current views are: 4

11 Οκτωβρίου 2014
Δημοσίευση14:39

Μύθοι και αλήθειες για τον ιό Έμπολα – Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Μεγάλη κινητοποίηση παρατηρείται παγκοσμίως, εξαιτίας της επιδημίας του ιού Έμπολα, με τις χώρες μία – μία να εντείνουν τα προληπτικά μέτρα και τους πολίτες να ζουν μεταξύ του τρόμου και της ψύχωσης. 

Δημοσίευση 14:39’
αρθρο-newpost

Μεγάλη κινητοποίηση παρατηρείται παγκοσμίως, εξαιτίας της επιδημίας του ιού Έμπολα, με τις χώρες μία – μία να εντείνουν τα προληπτικά μέτρα και τους πολίτες να ζουν μεταξύ του τρόμου και της ψύχωσης. 

Επιμέλεια: Ντία Μούλου

Μεγάλη κινητοποίηση παρατηρείται παγκοσμίως, εξαιτίας της επιδημίας του ιού Έμπολα, με τις χώρες μία – μία να εντείνουν τα προληπτικά μέτρα και τους πολίτες να ζουν μεταξύ του τρόμου και της ψύχωσης. 

Στη δυτική Αφρική, τα πράγματα είναι αρκετά σοβαρά, καθώς ο ιός συνεχίζει να εξαπλώνεται ραγδαία και μέχρι στιγμής έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 4.000 άνθρωποι. 

Ο θανατηφόρος ιός, όμως, πέρασε και στο ευρωπαϊκό έδαφος, με αποτέλεσμα ο φόβος και κυρίως η τρομολαγνία να κάνουν την εμφάνισή τους. Έτσι, πολλοί είναι αυτοί που έχουν εισαχθεί στο νοσοκομείο για προληπτική νοσηλεία, ενώ αρκετά είναι και τα «ύποπτα» κρούσματα, που τελικά ήταν… ένα απλό κρυολόγημα. 

Το αίσθημα του τρόμου εντείνει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σύμφωνα με τον οποίο ακόμη δεν υπάρχουν στοιχεία που να καταδεικνύουν πως η επιδημία τίθεται υπό έλεγχο. 

Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Ένωση, κρατώντας πιο χαμηλούς τόνους, δηλώνει έτοιμη να αντιμετωπίσει την επέκταση του ιού στο ευρωπαϊκό έδαφος. 

Παράλληλα, όσον αφορά στην Ελλάδα, την Παρασκευή πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Υγείας ευρεία σύσκεψη για τον ιό του Έμπολα, όπου αποφασίστηκε να ενταθούν τα προληπτικά μέτρα, ειδικά στις πύλες εισόδου της χώρας. 

Το ξέσπασμα της επιδημίας 

Στις 6 Δεκεμβρίου του 2013, ένα δίχρονο αγοράκι από την περιοχή Guéckédou στη νοτιοανατολική Γουινέα χάνει τη ζωή του μετά από νοσηλεία με βαρύ πυρετό. Αυτό είναι και το πρώτο θύμα της επιδημίας. 

Μία εβδομάδα μετά τον θάνατο του δίχρονου παιδιού, πεθαίνει και η μητέρα του και η τριών ετών αδερφή του, καθώς και η γιαγιά του. Όλοι παρουσίασαν υψηλό πυρετό και συμπτώματα, όπως εμετούς και διάρροια, ωστόσο κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει από τι είχαν νοσήσει ξαφνικά. 

Δύο συγχωριανοί που βρέθηκαν στην κηδεία μεταφέρουν τον θανατηφόρο ιό στο χωριό. Από την επιδημία κολλάνε ένας γιατρός και ένας νοσοκόμος, οι οποίοι χάνουν και εκείνοι τη ζωή τους. Και οι δύο μολύνουν τις περιοχές στις οποίες ζούσαν. 

Μέχρι να ζητηθεί από το υπουργείο Υγείας της Γουινέας βοήθεια από τους Γιατρούς χωρίς Σύνορα, ο ιός είχε ήδη εξαπλωθεί και φορείς του ήταν αρκετοί εργαζόμενοι σε νοσοκομεία. Από τη μία επειδή δεν γνώριζαν για το τι ακριβώς πρόκειται και από την άλλη γιατί στα νοσοκομεία υπήρχε ελάχιστο απόθεμα χλωρίνης (απαιτείται συνεχής απολύμανση στους χώρους). Αυτό που κανείς δεν γνώριζε βέβαια είναι πως και γιατί νόσησε ο δίχρονος. Το πιο πιθανό σενάριο είναι να κόλλησε τον ιό από μολυσμένη βελόνα. 

