Επαφές για τη μετά μνημόνιο εποχή: Το πλαίσιο εποπτείας και οι δεσμεύσεις της Αθήνας

Σε νέα φάση μπαίνει την ερχόμενη εβδομάδα η διαπραγμάτευση για την έξοδο από το μνημόνιο και το καθεστώς δεσμεύσεων στη συνέχεια.

Στην Αθήνα έρχονται ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, αλλά και ο επικεφαλής της αποστολής της Κομισιόν Ντέκλαν Κοστέλο, προκειμένου να έχουν επαφές για τον σκοπό αυτό με στελέχη της κυβέρνησης.

Η επίσκεψη θα πραγματοποιηθεί στις 7-9 Φεβρουαρίου, ενώ στις 8 Φεβρουαρίου θα συνεδριάσει και το EuroWorking Group, με κύριο θέμα το χρέος και ειδικότερα τον μηχανισμό που θα συνδέει την ελάφρυνσή του με τον ρυθμό ανάπτυξης, σύμφωνα με τη γαλλική πρόταση.

Όπως αναφέρει ρεπορτάζ της «Καθημερινής» επίσης, στο τραπέζι των εκπροσώπων των υπουργών Οικονομικών θα τεθεί η πρόοδος των προαπαιτουμένων που είχαν απομείνει μετά το τελευταίο Eurogroup, στις 22 Ιανουαρίου, προκειμένου να κλείσει η τρίτη αξιολόγηση και να εκταμιευθεί η δόση. Σύμφωνα με πληροφορίες, ακόμη δεν έχουν κλείσει όλα τα προαπαιτούμενα.

Το χρονοδιάγραμμα των θεσμών προβλέπει, σύμφωνα με πληροφορίες, να ολοκληρωθούν οι προτάσεις για το χρέος έως το Eurogroup της 12ης Μαρτίου, ώστε να μπορέσει και το ΔΝΤ να ενεργοποιήσει –αν συμφωνήσει– το πρόγραμμά του προτού να είναι πολύ αργά.

Υπάρχει, επομένως, επίσπευση των διαδικασιών, προκειμένου όλα να γίνουν εγκαίρως, και σ’ αυτό το πλαίσιο αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι συζητήσεις της κυβέρνησης με τον επίτροπο και το στέλεχος της Κομισιόν, καθώς οι τελευταίοι έχουν βασικό ρόλο στην επεξεργασία των προτάσεων για το μέλλον της χώρας.

Η συζήτηση αναμένεται να στραφεί γύρω από τις εξής παραμέτρους, που θα καθορίσουν το μεταμνημονιακό πλαίσιο και τον βαθμό στον οποίο η έξοδος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί λιγότερο ή περισσότερο «καθαρή»:

1. Τις δεσμεύσεις που θα αναλάβει η Ελλάδα για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και μη υπαναχώρηση έναντι όσων έχει ήδη θεσπίσει. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος μίλησε την περασμένη εβδομάδα στο Reuters για ένα ελληνικό πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις, μέτρα κοινωνικής πολιτικής και αναπτυξιακά. Δεν είναι ακόμη σαφές αν το ελληνικό πρόγραμμα και οι δεσμεύσεις που θέλει η Κομισιόν θα συνδυαστούν, παρότι αυτός φαίνεται να είναι ο στόχος, προκειμένου να αναλάβει η κυβέρνηση την «ιδιοκτησία» για όλα.

2. Το καθεστώς εποπτείας μεταμνημονιακά. Ο κ. Κοστέλο είπε την περασμένη εβδομάδα σε Ολλανδούς βουλευτές ότι η χώρα χρειάζεται αυστηρή εποπτεία, προϊδεάζοντας για κάτι ισχυρότερο από τις ανά εξάμηνο επισκέψεις των θεσμών, που προβλέπονται για τις μεταμνημονιακές χώρες με «καθαρή» έξοδο. Σύμφωνα με πληροφορίες, το καθεστώς εποπτείας θα συμφωνηθεί στο τέλος, γύρω στον Μάιο.

3. Το χρέος. Τα όποια μέτρα ελάφρυνσής του θα έχουν «αιρεσιμότητα», δηλαδή θα εφαρμόζονται ανάλογα με το αν η Ελλάδα τηρεί ή όχι τις δεσμεύσεις της. Αυτή η «αιρεσιμότητα» θα έχει έτσι έναν χαρακτήρα κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της χώρας. Επίσης, η εξόφληση του χρέους θα έχει ρήτρα ανάπτυξης, έτσι ώστε να μειώνονται οι υποχρεώσεις σε περίπτωση χαμηλότερης ανάπτυξης.

4. Το «μαξιλάρι» ασφαλείας. Εφόσον δεν υπάρξει πιστωτική γραμμή, όπως φαίνεται ότι είναι το επικρατέστερο σενάριο σήμερα, πρέπει να σχηματιστεί «μαξιλάρι» ασφαλείας, για προστασία έναντι των αγορών. Δεν είναι ξεκάθαρο το ακριβές ύψος του και η κατανομή του μεταξύ των εθνικών πόρων (από την πρόσβαση στις αγορές) και των κεφαλαίων από το δάνειο του ESM.

Κανένα περιθώριο εφησυχασμού μεταμνημονιακά 

Νέα έξοδο στις αγορές με 7ετές ομόλογο ετοιμάζει το ελληνικό Δημόσιο τις επόμενες ημέρες, πιθανώς την Τετάρτη, και το στοίχημα, όπως μεταφέρουν πηγές των αγορών στο πρακτορείο Reuters, είναι να ξεκινήσει η προσέλκυση πιο συντηρητικών επενδυτών και όχι κυρίως hedge funds.

Οι συντηρητικοί επενδυτές, όμως, εξακολουθούν, σε μεγάλο βαθμό, να βλέπουν με επιφύλαξη τους ελληνικούς τίτλους, καθώς –όπως είπαν δύο από αυτούς στο πρακτορείο– ανησυχούν για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Ενας άλλος είπε ότι προσεγγίζει το θέμα με προσοχή. Από την άλλη, οι υψηλές αποδόσεις συγκριτικά με άλλες τοποθετήσεις στην Ευρώπη αποτελούν κίνητρο για κάποιους πιο τολμηρούς επενδυτές, που αναμένεται να συμμετάσχουν στην έκδοση.

Καμπανάκι για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας μακροπρόθεσμα χτύπησε, εξάλλου, ο Τζέφρι Φράνκς, διευθυντής του ευρωπαϊκού γραφείου του ΔΝΤ. Είπε στο Reuters ότι είναι εντυπωσιασμένος από την ταχύτητα των μεταρρυθμίσεων και την υπεραπόδοση, πρόσφατα, των δημοσιονομικών στόχων και προσέθεσε ότι το Ταμείο δεν βλέπει κανένα λόγο για περισσότερη λιτότητα φέτος. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι δεν πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός, με το τέλος του προγράμματος, ότι όλα θα είναι καλά για πάντα.

Την ίδια ώρα, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ επανέλαβε χθες σε ομιλία του σε συνέδριο στη Λιουμπλιάνα ότι η Ελλάδα μπορεί να πραγματοποιήσει επιτυχή έξοδο αν συνεχίσει να εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις που αποτελούν μέρος του προγράμματος.

• Ντέκλαν Κοστέλο
• Πιερ Μοσκοβισί