current views are: 9

3 Ιανουαρίου 2019
Δημοσίευση13:39

Πώς έβλεπαν οι ΗΠΑ το «Μακεδονικό» το 1949 – Αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CΙΑ

Ο Τίτο, η Αλβανία και τα αιτήματα για αύξηση της δύναμης του Ελληνικού στρατού

Δημοσίευση 13:39’

Ο Τίτο, η Αλβανία και τα αιτήματα για αύξηση της δύναμης του Ελληνικού στρατού

Ενδιαφέροντα στοιχεία τόσο για τη στάση των ΗΠΑ απέναντι στο Μακεδονικό, όσο και για τη μεταστροφή της στάσης της Τιτοϊκής Γιουγκοσλαβίας απέναντι στο Σοβιετικό μπλοκ, έπειτα από τη ρήξη με τον Στάλιν, φέρνουν στο φως, αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA.

Στα έγγραφα που χρονολογούνται από το 1949, περιλαμβάνονται περιλήψεις διπλωματικών τηλεγραφημάτων και σχόλια της CIA, καταδεικνύουν πως ο Τίτο και πρεσβευτές της Ουάσιγκτον στα Βαλκάνια ήταν ανήσυχοι για το ενδεχόμενο ελληνικής στρατιωτικής επέμβασης στην Αλβανία.

Επίσης όπως φαίνεται από τα έγγραφα, οι ΗΠΑ δεν είχαν σκοπό να πιέσουν τον Τίτο να ικανοποιήσει τις ελληνικές θέσεις για τη Μακεδονία. Πράγμα που εξηγείται και από το σχίσμα του Τίτο με τον Στάλιν και τη συνεπακόλουθη μεταστροφή της εξωτερικής πολιτικής της Γιουγκοσλαβίας προς μια πιο φιλοδυτική στάση.

Σε αυτό το πλαίσιο, σε αρκετά εκ των τηλεγραφημάτων γίνεται ανάλυση της ζημιάς που προκάλεσε στην ΕΣΣΔ η αποσκίρτηση του Τίτο από το Σοβιετικό μπλοκ: Μάλιστα η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Βελιγράδι εκτιμούσε ότι η Μόσχα επιχειρούσε να στρέψει εναντίον του Τίτο την γιουγκοσλαβική προπαγάνδα περί «ενωμένης Μακεδονίας», προσπαθώντας να σπείρει έχθρα με τις γειτονικές βαλκανικές χώρες που τους αφορούσε το Μακεδονικό ζήτημα.

Σε όλα τα κείμενα χρησιμοποιείται ο όρος «Μακεδονία». Σε μία ανασκόπηση του «Μακεδονικού ζητήματος» γίνεται λόγος για «ελληνική Μακεδονία» και «γιουγκοσλαβική Μακεδονία».

Σε άλλο τηλεγράφημα, που χρονολογείται στα τέλη του εμφυλίου και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 1949, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εμφανιζόταν ικανοποιημένο από την απόφαση της Γιουγκοσλαβίας να κλείσει τα σύνορα για τους αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού. Μάλιστα στο τηλεγράφημα είχαν αναλυθεί και τα οφέλη από μια ενδεχόμενη επαναπροσέγγιση Αθήνας – Βελιγραδίου.

Το ενδεχόμενο εισβολής στην Αλβανία και τα σύνορα

Τον Μάρτιο ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Βελιγράδι εκτίμησε πως η Ελλάδα θα μπορούσε να προτείνει στα νεοσύστατα Ηνωμένα Έθνη να λειτουργήσουν ως εγγυητής για τα σύνορα στα Βαλκάνια.

Εν συνεχεία, ανέφερε ο πρέσβης, η Αθήνα θα μπορούσε να απαρνηθεί τις αξιώσεις της στην νότια Αλβανία, με προϋπόθεση η Γιουγκοσλαβία, η Αλβανία και η Βουλγαρία να συναινέσουν στο τελεσίδικο των συνόρων τους.

Σε άλλο σημείο τα έγγραφα φανερώνουν πως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ζήτησε από τον αμερικανό πρέσβη στην Ελλάδα να καταστήσει απόλυτα σαφές στην κυβέρνηση ότι οι ΗΠΑ είναι απόλυτα αντίθετες σε ενδεχόμενη είσοδο του εθνικού στρατού στην Αλβανία, στο πλαίσιο των επιχειρήσεων κατά των ελλήνων κομμουνιστών ανταρτών.

Το ενδεχόμενο ελληνικής εισβολής στην Αλβανία προβλημάτιζε ιδιαίτερα και τον Τίτο, ο οποίος τον Σεπτέμβριο είπε στον αμερικανό πρεσβευτή ότι τέτοια εξέλιξη θα προκαλούσε «την πιο δύσκολη» κατάσταση για την Γιουγκοσλαβία. Κάλεσε τις ΗΠΑ να μεσολαβήσουν ώστε η Αθήνα να μην κινηθεί εναντίον των Τιράνων.

Σε αυτό το σημείο παρατηρείται διαφοροποίηση της στάσης του αμερικανικού ΥΠΕΞ και της CIA καθώς η δεύτερη δεν ήταν αντίθετη σε επιχειρήσεις μικρής κλίμακας κατά των ανταρτών σε αλβανικά εδάφη.

Το μέγεθος του ελληνικού στρατού

Τέλος, ως εξαιρετικά ενδιαφέρον κρίνεται και το γεγονός ότι οι ΗΠΑ αρνήθηκαν συστηματικά να συναινέσουν στα πιεστικά αιτήματα της Αθήνας για να αυξηθεί το μέγεθος του εθνικού στρατού, αιτήματα που διατυπωνόταν πρωτίστως από τον τότε αρχιστράτηγο των Ενόπλων Δυνάμεων Αλέξανδρο Παπάγο.

Οι ΗΠΑ σε τρία τηλεγραφήματα –που επικαλείται το skai.gr- εκφράζουν την αντίθεσή τους στην πρόταση για αύξηση των Ε.Δ. στους 250.000 άνδρες, καθώς εκτιμούσαν πως καθώς η χώρα όδευε προς το τέλος του εμφυλίου, θα έπρεπε να επενδύσει πόρους για την ανοικοδόμηση.

Επίσης σε εκείνη τη φάση οι ΗΠΑ δεν απέκλειαν και το ενδεχόμενο μείωσης της ελληνικής δύναμης μέσω διάλυσης των Σωμάτων Ασφαλείας, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει διακοπή του προγράμματος οικονομικό-στρατιωτικής στήριξης της χώρας μας.

Τέλος, παρά τις πολλές καταγγελίες για σοβιετική στρατιωτική στήριξη στον Δημοκρατικό Στρατό η CIA αναφέρει επανειλημμένα πως δεν έχει αποδείξεις για τέτοια ανάμιξη του Κρεμλίνου στον ελληνικό εμφύλιο.


σχετικα αρθρα