Αύξηση ΦΠΑ στα νησιά: Μια συζήτηση περί συνταγματικότητας που δεν έγινε ποτέ!

Για ολόκληρες δεκαετίες συγκεκριμένα νησιά του Αιγαίου απολάμβαναν από το ελληνικό κράτος ένα ειδικό καθεστώς φορολόγησης, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης και της γειτνίασης με τον «προαιώνιο μπαμπούλα του έθνους» που ακούει στο όνομα Τουρκία. Ανεξάρτητα από το αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς, το καθεστώς αυτό είναι διατυπωμένο στο ελληνικό Σύνταγμα, με τρόπο που όντως δεν αφήνει και πολλά περιθώρια παρερμηνείας. Στο άρθρο 101 παράγραφος 4 του Συντάγματος αναφέρεται πως «Ο κοινός νομοθέτης και η Διοίκηση όταν δρουν κανονιστικά υποχρεούνται να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες των νησιωτικών και ορεινών περιοχών μεριμνώντας για την ανάπτυξη τους». Η εν λόγω διάταξη μάλιστα είχε αρχικά τεθεί ως ερμηνευτική δήλωση του άρθρου, κάτι που άλλαξε ριζικά μετά από μεγάλη σχετική συζήτηση στην τελευταία αναθεώρηση-παρωδία του 2008 όταν και μπήκε ως παράγραφος, στο κύριο σώμα του Συντάγματος.

Όλα αυτά ωστόσο, ήταν γνωστά εδώ και χρόνια και σίγουρα δεν περίμενε κανείς τον κ. Καμμένο ή τον κ. Βούτση να επιβεβαιώσουν ότι προκύπτει ζήτημα αντισυνταγματικότητας  της ρύθμισης. Αυτό που δεν ήταν γνωστό ή μάλλον που έχει διαφύγει από τη προσοχή αρκετών είναι πως το θέμα της αντισυνταγματικότητας δεν ετέθη ποτέ και από κανέναν τη στιγμή που νομοθετούνταν.

Για του λόγου το αληθές στη συζήτηση για τη ψήφιση του τρίτου μνημονίου-πλαίσιο τον Αύγουστο του 2015, ενέσκηψε το ζήτημα του κατά πόσο μπορούν οι δύο εκπρόθεσμες τροπολογίες που κατατέθηκαν για την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και οι αλλαγές στις ρυθμίσεις για τις 100 δόσεις, να ενταχθούν και να ψηφιστούν μαζί με το κύριο σώμα του πολυνομοσχεδίου. Αντίστοιχα, στη τελευταία ψηφοφορία, οι όποιες ενστάσεις περί αντισυνταγματικότητας διατυπώθηκαν από την αντιπολίτευση στα άρθρα για τη δημιουργία του νέου υπερταμείου και την υιοθέτηση του περίφημου δημοσιονομικού κόφτη. Συζήτηση όμως σχετική για την αύξησης στον ΦΠΑ των νησιών, δεν έγινε ούτε τέθηκε, ούτε πολύ περισσότερο ένσταση κατατέθηκε.

Πώς λοιπόν ξαφνικά προέκυψαν οι δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Άμυνας και οι συνακόλουθες του Προέδρου της Βουλής; Και γιατί απλούστερα δεν το κάνανε τη περασμένη Παρασκευή ή και Σάββατο όπου νησιώτες βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ είχαν ξεκινήσει μια ολόκληρη σταυροφορία για να αλλάξουν την επίμαχη ρύθμιση έστω και σε επί μέρους σημεία; Ίσως να γνώριζαν βέβαια καλύτερα από τον καθένα αυτό που έμαθαν και οι ίδιοι οι βουλευτές από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης: « ξεχάστε το δεν μπορεί ν’ αλλάξει». Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο όμως το πρόβλημα παραμένει αν δεν γίνεται ακόμα μεγαλύτερο: ψηφίζεις μια ρύθμιση ξέροντας εκ των προτέρων και τα ενδεχόμενα συνταγματικά της προβλήματα και ότι δεν μπορεί ν’ αλλάζει, γιατί απλούστατα έχεις συμφωνήσει ρητώς να ακολουθήσεις αυτό το pacta sunt servanda των δανειστών. Στη συνέχεια όμως και αφού έχει επέλθει το μοιραίο θυμάσαι δημόσια όλα εκείνα που θα μπορούσαν να σε είχαν κάνουν να καταψηφίσεις.

Δεν είμαι σίγουρος για το πώς λέγεται αυτή η πρακτική στη πολιτική, ξέρω όμως και μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι πρόκειται για ένα χιλιοπαιγμένο έργο που οι πάντες έχουν βαρεθεί να βλέπουν τη τελευταία εξαετία.

Δυστυχώς για ακόμα μια φορά η μικροπολιτική σκοπιμότητα που μοιραία χτυπά και την αντιπολίτευση- εσχάτως θυμήθηκε τον ΦΠΑ αλλά δεν το έθεσε ποτέ- επιβεβαιώνει αυτό που όλοι γνωρίζουν: την ανημπόρια του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, δραματικών και μη.

• νησιά
• Νίκος Βούτσης
• Πάνος Καμμένος
• Σύνταγμα
• ΦΠΑ