Ο Γιουνκέρ και ο φορολογικός παράδεισος του Λουξεμβούργου

Πολυεθνικές εταιρίες που κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά, κυρίαρχα brand names και ισχυρές μετοχές σε ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και Wall Street, εμπλέκονται στο σκάνδαλο των μυστικών φορολογικών συμφωνιών του Λουξεμβούργου με 340 πολυεθνικές εταιρείες που αποκάλυψαν 40 διεθνή μέσα ενημέρωσης, σύμφωνα με έγγραφα που δημοσιεύει η Διεθνής Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ).

Στόχος των «προληπτικών φορολογικών αποφάσεων»- όπως ονομάστηκα- του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου, ήταν να ελαχιστοποιούνται οι επιβαλλόμενοι φόροι σε μεγάλες πολυεθνικές, και θυγατρικές αυτών, με αποτέλεσμα οι εν λόγω εταιρίες να αποκομίσουν κέρδη δισεκατομμυρίων ευρώ από διαφυγόντα φορολογικά έσοδα των χωρών όπου δραστηριοποιούνται.

Το «φιλικό» φορολογικό καθεστώς του Δουκάτου

Μέχρι το 2010 στο Λουξεμβούργο βασίλευε ένα ιδιότυπο φορολογικό καθεστώς, παρέχοντας ουσιαστικά σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες τη δυνατότητα να ιδρύουν εξωχώριες εταιρίες που θα λειτουργούσαν ως «πλυντήριο» φόρων.

Ο νόμος που ίσχυε έως τότε έχει τις ρίζες του στο 1929 όταν εγκαθιδρύθηκε ως κράτος-Παράδεισος για μια μεγάλη φορολογική απάτη στην καρδιά της Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών χιλιάδες εταιρείες holding – συμμετοχών – θα προτιμούσαν ως έδρα τους το Μεγάλο Δουκάτο για να υπαχθούν στο ευνοϊκό καθεστώς.

Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα των φορολογικών αυτών συνηθειών είναι η συμφωνία των Boval και Kar-Tess με τις φορολογικές Αρχές του Μεγάλου Δουκάτου, όπου αναφέρονται με λεπτομέρειες η φορολογική αντιμετώπιση των εταιρειών μετά την αποκήρυξη του καθεστώτος 1929, καθώς και τα βήματα για τη μεταφορά 59 εκατομμυρίων ευρώ στο Λουξεμβούργο, αρχικά, και άλλων 100 εκατομμυρίων σε δεύτερη φάση προς τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, σε εταιρεία μέτοχο της Boval, χωρίς να παρακρατηθούν φόροι.

Ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 2010, και έπειτα από τις επανειλημμένες πιέσεις της Ε.Ε, το Λουξεμβούργο αναγκάστηκε να καταργήσει ολοκληρωτικά έναν νόμο που επέτρεπε σε εταιρείες holding, την απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος και τη φορολόγηση των κεφαλαιακών κερδών. Οι διευκολύνσεις που παρείχε η χώρα όλο το προηγούμενο διάστημα είχαν εγείρει σοβαρά θέματα ανταγωνισμού για τις εταιρείες εκείνες που δεν μπορούσαν να απολαμβάνουν τα ίδια προνόμια σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες φορολογούνταν.

Μάλιστα η Ε.Ε. είχε προειδοποιήσει ότι η μη φορολόγηση των εισοδημάτων και των κερδών θα θεωρηθεί «παράνομη κρατική ενίσχυση».

Γιούνκερ: Από τη απραξία στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής

Στη μεγάλη «μπίζνα» της φοροαποφυγής, οι αποφάσεις του Λουξεμβούργου λειτουργούσαν ως προκάλυμμα για τη δημοσιονομική ζημία που προκαλούσαν οι εμπλεκόμενες εταιρίες στις χώρες όπου διατηρούν τις έδρες τους. Πρωθυπουργός του Μεγάλου Δουκάτου το επίμαχο διάστημα ήταν ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, ο οποίος ως επικεφαλής του Eurogroup εξαπέλυε μύδρους εναντίον των πλούσιων Ελλήνων που φυγαδεύουν κεφάλαια στο εξωτερικό. Τα ερωτήματα που προκαλούνται είναι κρίσιμα και αφορούν στο ρόλο που διαδραμάτισε στις φορολογικές συμφωνίες με τις πιο ισχυρές εταιρίες του πλανήτη, για απαλλαγή από φόρους δισεκατομμυρίων.

Ο κ.Γιούνκερ ως Πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου δεν απέτρεψε συμφωνίες που έδιναν «μπόνους» στις εταιρίες, μέσω του φορολογικού καθεστώτος της χώρας του, ενώ σήμερα ως πρόεδρος της Κομισιόν θα πρέπει να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή στην Ε.Ε.

Κομισιόν: «Κάνουμε τις απαραίτητες ενέργειες»

Μετά τις αποκαλύψεις της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ βρέθηκε στο στόχαστρο.

«Ήδη η Κομισιόν έχει προχωρήσει σε ενέργειες και αν υπάρξει δυσμενής απόφαση το Λουξεμβούργο θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες, καθώς και τα απαραίτητα μέτρα για να επανορθώσει» δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.

Το Λουξεμβούργο, την ίδια ώρα, κάνει λόγο για νόμιμες διαδικασίες, με τον νυν Πρωθυπουργό της χώρας, Χανς Μπέτελ να τονίζει ότι «οι φορολογικές αποφάσεις έχουν πραγματοποιηθεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και σχετικές διαδικασίες υφίστανται σε πολλές χώρες».

Από την πλευρά της, η νέα επίτροπος Ανταγωνισμού της ΕΕ, Μαργκρέτ Βεστάγκερ, επεσήμανε ότι «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αποκαλύψεις θα φέρουν το θέμα σε υψηλότερη θέση στην ατζέντα και θα ενισχύσουν τις πιέσεις για πολιτική δράση».

Στην δυσμένεια του Σόιμπλε το Λουξεμβούργο

Οι αποκαλύψεις του μεγάλου φορολογικού σκανδάλου, των LuxLeaks όπως ονομάζονται οι διαρροές των σχετικών εγγράφων, προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του Βερολίνου. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εξαπέλυσε δριμεία επίθεση κατά του Λουξεμβούργου τονίζοντας ότι «το Μεγάλο Δουκάτο έχει πολλά να κάνει για να ευθυγραμμιστεί με τα παγκόσμια φορολογικά πρότυπα».

Μιλώντας στη Μπούντεσταγκ ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε στις παγκόσμιες προσπάθειες για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής από εταιρείες και τη διεθνή συμφωνία της 29ης Οκτωβρίου που δεσμεύει τις χώρες-μέλη της Ε.Ε, μεταξύ των οποίων και το Λουξεμβούργο, να μοιράζονται αυτόματα φορολογικά στοιχεία.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Γερμανός αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ δήλωσε στην εφημερίδα Suddeutsche Zeitung ότι «οι χώρες που καθιστούν τη φοροαποφυγή επιχειρηματικό μοντέλο, διαρρηγνύουν την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη».

Μ.Π.

• Βόλφγκανγκ Σόιμπλε
• Ευρωπαϊκή Ένωση
• Λουξεμβούργο