Ακούστε (ευλαβικά) τη Σονάτα του Κρόιτσερ

Ο Αλέξανδρος Μυλωνάς ως Πόζντισιεφ είναι εναλλάξ αστείος, συμπαθής και αποτρόπαιος στην θεατρική μεταφορά της νουβέλας του Λέοντος Τολστόι που ευτύχισε στην παράσταση του Θεάτρου Τέχνης

Πόσο πιθανόν είναι να γίνει συμπαθής ένας άνθρωπος που καθ’ ομολογίαν του σκότωσε τη σύζυγό του σε ένα παροξυσμό –αδικαιολόγητης κατά τα φαινόμενα- ζήλιας;

Στην παράσταση που σκηνοθέτησε Μαρία Ξανθοπουλίδου στο Θέατρο Τέχνης το «θαύμα» επιτυγχάνεται. Όχι, φυσικά, λόγω της ευγλωττίας του ήρωα που παραμένει στη σκηνή από την αρχή ως το τέλος της παράστασης και μας τορπιλίζει με τις σκέψεις και τα επιχειρήματά του. Όμως, η διαστροφή της λογικής του και η ζέση με την οποία υπερασπίζεται την πράξη του, τον καθιστούν συμπαθητικό, όπως συμπαθητικός είναι ένας άνθρωπος που είναι θύμα των περιστάσεων ή κάποιας θανατηφόρας επιδημίας.

Η εν λόγω επιδημία ονομάζεται γάμος. Προκαλείται από τον συνδυασμό σαρκικής επιθυμίας, ματαιοδοξίας και κακής αγωγής –για τις γυναίκες ιδιαίτερα- και οδηγεί μοιραία στη διαστρέβλωση των ενστίκτων, την πνευματική και ηθική παρακμή εκείνων που προσβάλλονται από τον σχετικό ιό. Αυτό τουλάχιστον πίστευε ο Τολστόι, ο οποίος θεωρούσε τον πλατωνικό έρωτα την μόνη πραγματική έκφραση αγάπης που εξυψώνει τον άνθρωπο («Ανάσταση», εκδ. Γκοβόστης).

Ο Πόζντισιεφ προσβλήθηκε από τον ιό του γάμου. Η σεξουαλική έλξη που ένοιωθε για τη γυναίκα του συγκρίνονταν μόνο με την πνευματική αδιαφορία του γι’ αυτήν. Και καθώς τα χρόνια του έγγαμου βίου περνούσαν, η πληγή στα σωθικά του κακοφόρμισε. Η ζήλεια του, ελλείψει πραγματικού στόχου, ξεστράτισε: οτιδήποτε προσέφερε ευχαρίστηση στη γυναίκα του τον κατέτρωγε στον ξύπνιο του και στον ύπνο του.

Η μουσική. Η μουσική –και δη η Σονάτα του Κρόιτσερ του Μπετόβεν– ήταν εκείνη που έκανε την καρδιά της γυναίκας του να χτυπάει πιο γρήγορα. Την μουσική μίσησε ο Πόζντισιεφ με όλο το πάθος που έκρυβε εγκλωβισμένο στα βάθη της ύπαρξής του και τον συνένοχό της στην μουσική ευωχία, τον άνθρωπο που υποδεικνύει ως εραστή της με το επιχείρημα ότι μελετούσαν μαζί παρτιτούρες.

Η θεατρική μεταφορά της νουβέλας του Τολστόι στο Θέατρο Τέχνης «Η Σονάτα του Κρόιτσερ» ευτύχησε από πολλές απόψεις. Θα ξεκινήσω από αυτά που περνάνε συνήθως απαρατήρητα. Πρώτα, το κείμενο. Σε σωστά ελληνικά που μιλιούνται –δεν απαγγέλλονται- χωρίς συντακτικές ακροβασίες –δάνεια από τα αγγλικά συνήθως- που κολλάνε στ’ αυτιά σαν τα παραβρασμένα μακαρόνια στον τοίχο. Δεύτερον, το σκηνικό. Λιτό, εύστοχο, καλαίσθητο και λειτουργικό. Τρίτον, η κίνηση. Η Κατερίνα Φωτιάδη ως αμίλητη σύζυγος αποτελεί υπαρκτό πρόσωπο στη σκηνή μόνο και μόνο από τον τρόπο που κινείται.

