Τα στοιχήματα του Τσίπρα για το 2020 – Το νέο κόμμα και η αντιπολίτευση που θα ασκήσει

Το 2019 δεν ήταν η τυχερή χρονιά του Αλέξη Τσίπρα που την τελευταία επταετία είχε καταγράψει μια σειρά από νίκες στο πολιτικό πεδίο. Ακόμα και το δύσκολο καλοκαίρι του 2015 με τον συμβιβασμό του μνημονίου – που για πολλούς στην αριστερά ήταν το κομβικό σημείο για τον ΣΥΡΙΖΑ που έχασε μεγάλο κομμάτι από τον ριζοσπαστισμό του – δεν αποδείχθηκε καταστροφικό. Εκείνον τον Σεπτέμβριο απο την Κουμουνδούρου κατάφεραν να περάσουν για δεύτερη φορά το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου.

Στις 26 Μαΐου και στις 7 Ιουλίου του περασμένου έτους ο Αλέξης Τσίπρας ήρθε δεύτερος σε τρεις εκλογικές μάχες. Το κλίμα στον ΣΥΡΙΖΑ δεν θύμιζε σε τίποτα τις διπλές εκλογές του 2012, που το κόμμα «σκαρφάλωνε» προς την εξουσία, το ιδρυτικό συνέδριο του 2013 με την κατάργηση των συνιστωσών και το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης το 2014 που «σφράγισε» τη νίκη του Ιανουαρίου του 2015.

Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ

Σε μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα, ο Αλέξης Τσίπρας από τη θέση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πλέον, πρέπει κατ΄ αρχάς το 2020 να κερδίσει το στοίχημα του ίδιου του κόμματός του. Το Συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί τον Μάιο θα είναι κομβικό, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να μετασχηματιστεί. Όπως έχει δηλώσει ο ίδιος σε συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας, στόχος του είναι «ένα κόμμα μεγάλο, ανοιχτό και πολυσυλλεκτικό με πολιτική ενότητα και δημοκρατικές λειτουργίες, που θα αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά της μεγάλης προοδευτικής παράταξης».

Στο εσωκομματικό «μπρα ντε φερ» που είναι σε εξέλιξη, η αριστερή πτέρυγα της Κουμουνδούρου με τα παλαιά κομματικά στελέχη χτυπά «καμπανάκι» να μην αλλοιωθούν τα κινηματικά χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ και αναμετρώνται με τους «προεδρικούς» που επιθυμούν η διεύρυνση να φέρει το κόμμα ισχυρό στη θέση του ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του ‘80. Η ενοποίηση των τάσεων, που υπάρχουν στην Κουμουνδούρου, αλλά και η αρμονική συνύπαρξη στελεχών της Προοδευτικής Συμμαχίας που εκπροσώπησαν διαφορετικά αφηγήματα ακόμα και μέσα στη Χαριλάου Τρικούπη δεν είναι μια εύκολη διαδικασία. Αποτελεί, ωστόσο, μια μεγάλη πρόκληση, αφού κατά πολλούς μέσα στην Κουμουνδούρου ακουμπά τον πυρήνα της πολιτικής απαιτώντας, όμως να γίνουν αρκετοί συμβιβασμοί.

Τις ισορροπίες καλείται εδώ και πολλούς μήνες να κρατήσει ο πρώην πρωθυπουργός έχοντας ως βασικό στόχο τη χρονιά που μπήκε το κόμμα του δημοσκοπικά να βάλει τις βάσεις, ώστε να ξαναμπεί σε «τροχιά εξουσίας». Η κυβερνητική πολιτική έχει μπει στο «μικροσκόπιο» τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και της κοινοβουλευτικής ομάδας που έχει ανεβάσει τους ρυθμούς το τελευταίο διάστημα.

Οι πρώτες συγκρούσεις για το 2020

Σε θεσμικό επίπεδο, η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας και η αλλαγή του εκλογικού νόμου θα είναι οι πρώτες μάχες που θα κληθεί να δώσει ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ από τη νέα χρονιά. Ο Αλέξης Τσίπρας παραμένει υπέρμαχος της απλής αναλογικής, την οποία θέσπισε τον Ιούλιο του 2016. Θα ψάξει να βρει στο ΜέΡΑ25 και στο ΚΚΕ νέους συμμάχους σε αυτό το πεδίο καταγγέλλοντας την κυβέρνηση πως επιθυμεί να επαναφέρει ένα εκλογικό σύστημα που αλλοιώνει την ετυμηγορία του ελληνικού λαού. Η ψήφιση του νέου εκλογικού νόμου από τον Ιανουάριο θα είναι μια καλή ευκαιρία να «ζυγίσει» και τις προθέσεις του ΚΙΝΑΛ στον καινούριο γεωγραφικό χάρτη που επιχειρεί να φτιάξει ο ΣΥΡΙΖΑ μέσω της διεύρυνσής του.

