Wall Street Journal: Η Ελλάδα και πάλι στο περιθώριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει μια διάθεση τελευταία να αψηφά τους πάντες. Κάποιοι λένε ότι είναι τέχνασμα, άλλοι πιστεύουν ότι είναι ειλικρινής. Σε κάθε περίπτωση μπορεί να σπρώχνει τη χώρα του στα πρόθυρα του Grexit.

Μιλώντας στην κοινοβουλευτική του ομάδα πριν λίγες ημέρες, ο πρωθυπουργός χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, κάνοντας λόγο για τη «διαρκή επιθετικότητα» του Γερμανού υπουργού των Οικονομικών ενάντια στην Ελλάδα και για τα «περιφρονητικά του σχόλια» προς τη χώρα. Στην ίδια συνάντηση, ο κ. Τσίπρας επίσης κατηγόρησε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ότι δεν λέει την αλήθεια στην ευρωζώνη για τις απαιτήσεις για την ανάκαμψη της Ελλάδας. Το ΔΝΤ, είπε οργισμένος, έχει χάσει «κάθε επιστημονική αξιοπιστία» εξαιτίας του χειρισμού του της ελληνικής κρίσης.

Τον περασμένο μήνα, στη δεύτερη επέτειο της ανόδου του κόμματός του στην εξουσία, ο κ. Τσίπρας ισχυρίστηκε ότι η τελευταία αναθεώρηση του τρίτου προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς η κυβέρνησή του να χρειαστεί να νομοθετήσει «ούτε ένα ευρώ» νέων δημοσιονομικών μέτρων.

Και νωρίτερα, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Κρήτη στις 20 Δεκεμβρίου, υπερασπίστηκε το επίδομα που έδωσε σε 1,6 εκατ. συνταξιούχους παρά τις διαμαρτυρίες των δανειστών της Ελλάδας. «Κανείς δεν έχει το δικαίωμα,» είπε «να μας λέει τι θα κάνουμε το πλεόνασμα που προκύπτει από τη σκληρή δουλειά του ελληνικού λαού.»

Όμως μια επιτυχής αναθεώρηση του προγράμματος διάσωσης θα χρειαστεί σίγουρα τη νομοθέτηση επιπρόσθετων μέτρων, κάτι που έγινε σαφές μετά τη συνάντηση του Γιούρογκρουπ τη Δευτέρα. Η συμφωνία διάσωσης του Αυγούστου 2015 προβλέπει, επίσης, ότι τα ετήσια πλεονάσματα, πέραν των στόχων του προγράμματος πρέπει να επιβεβαιώνονται από την Eurostat και να υπάρχει έγκριση των δανειστών για το πώς θα κατανέμονται.

Τα τελευταία ξεσπάσματα του κ. Τσίπρα στους δανειστές του, ωστόσο, δεν αποτελούν τόσο δήλωση προθέσεων, όσο επίδειξη δύναμης του πρωθυπουργού για εσωτερική κατανάλωση: Δήλωση αντίστασης ενάντια στις απαιτήσεις των ξένων και υπόσχεση να αγωνιστεί για τα δικαιώματα του λαού ενώ τελικά απρόθυμα ενδίδει στις απαιτήσεις του προγράμματος διάσωσης. Η στρατηγική αυτή είναι ο βασικός λόγος που το τελευταίο πρόγραμμα έχει καθυστερήσει και βρίσκεται στα πρόθυρα της εγκατάλειψης.

Στην ευρωζώνη πιστεύουν  ότι ο κ. Τσίπρας, παρά τις καθυστερήσεις, παραμένει πιστός στο πρόγραμμα διάσωσης και θα κάνει ό,τι χρειαστεί μόλις εξαντλήσει τα περιθώρια της απονενοημένης του απειθαρχίας. Στο κάτω-κάτω, η μόνη ελπίδα του πρωθυπουργού να ανακάμψει πολιτικά, σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές, είναι το γρήγορο κλείσιμο της αξιολόγησης. Αυτό θα επιτρέψει τα ελληνικά ομόλογα να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, να αρθούν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων και να επανέλθει η εμπιστοσύνη στην οικονομία της χώρας.

