Η επόμενη ημέρα για τους τραπεζοϋπαλλήλους

Με ταχείς ρυθμούς συνεχίζεται ο μετασχηματισμός του τραπεζικού συστήματος. Την τελευταία δεκαετία διαμορφώνεται το νέο τραπεζικό τοπίο, τόσο με τον εξορθολογισμό του δικτύου όσο και με τις ευκαιρίες που δημιουργεί στις εργασιακές σχέσεις και τις θέσεις απασχόλησης προκειμένου οι εργαζόμενοι να μεταπηδήσουν στην νέα «παράλληλη» αγορά της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων.

Ήδη ο αριθμός των τραπεζοϋπαλλήλων από περίπου 68.000 που μετρούσε το 2008 μειώθηκε σε περίπου 40.000 στο τέλος του 2018, ακολουθώντας κυρίως τη μείωση των τραπεζών από 21 σε εννέα, εκ των οποίων οι τέσσερις συστημικές συν την Τράπεζα Αττικής ελέγχουν το 98% της αγοράς. Το αντίστοιχο ποσοστό για τις πέντε μεγαλύτερες τράπεζες το 2008 ήταν περί το 65%.

Την ίδια περίοδο το αντικείμενο των τραπεζικών εργασιών περιορίστηκε, καθώς δάνεια και καταθέσεις από τα επίπεδα των 280 δισ. ευρώ έχουν μειωθεί σε 165 δισ. ευρώ και 140 δισ. ευρώ, αντιστοίχως, ενώ για το επόμενο διάστημα αναμένεται τουλάχιστον 2.000 εργαζόμενοι να φύγουν άμεσα από τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου που «τρέχουν» Εθνική Τράπεζα και Eurobank προκειμένου να μεταπηδήσουν στην αγορά διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων.

Η αγορά διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ τουλάχιστον 17 εταιρείες έλαβαν άδεια για να διεκδικήσουν τα χαρτοφυλάκια των προβληματικών δανείων που πωλούν οι τράπεζες για να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους. Αν και το ενδιαφέρον που καταγράφεται είναι ιδιαίτερα υψηλό, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι αριθμός των εταιρειών αυτών θα περιοριστεί και θα εξαρτηθεί από το ύψος των δανείων που η κάθε μια εταιρεία θα αποκτήσει.

Σκοπός είναι σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες οι τράπεζες να επικεντρωθούν στις κλασικές εργασίες τους όπως την προσέλκυση καταθέσεων και χορήγηση δανειών και να ενισχυθεί ταυτόχρονα η νεοσύστατη αγορά διαχείρισης των «κόκκινων» δανειών, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες της ΕΕ. Είναι ενδεικτικό ότι η Ισπανία που βαρύνονταν με τεράστιο όγκο κόκκινων δανείων ύψους 200 δισ. ευρώ το 2013, μέσα σε έξι χρόνια πέτυχε να τα μειώσει κατά 55% με τη συνδρομή των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών εταιρειών διαχείρισης. Μάλιστα, η κινητικότητα στην αγορά ήταν τέτοια που στην πορεία υπήρξαν συγχωνεύσεις που δημιούργησαν ακόμη μεγαλύτερα σχήματα. Η ισπανική αγορά είχε εξαρχής τη «συνδρομή» μιας bad bank που επιτάχυνε τις διαδικασίες, αλλά σύμφωνα με αναλυτές, υπάρχει ακόμη δρόμος για τις εταιρείες διαχείρισης και οι προοπτικές ανάπτυξης είναι ευρείες για τα επόμενα χρόνια.

Στην Ιταλία, μέσω ενός σχεδίου ανάλογου με αυτό που προωθεί το υπουργείο Οικονομικών για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, μόνο το 2018 έγιναν περίπου 30 μεταβιβάσεις χαρτοφυλακίων, ενώ χαρακτηριστικό της ανάπτυξης της εν λόγω αγοράς είναι ότι φέτος οι μεταβιβάσεις εκτός από «κόκκινα» αφορούν και τα αμφίβολης είσπραξης δάνεια, δημιουργώντας έτσι νέο όγκο εργασιών για τις εταιρείες διαχείρισης.

Την ίδια ώρα στην χώρα μας σχεδόν 20 δισ. ευρώ «κόκκινα» δάνεια πέρασαν εκτός τραπεζικών ισολογισμών, ενώ ακόμη 30 δισ. ευρώ θα ακολουθήσουν την ίδια διαδρομή στο πλαίσιο της υλοποίησης των δεσμεύσεων που έχουν οι τράπεζες έναντι των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών με ορίζοντα το 2021. Μάλιστα, μεγάλος όγκος δανείων θα μεταφερθεί εκτός τραπεζών εντός του τρέχοντος έτους, μέσα από συναλλαγές που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Τα σχέδια του ΥΠΟΙΚ και της ΤτΕ για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων

Τόσο το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών όσο και της Τράπεζας της Ελλάδος που προωθούν για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων δίνουν τη δυνατότητα στις τράπεζες να μειώσουν άμεσα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε μεγάλη κλίμακα, με την διαχείρισή τους να περνά στις εξειδικευμένες εταιρείες, οι οποίες θα κληθούν να εφαρμόσουν «γενναίες» και αξιόπιστες λύσεις για να αντιμετωπίσουν τον μεγάλο όγκο των χαρτοφυλακίων.

Στο πλαίσιο αυτό, οι περίπου 2.000 εργαζόμενοι στις εταιρείες διαχείρισης αναμένεται να υπερδιπλασιαστούν, καθώς εκτιμάται ότι θα υπερβούν τους 5.000 τα επόμενα χρόνια, ενώ η πλειονότητα αυτών θα προέρχεται από τον τραπεζικό κλάδο που διαθέτει την κατάλληλη τεχνογνωσία.

Ήδη η ζήτηση για ανθρώπινο δυναμικό είναι αυξημένη, ενώ οι τραπεζικοί υπάλληλοι «ζυγίζουν» τα δεδομένα, καθώς οι «νέας γενιάς» εθελούσιες είναι κατά κύριο λόγο στοχευμένα προγράμματα αποχώρησης, που στην ουσία «ωθούν» στην έξοδο τραπεζοϋπαλλήλους από συγκεκριμένους τομείς. Ωστόσο αυτό που φέρεται να προβληματίζει το προσωπικό των τραπεζών και ειδικότερα αυτούς που έχουν ακόμη αρκετά χρόνια εργασιακού βίου, είναι να κάνουν τη μετάβαση στις εταιρείες διαχείρισης για «να πιάσουν τις καλές θέσεις» και να διαπραγματευθούν εγκαίρως τις αποδοχές τους, σε ένα κλάδο που δεν έχει τους μισθολογικούς περιορισμούς που έχει ο τραπεζικός κλάδος ή τη χορήγηση μπόνους. Ο δεύτερος παράγοντας που προκαλεί πονοκέφαλο στους τραπεζικούς υπαλλήλους είναι η διάρκεια «ζωής» των εταιρειών διαχείρισης. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εμπειρία σε αγορές αντίστοιχες με την ελληνική, οι εταιρείες διαχείρισης έχουν διάρκεια που προσεγγίζει την δεκαετία και είναι τουλάχιστον επτά έτη, διάστημα κατά το οποίο ο αριθμός των εργαζομένων στις τράπεζες θα συμπιεστεί περαιτέρω, οδηγώντας έτσι και αλλιώς εκτός τραπεζών μεγάλο αριθμό εργαζομένων.

• κόκκινα δάνεια
• τραπεζοϋπάλληλοι