current views are: 10

26 Μαΐου 2020
Δημοσίευση15:40

Ζοφερή μελέτη από το Οικονομικό Επιμελητήριο: Ύφεση που θα θυμίζει 2012 – Προειδοποιήσεις για τις επιχειρήσεις

Το πλήρες φάσμα των επιπτώσεων της κρίσης στην οικονομία, από τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία, καλύπτει η μελέτη της επιστημονικής επιτροπής του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, με τίτλο, «Οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στην ελληνική οικονομία και προτάσεις για την επόμενη μέρα».

Δημοσίευση 15:40’

Το πλήρες φάσμα των επιπτώσεων της κρίσης στην οικονομία, από τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία, καλύπτει η μελέτη της επιστημονικής επιτροπής του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, με τίτλο, «Οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στην ελληνική οικονομία και προτάσεις για την επόμενη μέρα».

Μελέτη του Οικονομικού Επιμελητηρίου, που συνυπογράφουν πολλοί καθηγητές βασίζεται στην παραδοχή ότι η μείωση στην ελληνική οικονομία θα είναι σημαντική προσεγγίζοντας τα επίπεδα της ύφεσης του 2011 και 2012, δηλαδή κοντά στο 10%. Η μελέτη με τίτλο, «Οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στην ελληνική οικονομία και προτάσεις για την επόμενη μέρα», που παρουσιάστηκε σήμερα σε διαδικτυακή συνέντευξη τύπου καλύπτει το πλήρες φάσμα των επιπτώσεων της κρίσης στην οικονομία, από τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία.

«Δεν θα πρέπει με κανένα τρόπο οι επιχειρήσεις, που τώρα περνούν δύσκολες ώρες και εξαιτίας της πανδημίας θα χρειαστεί να λάβουν τραπεζικές διευκολύνσεις, γιατί δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν, – πολλές από αυτές δεν έχουν καν εισπράξεις το τελευταίο διάστημα – να αντιμετωπιστούν στα πολύ στενά περιθώρια, τα οποία έχουν εξαντληθεί λόγω των ρυθμίσεων των προηγούμενων μέτρων. Κι αυτό είναι κάτι, το οποίο πρέπει να προσέξει και η πολιτεία και το τραπεζικό σύστημα συνολικά. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να ενισχυθούν με ρευστότητα, έτσι ώστε ταυτόχρονα να διατηρήσουν και την απασχόληση, η οποία πρέπει να ενισχυθεί με κάθε τρόπο», τόνισαν μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής του ΟΕΕ.

Επιπλέον, αναφορικά με τον τουρισμό, τόνισαν ότι «μια γενική εκτίμηση είναι ότι θα έχουμε το 1/3 των αφίξεων και των αντίστοιχων εσόδων από τον τουρισμό. Δηλαδή, από τα 19 δισ. ευρώ, αν έχουμε τα 5, θα είναι πολύ σημαντικό για να ανακάμψουμε. Όπως και αν ο τουρισμός λειτουργήσει 3 με 4 μήνες. Αυτό σημαίνει τελικά ότι θα κινηθεί κατ΄ αρχήν με εσωτερικό τουρισμό, που είναι περίπου το 10% της τουριστικής κίνησης. Όμως, οι Έλληνες τουρίστες καταναλώνουν και η δαπάνη τους διαχέεται κατά 90% στην τοπική οικονομία. Αντίστοιχα, οι μαζικά ερχόμενοι τουρίστες συμβάλλουν κατά 20% και η διάχυση είναι πολύ μικρότερη. Συνεπώς, είναι καλό να δώσουμε έμφαση στον εσωτερικό τουρισμό, όμως ο εσωτερικός τουρισμός διαρκεί μικρότερο διάστημα».

Αναλυτικά η μελέτη του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος

Πολλοί τομείς είναι εκτεθειμένοι στην παρούσα κρίση

Ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Κωνσταντίνος Κόλλιας, αναφέρθηκε και στην ανάγκη δημιουργίας ενός νέου και υγιούς παραγωγικού μοντέλου: «Η προηγούμενη κρίση, η χρηματοπιστωτική, ήταν μία ευκαιρία να αποφασίσουμε επιτέλους τι θέλει να παράξει αυτή η χώρα και πού να μεταφέρει παραγωγικούς συντελεστές. Δυστυχώς, δεν έγινε όλα αυτά τα χρόνια και πολλοί τομείς είναι εκτεθειμένοι στην παρούσα κρίση. Παρ΄ όλα αυτά, ακόμα και τώρα, πρέπει να ξεκινήσει αυτή η συζήτηση και το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος πρέπει να παίξει βασικό ρόλο. Βασικό κομμάτι όλης αυτής της προσπάθειας πρέπει να είναι η δημιουργία των συνθηκών εκείνων, που θα προσελκύσουν επενδύσεις στη χώρα, όπως και η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων. Δηλαδή, ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις οφείλουν να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο, ώστε να υπάρχει ρευστότητα στην οικονομία την επόμενη μέρα».