Για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας η σύγκρουση με την κυβέρνηση αναμένεται να είναι σφοδρή αν στη γαλάζια παράταξη επιλέξουν να μην προτείνουν τον Προκόπη Παυλόπουλο. Ζητούν ήδη από τα στελέχη της συμπολίτευσης να δικαιολογήσουν τους λόγους για τους οποίους ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα στήριζε την επανεκλογή του νυν προέδρου που κατά γενική ομολογία έχει ανταποκριθεί με μεγάλη επιτυχία στα καθήκοντα του σε πολλές κρίσιμες στιγμές την πενταετία που πέρασε.

Οι μάχες της αντιπολίτευσης

Μεγάλη προσοχή θα δώσει η αξιωματική αντιπολίτευση στον τομέα της οικονομίας πιστεύοντας πως μέσα στο 2020 το Μαξίμου θα διαψεύσει πολλές από τις προσδοκίες που είχε δημιουργήσει προεκλογικά. Στο επίκεντρο θα βρεθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι, η ανάπτυξη, οι επενδύσεις και το πλεόνασμα. Από τη στιγμή που η μεσαία τάξη δεν θα δει, όπως υποστηρίζουν, να φεύγουν σημαντικά βάρη από πάνω της, ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιχειρήσει σταδιακά να σβήσει το αρνητικό αποτύπωμα που είχε αφήσει στη συγκεκριμένη κατηγορία πολιτών στους οποίους επένδυσε προεκλογικά η ΝΔ.

Χωρίς να «τραβά το σχοινί», η Κουμουνδούρου θα παρακολουθεί με πολύ μεγάλη προσοχή τα εθνικά ζητήματα και την επιθετική ρητορική του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος θεωρείται σίγουρο πως θα ανεβάσει τους τόνους το 2020. Ο Αλέξης Τσίπρας θέλει να αποδείξει πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μια λαϊκίστικη δύναμη που θα έβαζε σε κίνδυνο το εθνικό συμφέρον, συνεπώς η κριτική του θα είναι προσεκτική στηρίζοντας τα εθνικά συμφέροντα. Το ίδιο δεν ισχύει όμως για το μεταναστευτικό. Στην αξιωματική αντιπολίτευση περιμένουν στη «γωνία» την κυβέρνηση για να δουν πως θα λειτουργήσουν ως την άνοιξη τα μέτρα που έχει πάρει: Αν οι μετεγκαταστάσεις στην ενδοχώρα θα πραγματοποιηθούν με γρήγορους ρυθμούς, αν οι διαδικασίες για το άσυλο θα τρέξουν μετά τις αλλαγές στον νόμο και ασφαλώς πόσο γρήγορα θα κατασκευαστούν τα νέα κέντρα.

Από το «κάδρο» του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα βγει ούτε η Συμφωνία των Πρεσπών, αφού τον Απρίλιο στη γειτονική χώρα θα πραγματοποιηθούν εκλογές. Μια πιθανή αποχώρηση του Ζόραν Ζάεφ από την ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας θα επιφέρει τριγμούς στο εσωτερικό της, αν και το VMRO δεν εκτιμάται ότι μπορεί να έχει την πλειοψηφία για να προχωρήσει σε Συνταγματικές αλλαγές. Στην Κουμουνδούρου θα περιμένουν να δουν τη στάση που θα τηρήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Υποστηρίζουν πως η ΝΔ στηρίζοντας τη Συμφωνία των Πρεσπών και την ευρωπαϊκή προοπτική των γειτόνων θα έρθει απέναντι με όλα όσα υποστήριζε προεκλογικά προκαλώντας κύμα αντιδράσεων, αλλά και τριβές στο εσωτερικό της.

Όσον αφορά τα θέματα ασφάλειας, η στάση του ΣΥΡΙΖΑ έως τώρα δείχνει πως η αξιωματική αντιπολίτευση επιθυμεί να χαράξει μια σαφή διαχωριστική γραμμή από τη ΝΔ και από τις πρακτικές που παραπέμπουν στο δόγμα «νόμος και τάξη». Με αφορμή αυτά τα ζητήματα, στην Κουμουνδούρου θα απευθυνθούν στο προοδευτικό κοινό που έχασαν στη μνημονιακή περίοδο του κόμματος που δεν επιθυμεί, όπως τονίζουν, η αστυνομική αυθαιρεσία να αποτελεί τον κανόνα.

• Αλέξης Τσίπρας
• ΣΥΡIZA