Και περνάμε στη σκηνοθεσία. Η Μαρία Ξανθοπουλίδου κατάφερε να δώσει σε ένα μονόλογο –διότι περί μονόλογου πρόκειται- σκηνική διάσταση  πολυπρόσωπου έργου. Μέσα από λεπτές μεταβολές στο σκηνικό, στους φωτισμούς, στη θέση των προσώπων επί σκηνής δημιουργεί μια πολυεπίπεδη πραγματικότητα –ψυχογράφημα, ηθογραφία, πολιτική μελέτη. Όμως πάνω απ’ όλα φέρνει στην επιφάνεια τη μουσική πίσω από της λέξεις. Το μεγάλο πιάνο στο κέντρο της σκηνής, λειτουργεί αντιστικτικά προς τον πρωταγωνιστή –είναι ο μεγάλος, ακατονόμαστος αντίζηλος που δίνει το τέμπο και λειτουργεί σαν συναισθηματικός θερμοστάτης.

 Και τέλος, ένα χειροκρότημα για τον πρωταγωνιστή. Ο Αλέξανδρος Μυλωνάς φέρνει σε πέρας έναν υποκριτικό άθλο. Ανεβοκατεβαίνει τις κλίμακες των συναισθημάτων με την άνεση βιρτουόζου, χωρίς να αγκομαχά ή να χάνει νότα, γίνεται μεμιάς αστείος και τραγικός, συμπαθητικός και αποτρόπαιος, ενεργούμενο δυνάμεων που δεν εξουσιάζει και κουτοπόνηρος απατεωνίσκος.  

Μια παράσταση που πρέπει να δείτε!

Η ταυτότητα της παράστασης:

Θεατρική Μεταφορά: Αντώνης Πέρης
Σκηνοθεσία: Μαρία Ξανθοπουλίδου
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Σκηνικά- Κοστούμια: Αριάδνη Βοζάνη
Κίνηση: Κατερίνα Φωτιάδη
Φωτισμοί: Βαλεντίνα Ταμιωλάκη
Video: Αλέξανδρος Κακλαμάνος
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Χαρίτα Αρβανίτη, Μάρα Γαργαλάκου, Δημήτρης Μαργαρίτης
Βοηθός Σκηνογράφου: Μαρία Πιτσούλη
Κατασκευή Σκηνικού: Ιωάννης Ξανθοπουλίδης
Ειδική Κατασκευή: Σπύρος Δουκέρης- Another Kind Art
Φωτογραφίες: Μυρτώ Αποστολίδου
Βίντεο Τρέιλερ; Μιχαήλ Μαυρομούστακος
Συμπαραγωγή: Kart Productions

Παίζουν: Αλέξανδρος Μυλωνάς, Κατερίνα Φωτιάδη.
Επί σκηνής στο πιάνο ο Θοδωρής Οικονόμου.

Η Σονάτα του Κρόιτσερ, Θέατρο Τέχνης – Κάρολος Κουν, Φρυνίχου 14, Πλάκα,  τηλ. 2103222464 & 2103236732. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα & Τρίτη 21:15, από 5 Δεκεμβρίου έως 20 Φεβρουαρίου. Τιμές εισιτηρίων: 15€ κανονικό, 10€ μειωμένο, 5 ανέργων. Προπώληση ειστηρίων: www.viva.gr

• Αλέξανδρος Μυλωνάς
• Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν
• Λέων Τολστόι
• Μπετόβεν