Τα «σενάρια» εξόδου από τη Σένγκεν

Τις τελευταίες ημέρες διάφοροι σεναριολάγνοι κατασκευάζουν για ακόμη μία φορά «ιστορίες» τιμωρίας της Ελλάδας. Μετά το Grexit ανακαλύψαμε την έξοδο από το Σένγκεν και εσχάτως αυτό έγινε η νέα «καραμέλα» των γνωστών – αγνώστων «κύκλων».

Σήμερα συνεδρίασε το Κολέγιο των Επιτρόπων της Κομισιόν, όπου εξετάστηκε το σχέδιο αξιολόγησης για τη Ζώνη Σένγκεν για τη χώρα μας και απευθύνθηκε σοβαρή προειδοποίηση ως προς τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών.  Στην έκθεση των Επιτρόπων επισημαίνεται ότι υπάρχουν «σοβαρές αδυναμίες» στη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της χώρας που πρέπει να «αντιμετωπιστούν από τις ελληνικές Αρχές».

Πρόκειται για αιχμές εξόχως σοβαρές, στις οποίες ορισμένοι έδωσαν χαρακτήρα τελεσιγράφου. Ότι δηλαδή οι Ευρωπαίοι μας προειδοποίησαν ότι θα μας κάνουν έξωση από τη Συνθήκη Σένγκεν η οποία προβλέπει την ελεύθερη διακίνηση αγαθών και προσώπων εντός των χωρών που συμμετέχουν σε αυτή.

Σε αυτό το πλαίσιο, η χώρα μας θα έχει τρεις μήνες να διορθώσει την κατάσταση αλλιώς η Επιτροπή ​μπορεί να προτείνει επαναφορά συνοριακών ελέγχων στο σύνολο ή σε συγκεκριμένα τμήματα των εσωτερικών συνόρων του ως λύση εσχάτης ανάγκης.

Σύμφωνα με το άρθρο 26, και στις εξαιρετικές περιστάσεις που περιγράφονται ανωτέρω, οι έλεγχοι μπορούν να επαναφερθούν για διάστημα που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες. Το μέτρο αυτό μπορεί να παραταθεί για επιπλέον εξαμηνιαίες περιόδους μέχρι και δύο έτη.

Δύο κρίσιμες λεπτομέρειες:

• Πρώτον ήδη αρκετές χώρες έχουν προχωρήσει σε επιβολή εσωτερικών ελέγχων βάσει του άρθρου 26, ενώ στο Συμβούλιο των ΥΠΕΣ στο Άμστερνταμ τη Δευτέρα ζητήθηκε από την Κομισιόν η παράτασή τους. Είναι η Γερμανία, η Αυστρία, η Δανία, η Γαλλία η Σουηδία και το μη μέλος της ΕΕ, η Νορβηγία. Με άλλα λόγια η Σένγκεν έχει αρχίσει να «ξηλώνεται» σιγά – σιγά.
• Δεύτερον, η αποβολή της χώρας μας από τη Συνθήκη είναι στην ουσία αδύνατη και ο λόγος είναι πρακτικός. Η Ελλάδα δεν έχει χερσαία σύνορα με άλλη χώρα – μέλος της Συνθήκης! Δηλαδή ακόμα και να είχε υπήρχε θέμα αποβολής, αυτό δεν θα μείωνε στην ουσία τις ροές προς τη βόρεια Ευρώπη, καθώς οι πρόσφυγες στον Βαλκανικό Διάδρομο περνούν από χώρες μη μέλη όπως η ΠΓΔΜ.  Κυρίως όμως, είναι ελάχιστοι αυτοί που χρησιμοποιούν αεροπλάνο για να φτάσουν προορισμό τους, και οι έλεγχοι στα αεροδρόμια της ΕΕ είναι τόσο δρακόντειοι που πρακτικά καθιστά αδύνατο το εγχείρημα.

Στην ουσία, ακόμα και να επαναφέρουν όλες οι χώρες – μέλη τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορά τους, δεν αλλάζει κάτι για τη χώρα μας. Αντίθετα δημιουργείται πρόβλημα στις χώρες μέλη της Σένγκεν, που έχουν σύνορα μεταξύ τους και αυτές θα υποστούν τις οικονομικές ζημιές που θα προκύψουν από τους ελέγχους.

Εδώ βεβαίως, κάποιος θα μπορούσε να πει, ότι έχει σοβαρές ευθύνες και η κυβέρνηση. Ενώ γνωρίζει και λέει διαρκώς πως το πρόβλημα δεν είναι Ελληνικό, και η λύση του βρίσκεται στην Τουρκία, καθυστερεί να υλοποιήσει τα συμφωνηθέντα, δηλαδή να φτιάξει τα περιβόητα hotspots όπου θα γίνεται η καταγραφή και η ταυτοποίηση προσφύγων ​ώστε να βελτιώσει τη διαπραγματευτική της θέση. Από την άλλη όμως έχει να αντιμετωπίσει τοπικές αντιδράσεις στα νησιά, καθώς και το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση έρχεται με το σταγονόμετρο και κατόπιν εορτής.

Αυτό που θεωρητικά θα μπορούσε να γίνει είναι οι Ευρωπαίοι να «περιφράξουν» τη χώρα μας, στην ουσία να μας βάλουν σε «καραντίνα», μέσω αυστηροποίησης των ελέγχων στα σύνορα με την ΠΓΔΜ, κάτι για το οποίο υπάρχουν διατυπωμένες σκέψεις, αλλά και σε άλλες γειτονικές χώρες σαν την Βουλγαρία ή την Αλβανία. Το σχέδιο για την ΠΓΔΜ έχει εκπονηθεί από την Σλοβενία και έχει τη στήριξη του προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ.

Ο πραγματικός κίνδυνος δεν είναι η (ανύπαρκτη) εκδίωξη από τη Ζώνη Σένγκεν, αλλά η «καραντινοποίηση» της χώρας μας μέσω «σφραγίσματος» των συνόρων των γειτονικών χωρών. Ο φόβος δηλαδή η Ελλάδα να μετατραπεί σε παρία της Ευρώπης, σε μία αποθήκη εκατοντάδων χιλιάδων ψυχών που ούτε θα μπορούν να κατευθυνθούν εκεί που θέλουν, αλλά ούτε να γυρίσουν στις εστίες τους…

• Κομισιόν
• προσφυγικό
• συνθήκη Σένγκεν
• Τουρκία