«Έφυγε» ο Γιάννης Τσουδερός – Από τις αμμουδιές της Κρήτης στα κυριακάτικα τραπέζια της Αναγνωστοπούλου

της Δήμητρας Γκουντούνα

Που να έβρισκα εκείνες τις Τριόπετρες που πάνω τους ανακλαριζόταν το φεγγάρι. Και εμείς με τα ολάνθιστα νιάτα μας να παραβγαίνουμε πάνω στην ασημο-γραμμή που διέσχιζε τη θάλασσα και αισθανόσουνα τον αέρα του «λιβυκού πελάγους» που ερχόταν από απέναντι.

Μια ζωή χρωματιστή, που άλλες φορές σε σκίαζαν ξαφνικές καταιγίδες και οι στιγμές γινόντουσαν μαυρόασπρες σαν τις φωτογραφίες που κρατάω σήμερα στα χέρια μου σαν ενέχυρο χρυσάφι της ζωής μιας παρέας, που ξόδεψε απλόχερα χαρά, όνειρα και ατέλειωτη μουσική και τραγούδια.

Και εκείνες οι Κυριακές το μεσημέρι στην Αναγνωστοπούλου που αν δεν καθότανε η Κυρία Μαρία πρώτη στο τραπέζι με την θεία Έλσα εμείς δεν τολμούσαμε, να καθίσουμε. Και εκεί ξεδιπλωνότανε η Κρήτη ολάκερη, οι παραδόσεις, η  ιστορία, τα γεγονότα. Και αφού γεμίζαμε την ψυχή μας με εικόνες μιας άλλης εποχής, άρχιζε ο ένας να σκουντάει τον άλλον κάτω από το τραπέζι  γιατί κάτω μας περίμενε η ολόλευκη Μόργκαν για βόλτα στην παραλία… Αυτή καθημερινή μας επαφή κράτησε πάνω από 10 χρόνια.

Έτσι πήραμε βόλτα με τον Γιάννη Τσουδερό και τη ζωή μας μέχρι το τέλος. Μέχρι  την αυγή του Ιουλίου. Μια βόλτα που κράτησε  45  περίπου χρόνια.

Πολλές φορές σε παράλληλους δρόμους αλλά η επικοινωνία μας δεν σταμάτησε ποτέ. Σ΄ όποιο σημείο της γης να βρισκόμαστε.. άκουγες στο τηλέφωνο να με ρωτάει «Έλα Μητσούλα  την παλεύεις την κατάσταση εκεί ή όχι;»

Στις όμορφες παραλίες της Κρήτης

Πολλά ήταν  τα καλοκαίρια που τριγύζαμε τις ομορφιές της Κρήτης και πάντα με τον αγαπημένο του ανιψιό Προκόπη Προκοπάκη που είχε λύση για όλα τα προβλήματα.

Κάποια χρονιά  στην Κρήτη ήρθε μια παρέα φοιτητών του από το Πολυτεχνείο. Η χαρά του απερίγραπτη. Ένα μαγικό απόγευμα καθισμένοι όλοι πάνω  στα βότσαλα, ο Γιάννης τους έδειχνε πως να  «κλέψουν»  τις γραμμές της φύσης!

Μας έπιασε η νύχτα και οι συζητήσεις πηγαινοέρχονταν σαν το μπαλάκι του Πινγκ Πόνγκ. Και τι δεν είπαν εκείνο το βράδυ. Σεμινάριο Αρχιτεκτονικής στην παραλία. Από τον «βιασμό» της ανθρώπινης ψυχής που δημιουργούν οι πολυκατοικίες με τα χαμηλά ταβάνια μέχρι την ισχυρή θέληση  του τεράστιου ζωγράφου μας  Μπουζιάνη που έξυνε την ώχρα στον τοίχο για να δαμάσει την πείνα του. Και φυσικά οι  ερωτήσεις  τελείωναν με πολιτική συζήτηση αφού ο Γιάννης προερχόταν   από μια οικογένεια επαναστατών και ηρώων της Κρήτης, αλλά και πολιτικών από την πιο πρόσφατη ιστορία (Εμμ.Τσουδερός Πρωθυπουργός – Βιργινία Τσουδερού Υπουργός Εξωτερικών).  Προς το τέλος πάντα των συζητήσεων ο Γιάννης απαντούσε στο ερώτημα «πώς γκρεμίζουμε το κατεστημένο;’», «Με την Παιδεία. Το μεγαλύτερο όπλο που φοβούνται όλες οι κυβερνήσεις» έλεγε

Το Τελευταίο Αντίο

Λοιπόν Γιάννη μου, «άκουσε» τι αποφάσισα. Δε θα έρθω στις 2  το μεσημέρι την Τρίτη, στο Α΄ Νεκροταφείο – έτσι κι αλλιώς έχεις πολλούς φίλους που σ΄ αγαπάνε και  θα έρθουν να σε αποχαιρετήσουν. Δεν θ΄ αντέξω να δω τα λατρεμένα σου αδέλφια τον Τίτο και τον Γιώργο  και τα υπέροχα ανίψια σου να σ΄ αποχαιρετούν.

Άσε να έρθω το απογευματάκι που θα είσαι μόνος σου  γιατί θα είναι η πρώτη φορά που θα τσακωθούμε  Θα είναι η πρώτη φορά που θα σου βάλω τις φωνές.. θα είναι η πρώτη φορά που θα με δεις να κλαίω..

• αρχιτέκτονας
• Γιάννης Τσουδερός
• Δήμητρα Γκουντούνα
• θάνατος