Αλλά υπάρχει και ένα διαφορετικό σενάριο

Με το κόμμα του κ. Τσίπρα με διψήφια νούμερα πίσω στις δημοσκοπήσεις, κάποιοι από τους ακολούθους του πρωθυπουργού του λένε ότι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης τώρα θα επιδεινώσει περεταίρω τη φθίνουσα πορεία του κόμματος. Μπορεί ακόμα και να απειλήσει τη μακροπρόθεσμη προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα εξουσίας.

Προτείνουν ο κ. Τσίπρας να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές. Εάν το ΣΥΡΙΖΑ χάσει, τότε, τουλάχιστον, κάποιος άλλος θα καθαρίσει το χάλι. Εάν κανένα κόμμα δεν λάβει καθαρή πλειοψηφία θα υπάρξουν επαναληπτικές εκλογές, αυτή τη φορά σύμφωνα με το νέο αναλογικό εκλογικό σύστημα που ψηφίστηκε πέρυσι το καλοκαίρι. Σε ένα τέτοιο σενάριο, ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιστρέψει στην εξουσία σε έναν κυβερνητικό συνασπισμό.

Όσο για την αντιπολίτευση, ο ηγέτης της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αντισταθεί στον κλασικό πειρασμό της αντιπολίτευσης να υποσχεθεί τα πάντα στους ψηφοφόρους. Όμως οι ιδέες του περί ελεύθερης αγοράς και οι κοινωνικά φιλελεύθερες ιδέες του τον καθιστούν μειοψηφία μέσα στο ίδιο του το κόμμα. Υπάρχει ανησυχία ότι για χάρη της ενότητας του κόμματος, έχει κάνει πολύ λίγα για να απαλλαγεί η Νέα Δημοκρατία από τις πελατειακές τάσεις και να και το διεφθαρμένο κυβερνητικό της παρελθόν.

Επιπλέον, διολισθαίνει σε κάποιες από τις κακές συνήθειες των περασμένων αντιπολιτεύσεων. Δεδομένης της υπόσχεσης του κ. Μητσοτάκη να μην απολύσει δημόσιους υπάλληλους, η δέσμευσή του να χαλαρώσει τα συντριπτικά φορολογικά βάρη της Ελλάδας βασίζεται πλήρως στην ικανότητά του να πετύχει μια καλύτερη συμφωνία από τους δανειστές. Στο παρόν πλαίσιο, υπάρχουν λίγα που μπορεί να κάνει αλλιώς στο δημοσιονομικό μέτωπο, όμως το κόμμα του συνεχίζει να ασκεί κριτική στην κυβέρνηση για τις πολιτικές που χρειάζονται για να κλείσει η αξιολόγηση. Είναι παράλογο να επιτίθεται στην κυβέρνηση και γιατί δεν κλείνει την αξιολόγηση και για τα μέτρα που λαμβάνει για να την κλείσει.

Εντωμεταξύ, η απόγνωση στη χώρα μεγαλώνει. Σε μια έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας το 72% των ερωτηθέντων είπαν ότι το 2017 θα είναι χειρότερο από το 2016, το 86,5% δήλωσαν δυσαρεστημένοι από τις επιδόσεις της κυβέρνησης και το 88% πιστεύει ότι η χώρα πηγαίνει προς τη λάθος κατεύθυνση. Εκείνοι που υποστηρίζουν επιστροφή στη δραχμή αυξάνονται και μπορεί σύντομα να γίνουν πλειοψηφία.

Σε αυτό το σημείο να περιμένουμε την πολιτική στην Ελλάδα να πάρει άλλη τροπή. Αυτή τη φορά, αμετάκλητα εκτός της ευρωζώνης.

Πηγή: Wall Street Journal

• Grexit
• Αλέξης Τσίπρας
• αξιολόγηση
• Διεθνές Νομισματικό Ταμείο
• Νέα Δημοκρατία
• πρόγραμμα