντιπολιτευόμενος, ηλικίας 64 ετών, δεν έχει απελευθερωθεί μέχρι τότε.

Ο 63χρονος Καβαλά, ένας πλούσιος επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος συνελήφθη τον Οκτώβριο του 2017 με διάφορες κατηγορίες, σχετιζόμενες με τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί το 2013 και το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. Παραμένει προφυλακισμένος εδώ και πάνω από τρία χρόνια, χωρίς να έχει καταδικαστεί. Ο Καβαλά αρνείται όλες τις κατηγορίες αλλά δεν έχει αποφυλακιστεί, παρά την καταδίκη της Άγκυρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τον Δεκέμβριο του 2019. Αφού αθωώθηκε πέρυσι για τη συμμετοχή του στις διαδηλώσεις του 2013, συνελήφθη την επομένη και στη συνέχεια προφυλακίστηκε, κατηγορούμενος αυτή τη φορά ότι επεδίωξε να ανατρέψει την κυβέρνηση» κατά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, καθώς και για κατασκοπεία.

Οργανώσεις προάσπισης δικαιωμάτων έχουν χαρακτηρίσει τις δίκες του Καβαλά συμβολικές της καταστολής ενάντια σε αντιφρονούντες στην Τουρκία. Οι πρεσβείες ζήτησαν μια δίκαιη και γρήγορη επίλυση της υπόθεσης του Καβαλά, τέσσερα χρόνια μετά τη φυλάκισή του.

Σε αυτό το κλίμα, ηχηρή ήταν και η παρέμβαση και των βιομηχάνων της Τουρκίας, κατά τη διάρκεια σημερινής ανακοίνωσης. Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του ΣΚΑΪ, Μανώλη Κωστίδη, οι βιομήχανοι με ανακοίνωσή τους ζητούν από την κυβέρνηση ανεξαρτησία δικαιοσύνης, εξασφάλιση περιβάλλοντος κράτους δικαίου, ενίσχυση δημοκρατικών δικαιωμάτων, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διαφάνεια στη διακυβέρνηση της χώρας, διαχωρισμός των εξουσιών, διατήρηση της ανεξαρτησίας του κράτους και ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας. Σε διαφορετική περίπτωση, λένε, τα πράγματα θα είναι χειρότερα στην Τουρκία κι επισημαίνουν ότι ήδη οι νέοι θέλουν να φύγουν στο εξωτερικό.

Αντιδρώντας στις παραπάνω πιέσεις, ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού δήλωσε ότι η Τουρκία είναι ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου. «Είναι απαράδεκτο πρέσβεις να κάνουν μια σύσταση και υπόδειξη στο δικαστικό σώμα σε μια υπόθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη», είπε στο Twitter. «Η σύστασή σας και η υπόδειξή σας ρίχνει σκιά στην κατανόησή σας για τον νόμο και τη δημοκρατία», είπε ο Σοϊλού.

«Χαστούκι» σε νόμο Ερντογάν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) επέκρινε την Τρίτη τον τουρκικό νόμο που τιμωρεί την προσβολή «της εικόνας» του αρχηγού του κράτους, κρίνοντας πως «δεν συμβαδίζει με το πνεύμα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης» για τα ανθρώπινα δικαιώματα η «παροχή αυξημένης προστασίας με ειδικό νόμο κατά της προσβολής».

Στο ΕΔΔΑ, που έχει την έδρα του στο Στρασβούργο, είχε προσφύγει ένας νεαρός Τούρκος ηλικίας σήμερα περίπου 30 ετών, ο οποίος είχε καταδικασθεί το 2017 σε φυλάκιση 11 μηνών και 20 ημερών με αναστολή επειδή είχε δημοσιεύσει μερικά χρόνια νωρίτερα στο Facebook δύο γελοιογραφίες που εικόνιζαν τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η μία από τις οποίες τον εμφάνιζε με γυναικεία ρούχα να φιλάει τον Μπαράκ Ομπάμα, τότε πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο νεαρός είχε επίσης προφυλακιστεί για δύο μήνες και δύο ημέρες.

Στην απόφασή του με την οποία καταδικάζει την Τουρκία για την κράτηση και την ποινή, τις οποίες κρίνει «δυσανάλογες», το ΕΔΔΑ υπογραμμίζει πως «τίποτε στην προκειμένη περίπτωση δεν μπορεί να τις δικαιολογήσει». Μια «τέτοια τιμωρία παράγει αναπόφευκτα αποτρεπτικό αποτέλεσμα όσον αφορά τη βούληση του ενδιαφερόμενου να εκφραστεί πάνω σε θέματα που άπτονται του δημόσιου συμφέροντος», επισημαίνει ακόμη.

Το ΕΔΔΑ κάλεσε την Άγκυρα να «συμμορφώσει» το δίκαιό της προς το άρθρο 10 της Σύμβασης, το οποίο προστατεύει την ελευθερία της έκφρασης και το οποίο η Τουρκία παραβίασε στην προκειμένη περίπτωση.

• Κομισιόν
• Οσμάν Καβαλά
• Τουρκία
• τριμερής