Ντομπρόβσκις: Με ενισχυμένη εποπτεία η πρόσβαση της Ελλάδας στο Ταμείο Ανάκαμψης

Οι δεσμεύσεις της ενισχυμένης εποπτείας θα πρέπει να εμπεριέχονται στο ελληνικό σχέδιο επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων για την αξιοποίηση των πόρων που αναλογούν στην Ελλάδα από το ευρωπαϊκό πακέτο ανάκαμψης, επισημαίνει ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις.

Ο επικεφαλής της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής της Κομισιόν ξεκαθαρίζει ότι η αποδέσμευση των πόρων προς τα κράτη – μέλη της ΕΕ θα γίνεται σε δόσεις και θα συνδέεται άμεσα με συγκεκριμένα ορόσημα, τα οποία ναι μεν θα συμφωνούνται με τα κράτη – μέλη, αλλά θα συναρτώνται με τις συστάσεις του ευρωπαϊκού εξαμήνου και την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Επιβεβαιώνει, έτσι, την άποψη ότι το πακέτο ανάκαμψης αποτελεί «ευκαιρία» για ένα φιλόδοξο μεταρρυθμιστικό και επενδυτικό πρόγραμμα για τη χώρα μας, αλλά, και τους φόβους, υπό μια έννοια, ότι ενδέχεται τελικά υπό την πίεση κυρίως των επονομαζόμενων «φειδωλών τεσσάρων» να υπάρξει επιβολή όρων στις χώρες – μέλη για την παροχή των πόρων της ανάκαμψης.

Κατάθεση εθνικών σχεδίων

Για την Ελλάδα, πράγματι υπάρχει ακόμη η ενισχυμένη εποπτεία και θα είναι προφανώς ένας παράγοντας που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, αλλά θα ληφθεί υπόψη πρώτα και κύρια από τις ελληνικές Αρχές στον καταρτισμό των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Τα κράτη – μέλη θα πρέπει να καταθέσουν εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τα οποία θα συμφωνηθούν με την Επιτροπή και στα οποία θα θέτουν συγκεκριμένα ορόσημα για την εκταμίευση των δόσεων της χρηματοδότησης. Στόχος μας δεν είναι να κάνουμε μια βαριά γραφειοκρατική διαδικασία αλλά να είμαστε σίγουροι ότι η χρηματοδότηση χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες και τις προκλήσεις, που διατυπώνονται στο ευρωπαϊκό εξάμηνο» δήλωσε ο Ντομπρόβσκις, μιλώντας για το Recovery and Resilience Facility (RRF), το βασικό εργαλείο ύψους 560 δισ. ευρώ (310 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 250 δισ. ευρώ σε δάνεια) του πακέτου ανάκαμψης της Κομισιόν.

Πιο συγκεκριμένα, στη συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ» και σε μικρή ομάδα ανταποκριτών ευρωπαϊκών εντύπων στις Βρυξέλλες, ο Ντομπρόβσκις επεσήμανε, σχετικά με τη διαδικασία με την οποία θα χορηγούνται οι πόροι από το RRF, ότι «δεν μιλάμε μόνο για επενδύσεις, αλλά και για μεταρρυθμίσεις, για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και ανταγωνιστικότητας των οικονομιών των κρατών – μελών μέσω μεταρρυθμίσεων». Αναφερόμενος ειδικότερα στη διασύνδεση των μεταρρυθμιστικών και επενδυτικών σχεδίων με την υλοποίηση των συστάσεων, που διατυπώνει η Κομισιόν στο ευρωπαϊκό εξάμηνο ανά χώρα, δήλωσε ότι «ελπίζουμε να βοηθήσει την εφαρμογή των συστάσεων για κάθε κράτος, διότι υπάρχει μια πραγματική χρηματοδότηση που συνδέεται με αυτές, οπότε τα κράτη – μέλη θα έχουν επιπλέον κίνητρο να τις υλοποιήσουν».

Επιχορηγήσεις και δάνεια

Η άμεση σχέση υλοποίησης μεταρρυθμίσεων και αποδέσμευσης πόρων από το νέο βασικό εργαλείο του πακέτου ανάκαμψης της ΕΕ φάνηκε επίσης από την αναφορά του εκτελεστικού αντιπροέδρου της Κομισιόν στις διαφορές των προγραμμάτων συνοχής και στο RRF. «Στο εργαλείο αυτό υπάρχει ισχυρότερη διασύνδεση με τις μεταρρυθμίσεις, ώστε να αντιμετωπιστούν οικονομικά και κοινωνικά διαθρωτικά προβλήματα και υπάρχει ισχυρότερη διασύνδεση με το ευρωπαϊκό εξάμηνο, και τις συγκεκριμένες συστάσεις ανά χώρα». Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν από το συνολικό πακέτο ανάκαμψης «New Generation EU» η Ελλάδα μπορεί να απορροφήσει σε επιχορηγήσεις 22,5 δισ. ευρώ (με τα 18 δισ. ευρώ από τις δράσεις του RRF) και 9,4 δισ. ευρώ σε δάνεια.

