Μπορούν τα ρομπότ να αντικαταστήσουν τον άνθρωπο;

Είμαστε, λοιπόν, καταδικασμένοι. Τα ρομπότ θα κλέψουν τις δουλειές μας. Οι αλγόριθμοι θα ξεπεράσουν τα παιδιά μας. Η τεχνητή νοημοσύνη θα διαφθείρει την ελεύθερη μας βούληση. Θα γίνουμε σκλάβοι των μηχανών.

Ο οικονομολόγος Άντι Χάλντειν της Τράπεζας της Αγγλίας προειδοποιεί σήμερα ότι «μεγάλα τμήματα» της σημερινής εργατικής τάξης θα εξαφανιστούν με την επικράτηση της τεχνητής νοημοσύνης. Για κάποιον που η στατιστική είναι η ζωή του, τα μεγάλα τμήματα είναι ένα μικρό ποσοστό. Οι θρηνωδίες αυτές συνόδεψαν και την εφεύρεση των υπολογιστών, τις θεριζοαλωνιστικές μηχανές, τις κλωστικές μηχανές, και κατά πάσα πιθανότητα και τα τσεκούρια της εποχής του σιδήρου. Αλλά η πρόβλεψη ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποφέρει οφέλη δεν θα γινόταν πρώτο θέμα.

Τότε πώς είναι δυνατόν να ακούμε για υπηρεσίες με μεγάλη ανάγκη για προσωπικό;  Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 90000 ακάλυπτες θέσεις εργασίας στη Βρετανία στον τομέα της πρόνοιας και 24000 στον τομέα της φροντίδας ασθενών. Η χρόνια έλλειψη εργατικών χεριών στις βρετανικές δημόσιες υπηρεσίες έχει αυξηθεί από 7% πριν έξι χρόνια σε 11% σήμερα. Η εκπαίδευση πλήττεται αναλόγως. Εργοδότες στους τομείς της υγείας, των κατασκευών, της γεωργίας, του τουρισμού και της φιλοξενίας φωνάζουν ότι το Brexit είναι προάγγελος καταστροφής της μισθωτής εργασίας, αφού αποκόβει την χώρα από ευρωπαίους μετανάστες εργάτες.

Η ιδέα ότι οι αλγόριθμοι, τα ρομπότ και οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές θα κάνουν αυτούς τους ακμάζοντες τομείς εργασίας περιττούς φαντάζει ανόητη στον Σάιμον Τζένκινς της Guardian. Προφανώς η νέα τεχνολογία θα μηχανοποιήσει μια σειρά από δραστηριότητες. Όπως ανέκαθεν στην ιστορία, η καινοτομία απαιτεί αλλαγές στην αγορά εργασίας και επανεκπαίδευση των εργαζομένων, ή των παιδιών τους. Στην πραγματικότητα, όπως αποκαλύπτει η ιστορία της οικονομίας, η τεχνολογία και οι συναλλαγές δημιουργούν βραχυπρόθεσμη διαταραχή. Το ίδιο συνέβη και με τις ψυγειομεταφορές τη δεκαετία του 1880 και με τις θεριζοαλωνιστικές μηχανές κατά το μεσοπόλεμο. Επιβιώσαμε, όμως, και ευεργετηθήκαμε με την δημιουργία νέων αναγκών και νέων επαγγελμάτων. Η ζοφερή πρόβλεψη του Χαλντέιν εξυπηρετεί μόνο αναδυόμενες πολιτικές προστατευτισμού και σοβινισμού.

Το πιο πρόσφατο κλισέ, η «τέταρτη βιομηχανική επανάσταση», φέρεται να περιγράφει τη νέα εποχή, αυτή του αλγόριθμου. Αν πρόκειται να υπάρξει τέταρτη επανάσταση θα είναι ακριβώς το αντίθετο, σύμφωνα με τον Τζένκινς, μια επιστροφή στην οικονομία των ανθρώπινων εμπειριών. Η ψηφιακή εποχή θα καλύψει τις πεζές ανάγκες της ζωής, και θα απελευθερώσει χρόνο για δραστηριότητες που ήδη έχουν πολύ μεγάλη ζήτηση. Αυτές ποικίλουν, από τον τομέα τη υγείας, της ομορφιάς, του ταξιδιού, του φαγητού, των τεχνών και της διασκέδασης ως την ψυχοθεραπεία, την κοινωνική εργασία, την φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων. Αυτές οι παροχές υπηρεσίας κατά κύριο λόγο έχουν να κάνουν με τις ανθρώπινες σχέσεις. Δεν μπορούν να γίνουν από ρομπότ και μηχανές. Απαιτούν εργατικό δυναμικό και δαπάνες, είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα. Είναι επίσης σε οικονομική άνθηση. Η διασκέδαση και το ταξίδι έρχονται δεύτερα σε αξία μόνο μετά τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

Οι εμμονικοί με την κατασκευή στατιστικών οικονομολόγοι καλά θα κάνουν να αναγνωρίσουν την τεχνητή νοημοσύνη ως μέσο ένταξης των εργατών στη οικονομία της εμπειρίας. Θα πρέπει να συζητήσουν πώς θα τους πληρώσουμε, ειδικά εκείνους που απασχολούνται στο δημόσιο τομέα. Θα πρέπει να σταματήσουν να κάνουν εύκολα πρωτοσέλιδα, που ενθαρρύνουν τον σοβινισμό και τον προστατευτισμό της εργασίας του Τραμπ και του Brexit.

Πηγή: Guardian

• εργασία
• ρομπότ
• Τεχνητή Νοημοσύνη