Τέσσερα χαρακτηριστικά καθιστούν την ελληνική οικονομία την πιο ευάλωτη στην κρίση σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες:

1. Το σημαντικό ποσοστό των μικρών επιχειρήσεων.

2. Το μικρό ποσοστό του εργατικού δυναμικού που μπορεί να εργασθεί με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων.

3. Το υψηλό ποσοστό της συνεισφοράς στο ΑΕΠ του τομέα των υπηρεσιών που επηρεάζονται από την κρίση.

4. Τα περιορισμένα δημοσιονομικά μέσα για την αντιμετώπιση της κρίσης

Το πλήγμα στις επιχειρήσεις

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν το σημαντικότερο παραγωγικό ιστό της εγχώριας οικονομίας αφού δημιουργούν το 63,6% της προστιθέμενης αξίας και προσφέρουν το 85,2% σε όρους απασχόλησης, υπερβαίνοντας τον μέσο όρο της Ε.Ε. (ποσοστά 56,8% και 66,4% αντίστοιχα, στοιχεία 2018). Ακόμα μεγαλύτερος είναι ο ρόλος των πολύ μικρών επιχειρήσεων (0 – 9 εργαζόμενοι) στην Ελληνική οικονομία παρέχοντας σχεδόν 6 στις 10 θέσεις εργασίας, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. που το αντίστοιχο μέγεθος είναι 3 από τις 10 θέσεις εργασίας.

Στον απόηχο της πρόσφατης Έκθεσης της Κομισιόν, που επεσήμανε ότι η ύφεση θα πλήξει πιο έντονα την Ελλάδα και λόγω του μεγάλου αριθμού των ευάλωτων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η μελέτη του Οικονομικού Επιμελητηρίου σημειώνει ότι αν και οι επιπτώσεις δεν είναι εύκολο να ποσοτικοποιηθούν λόγω της διαφορετικότητας των επιχειρήσεων ή και της έλλειψης παρελθούσας εμπειρίας σε ανάλογες συνθήκες, σε σύγκριση με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 ή την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη την περίοδο 2012-2015, η πτώση στη δραστηριότητα εκτιμάται ότι θα είναι πολύ μεγαλύτερη, αντανακλώντας τις συνέπειες των lockdown και της κοινωνικής απόστασης, ειδικά στις αστικές περιοχές

Σύμφωνα με τη μελέτη, στην προσπάθεια ανόρθωσης της Ελλάδας πρέπει καταρχήν να υιοθετηθούν φορολογικά και αναπτυξιακά κίνητρα για δικτυώσεις, συμπράξεις και συγχωνεύσεις μικρών επιχειρήσεων.

Παράλληλα, απαιτείται πλέον μια συστηματική στήριξη της μεταποίησης με νέες μεγάλες επενδύσεις, απρόσκοπτες χωροθετήσεις νέων μονάδων σε βιομηχανικές περιοχές και άμεση ενσωμάτωση τεχνολογιών και περιβαλλοντικών πρακτικών της λεγόμενης τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.

Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να διαμορφωθούν πλαίσια εταιρικής ασφάλισης και κάλυψης απρόβλεπτων κινδύνων με τη δημιουργία αντίστοιχων οργανισμών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε στο μέλλον να μην επωμίζεται τη διάσωσή τους μόνο ο φορολογούμενος.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις πρέπει να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες τηλεργασίας και δικτυακών συναλλαγών για να στεριώσουν στις εξωτερικές αγορές ακόμα και όταν άλλες μορφές φυσικής πρόσβασης και συμμετοχής εκλείπουν προσωρινά, όπως τώρα.

Θα πρέπει να αρθούν τα όποια εμπόδια υπάρχουν για τη δημιουργία επιχειρήσεων και θα πρέπει να θεσμοθετηθούν πρωτίστως φορολογικά κίνητρα όχι για να μην απολύουν οι επιχειρήσεις, αλλά για να αυξάνουν την απασχόληση στο βαθμό που ο κύκλος εργασιών τους το επιτρέπει. Παράλληλα, ο εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης, που σε ορισμένες περιπτώσεις έκανε αλματώδη βήματα εν μέσω της πανδημίας, αποτελεί μονόδρομο όχι μόνο για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δημοσίου τομέα, αλλά για την ανάγκη στήριξης του ιδιωτικού τομέα από ένα δημόσιο τομέα παροχής υψηλής ποιότητας υπηρεσιών.