Οι προτεραιότητες

Αναφερόμενος σε παραδείγματα έργων που μπορούν να υπαχθούν στο RRF ο Ντομπρόβσκις έδωσε έμφαση στις δύο βασικές προτεραιότητες της ΕΕ – την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Μίλησε για επενδύσεις που βελτιώνουν την ενεργειακή επάρκεια, αυξάνουν το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη δημιουργία υποδομών αποθήκευσης data, την ενίσχυση της ψηφιακής εκπαίδευσης. Ξεκαθάρισε, όμως, ότι στην πρώτη φάση τα μέτρα μπορεί να «απαντούν» άμεσα στην κρίση με υποστήριξη εισοδήματος, απασχόλησης, ενίσχυση των υποδομών και υπηρεσιών υγείας. «Μπορεί να είναι ένα ευρύ φάσμα, το οποίο θα καθοριστεί σε διάλογο με τα κράτη – μέλη» δήλωσε ο κ. Ντομπρόβσκις.

Στην ερώτηση αν θα μπορούσε η Ελλάδα να χρησιμοποιήσει τους πόρους αυτούς για να ενισχύσει τον τραπεζικό τομέα, καθώς στην πιο πρόσφατη έκθεση για την Ελλάδα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου η Επιτροπή τονίζει το ζήτημα των συνεχιζόμενων προβλημάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα, ο Ντομπρόβσκις δήλωσε ότι δεν μπορεί να έχει συγκεκριμένη απάντηση, διότι «είναι κάτι που ενδεχομένως απαιτήσει ξεχωριστές συζητήσεις με την Ελλάδα καθώς θα ετοιμάζει το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, πάντως, σε κάθε περίπτωση, όπως και στις άλλου είδους χρηματοδοτήσεις, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι όροι για την κρατικές ενισχύσεις». Διευκρίνισε ότι μπορεί η Κομισιόν να έχει στο προσωρινό πλαίσιο απλοποιήσει τους όρους για τις κρατικές ενισχύσεις, όμως, «καθώς θα βγαίνουμε από τη φάση της κρίσης θα πρέπει να περιμένουμε ότι θα επιστρέφουμε στους όρους που διέπουν τις κρατικές ενισχύσεις, και είναι κάτι που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη». Κλείνοντας την απάντησή του τόνισε ότι το RRF «στοχεύει κυρίως να ενισχύσει δημόσιες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Και αυτό περιμένω από τα κράτη – μέλη να συζητήσουμε».

Ευρωπακέτο και επενδύσεις

Με δεδομένο ότι μέσω του πακέτου ανάκαμψης της ΕΕ η Ελλάδα θα μπορούσε να προωθήσει σημαντικές επενδύσεις, ποια είναι η άποψή του Ντομπρόβσκις σήμερα για την αλλαγή χρήσης των κερδών από τα ομόλογα ANFA και SNP, ώστε, εκτός από τη μείωση των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας, να χρησιμοποιηθούν και για την ενίσχυση επενδύσεων; «Τα ANFA και SNP είχαν ξεκάθαρα διασυνδεθεί με την επίτευξη από την Ελλάδα του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων και υπήρχαν συζητήσεις αν θα χρησιμοποιηθούν για τη μείωση του χρέους ή αν θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση επιπλέον επενδύσεων. Τώρα η συζήτηση αυτή είναι περισσότερο σχετική, διότι η Ελλάδα, όπως άλλα κράτη – μέλη, βρίσκεται σε τελείως διαφορετική δημοσιονομική κατάσταση. Εχουμε ενεργοποιήσει τη γενική ρήτρα διαφυγής και συστήνουμε στα κράτη – μέλη να δώσουν, μέσω των προϋπολογισμών τους, την αναγκαία απάντηση για να αντιμετωπιστεί η κρίση, να στηρίξουν επιχειρήσεις, εισοδήματα, απασχόληση. Η συζήτηση για τη χρήση [των ANFA και SNP] είναι πιο αναγκαία, διότι η Ελλάδα είναι σαφώς τώρα εκτός των στόχων, όπως είχαν καθοριστεί πριν από την κρίση».

• Βάλντις Ντομπρόβσκις