Κοντά στα 9 δισ. ευρώ η «τρύπα» της Monte dei Paschi

Σημαντική αύξηση σημείωσε το κόστος διάσωσης της Monte dei Paschi, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναθεώρησε το κεφαλαιακό έλλειμμα τις τρίτης μεγαλύτερης τράπεζας της Ιταλίας στα 8,8 δισ. ευρώ από 5 δισ. ευρώ προηγουμένως. 

Όπως αναφέρει η εφημερίδα «Καθημερινή», το ιταλικό δημόσιο αναμένεται να συμβάλλει στη διάσωση της προβληματικής τράπεζας με ποσό ύψους 6,5 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 2,3 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το “κούρεμα” μερίδας ομολογιούχων της Monte Paschi.

Η αρχαιότερη εν λειτουργία τράπεζα του κόσμου είχε ζητήσει κρατική διάσωση τα ξημερώματα της περασμένης Παρασκευής όταν είχε πλέον γίνει σαφές πως δεν θα μπορούσε να αντλήσει 5 δισ. ευρώ από ιδιώτες επενδυτές.

Η ιταλική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει αμέσως ότι θα διασώσει την τράπεζα και ότι θα υποστηρίξει τη ρευστότητα της ενεργοποιώντας πακέτο ύψους 20 δισ. ευρώ που είχε εγκρίνει η ιταλική Βουλή και η Γερουσία την περασμένη Τετάρτη.

Τη Δευτέρα η ΕΚΤ είχε ενημερώσει τη διοίκηση της Monte Paschi ότι το κεφαλαιακό της έλλειμμα έχει αυξηθεί σημαντικά στα 8,8 δισ. ευρώ εξαιτίας της “ταχείας επιδείνωσης” της ρευστότητας της που παρατηρήθηκε στο διάστημα από τα τέλη Νοεμβρίου μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με το Reuters η ΕΚΤ τήρησε αυστηρότερη στάση σε σχέση με το κεφαλαιακό έλλειμμα ώστε να είναι βέβαιη πως θα αποδειχτεί επαρκής η ανακεφαλαιοποίηση και “ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη προς την τράπεζα”.

Η ήττα του Ματέο Ρέντσι στο δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου είχε ενισχύσει την πολιτική αβεβαιότητα στην Ιταλία και είχε θέσει τέλος στις όποιες ελπίδες της Monte Paschi να αντλήσει 5 δισ. ευρώ από ιδιώτες επενδυτές. Στις 9 Δεκεμβρίου η ΕΚΤ είχε απορρίψει το αίτημα της Monte Paschi να της δοθεί παράταση 20 ημερών μέχρι τις 20 Ιανουαρίου ώστε να ανακεφαλαιοποιηθεί από ιδιώτες, ενώ αρκετοί κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης δήλωναν έμμεσα πως ως μόνη λύση απομένει η κρατική διάσωση. Από την αρχή του έτους μέχρι τον Σεπτέμβριο η Monte Paschi είχε χάσει περίπου το 10% των καταθέσεων της και ακόμη 2 δισ. ευρώ το διάστημα 4-13 Δεκεμβρίου.

Αντίδραση από Γερμανία

Στόχος της ιταλικής κυβέρνησης είναι να προστατεύσει τους μικροεπενδυτές της Monte Paschi ώστε να περιορίσει το πολιτικό κόστος που θα χρεωθεί από το “κούρεμα”. Σύμφωνα με το σχέδιο της Ρώμης, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από την ΕΚΤ και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 40 χιλιάδες μικροεπενδυτές που κατέχουν ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης θα αποζημιωθούν πλήρως, ενώ το κόστος θα το επωμιστεί το ιταλικό δημόσιο.

Αντιθέτως θα “κουρευτούν” θεσμικοί επενδυτές που κατέχουν ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης της Monte Paschi. Ευτυχώς για την ιταλική κυβέρνηση η ΕΚΤ εξακολουθεί να θεωρεί πως η Monte Paschi είναι φερέγγυα οπότε επιτρέπεται στην Ρώμη να την “ανακεφαλαιοποιήσει προληπτικά”, γεγονός που σημαίνει πως το “κούρεμα” πιστωτών δεν θα είναι τόσο μεγάλο όσο θα ήταν αν κρινόταν η τράπεζα αφερέγγυα (περίπτωση Τράπεζας Κύπρου και Λαϊκής). Παρ’ όλα αυτά αρκετοί Γερμανοί βουλευτές υποστηρίζουν από την περασμένη Παρασκευή ότι η ιταλική κυβέρνηση είναι υπερβολικά γενναιόδωρη απέναντι στους πιστωτές της Monte Paschi.

Ο Γενς Βάιντμαν, κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας, υποστήριξε τη Δευτέρα πως πρέπει να “εξεταστεί προσεκτικά” η διάσωση της Monte Paschi και ότι παραμένουν αναπάντητα πολλά ερωτήματα. Πλέον με την κρατική διάσωση της Monte Paschi να είναι γεγονός το ερώτημα είναι αν Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη θα εγκρίνουν το ιταλικό σχέδιο ως έχει ή αν θα απαιτήσουν τροποποίηση του ώστε οι επενδυτές της ιταλικής τράπεζας να καλύψουν μεγαλύτερο κόστος. Δεύτερο σημαντικό ερώτημα είναι αν επαρκεί το πακέτο ύψους 20 δισ. ευρώ που έχει εγκρίνει η ιταλική Βουλή για την διάσωση της Monte Paschi και άλλων μικρότερων τραπεζών που αναμένεται να μην καταφέρουν να αντλήσουν κεφάλαια από ιδιώτες. Από τους δύο αυτούς παράγοντες θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό αν η διάσωση της Monte Paschi θα οδηγήσει σε σταθεροποίηση του ιταλικού τραπεζικού συστήματος ή αν θα αποδειχτεί ανεπαρκής οπότε και θα απειληθεί η σταθερότητα και άλλων υγιών τραπεζών. 

• Γενς Βάιντμαν
• ΕΚΤ
• Ιταλία
• Ματέο Ρέντσι
• τράπεζες