Τουρισμός

Επιπλέον επισημαίνεται ότι ο τουρισμός στην Ελλάδα αποτελεί μια σημαντική οικονομική δραστηριότητα, καθώς οι καθαρές εισπράξεις αντιστοιχούν στο 73,09% των καθαρών εισπράξεων από το εξωτερικό για υπηρεσίες και καλύπτουν το 67,6% του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου.

Ο τουρισμός είναι βασικός πυλώνας της Ελληνικής οικονομίας καθότι συμμετέχει κατά 20,6% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ και δημιουργεί πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στο 60% των άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων της εγχώριας οικονομίας. Η κάθετη μείωση των τουριστικών ροών έχει συμπαρασύρει και άλλους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας, όπως των αερομεταφορών, της ενοικίασης αυτοκινήτων, των ταξιδιωτικών γραφείων, των μεταφορικών μέσων, των ξεναγών, των επισιτιστικών επιχειρήσεων, του yachting, της κρουαζιέρας, των οποίων η ζήτηση είναι συμπληρωματική.

Σύμφωνα με το καλό σενάριο η τουριστική περίοδος θα ξεκινήσει τον Ιούλιο και θα έχει διάρκεια 3-4 μήνες, ώστε να υπάρξει απασχόληση και οι τουριστικές και συναφείς επιχειρήσεις να μπορέσουν να καλύψουν μέρος των λειτουργικών τους εξόδων. Κι αυτό με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστεί ένα υγειονομικό πρωτόκολλο, ώστε να μπορέσουν οι ταξιδιώτες να μετακινούνται με ασφάλεια. Ο εσωτερικός τουρισμός αναμένεται να αυξηθεί στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, αλλά και στην Ελλάδα. Όμως, η αυξημένη εσωτερική ζήτηση, σε καμιά περίπτωση, δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις όποιες βραχυχρόνιες οικονομικές ζημιές της τουριστικής βιομηχανίας.

Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως ένας εκ των ασφαλέστερων τουριστικών προορισμών βάσει της επιτυχημένης διαχείρισης και της περιορισμένης εξάπλωσης του κορωνοϊού σε σχέση με τους κύριους ανταγωνιστές της (Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία). Αυτό μας παρέχει τη δυνατότητα να χτίσουμε μια νέα ταυτότητα (Brand) και μια νέα τουριστική εικόνα στη βάση ενός νέου αφηγήματος και μιας νέας προσέγγισης για τον τουρισμό που να δημιουργεί αλυσίδα αξίας σε όλο το οικοσύστημα της τουριστικής βιομηχανίας.

Τράπεζες

Σύμφωνα με τη μελέτη, Το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα είναι προς το παρόν περισσότερο θωρακισμένο σε σχέση με το 2008 λόγω των μέτρων που ελήφθησαν την τελευταία δεκαετία, τα οποία ενίσχυσαν την κεφαλαιακή βάση των τραπεζών και μείωσαν σημαντικά τον κίνδυνο ρευστότητας αλλά και λόγω των ισχυρών παρεμβάσεων των κεντρικών τραπεζών.

Η ύφεση αναπόφευκτα θα προκαλέσει ζημιές στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα διότι η επιδείνωση της φερεγγυότητας του ιδιωτικού τομέα, θα έχει αρνητικό αντίκτυπο τόσο στην εξυπηρέτηση των υφιστάμενων τραπεζικών δανείων όσο και στη χορήγηση νέων δανείων. Τα δύο βασικά προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν οι ελληνικές τράπεζες είναι προβλήματα ρευστότητας και προβλήματα που συνδέονται με την κεφαλαιακή τους επάρκεια λόγω της επιδείνωσης της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού.

Τα προβλήματα ρευστότητας δεν αναμένεται να είναι σημαντικά διότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει επαναφέρει την παρέκκλιση (waiver) για τα ομόλογα που εκδίδει ή εγγυάται η Ελληνική Δημοκρατία, άρα οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να τα χρησιμοποιούν ως εξασφαλίσεις για την άντληση ρευστότητας από το Ευρωσύστημα. Επίσης, τα ελληνικά ομόλογα συμπεριλαμβάνονται ως αποδεκτοί τίτλοι στο έκτακτο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης λόγω πανδημίας (PEPP), συνεπώς οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να πωλήσουν στην ΕΚΤ, ελληνικά ομόλογα που κατέχουν και να αυξήσουν τα ρευστά τους διαθέσιμα.


σχετικα αρθρα