Μέχρι τον Μάρτιο, όταν και δόθηκε η πρώτη προειδοποίηση για το ξέσπασμα της επιδημίας, δεκάδες άνθρωποι πεθαίνουν στη Γουινέα, σε οκτώ διαφορετικές κοινότητες και ο Έμπολα «ξεφεύγει» στη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε. 

Σε αντίθεση με παλαιότερα καταγεγραμμένα ξεσπάσματα του ιού, η νέα επιδημία εμφανίστηκε ακριβώς επάνω στα σύνορα, όπου οι μετακινήσεις είναι πολύ πιο εύκολες. Έτσι, ο ιός είχε ήδη αρχίσει να εξαπλώνεται, πριν οι αρχές αντιληφθούν ότι είχε κάνει την εμφάνισή του. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί πως ο Έμπολα δεν είχε εμφανιστεί ποτέ ξανά σε αυτό το τμήμα της Αφρικής. 

Μεταξύ του 1976, οπότε ταυτοποιήθηκε ο ιός για πρώτη φορά, και του 2014 που επανεμφανίστηκε, μολύνθηκαν λιγότερα από 1.000 άτομα, ενώ η μεγαλύτερη έξαρση έως σήμερα είναι η φετινή και επηρεάζει κυρίως τη Γουινέα, τη Σιέρα Λεόνε, τη Λιβερία και τη Νιγηρία.

Τι είναι ο ιός Έμπολα 

Ο αιμορραγικός πυρετός Έμπολα (Ebola) είναι ιογενής νόσος, η οποία εμφανίζεται σποραδικά κυρίως σε περιοχές της Κεντρικής Αφρικής. Πρόκειται κατά βάση, για ζωονόσο και τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η δεξαμενή του ιού είναι διάφοροι τύποι νυχτερίδων της Αφρικής. Ο ιός από τις νυχτερίδες μεταφέρεται σε άγρια ζώα, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρουν τον ιό στον άνθρωπο. 

Η εμφάνιση σποραδικών κρουσμάτων στην Αφρική συνήθως ακολουθείται από επιδημίες, τόσο στην κοινότητα όσο και στο νοσοκομειακό περιβάλλον.

Η νοσοκομειακή εξάπλωση στις χώρες της Αφρικής σχετίζεται με την πολλαπλή χρήση μη αποστειρωμένων βελονών, όπως και με την έλλειψη των απαραίτητων μέτρων ατομικής προστασίας (ΜΑΠ) για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. 

Πώς μεταδίδεται 

O ιός Έμπολα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, κυρίως μέσω επαφής με αίμα ή εκκρίσεις ασθενών (πχ σάλιο, ούρα κλπ). Η πιθανότητα μετάδοσης της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο αυξάνει στα τελευταία στάδια της νόσου και κυρίως στο αιμορραγικό στάδιο, αλλά ακόμη και μεταθανάτια, λόγω της συνεχιζόμενης ιαιμίας. 

Ο ιός, έπειτα από περίοδο επώασης περίπου μιας εβδομάδας (από 2 έως 21 ημέρες), προκαλεί αρχικά ένα σύνδρομο που μοιάζει με γριπώδη συνδρομή (πυρετός, μυαλγίες, πόνος στη μέση, αδυναμία) και προοδευτικά, εμετούς και διάρροιες, νεφρική ανεπάρκεια, αιμορραγίες από βλεννογόνους και πολυοργανική ανεπάρκεια. 

Μύθοι και αλήθειες 

Μπορεί ο ιός Έμπολα μέχρι στιγμής να έχει κοστίσει τη ζωή σε πάνω από 4.000 άτομα, καθώς εξαπλώνεται με γοργούς ρυθμούς, ωστόσο ακόμη πιο γρήγορα εξαπλώνονται οι φήμες και οι μύθοι γύρω από αυτόν. Μάλιστα, πολλές φορές, οι παρερμηνείες μπορούν να προκαλέσουν μεγαλύτερο κακό. 

Μερικοί από τους πιο διαδεδομένους μύθους για τον Έμπολα είναι ότι: 

– Ο ιός μεταδίδεται μέσω του αέρα, του νερού, του ωμού κρέατος ή γενικά της τροφής. Η αλήθεια είναι ότι μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, κυρίως μέσω της επαφής με αίμα ή εκκρίσεις ασθενών (π.χ. σάλιο, ούρα κτλ). Μάλιστα, τα άτομα που επωάζουν τον ιό, χωρίς να έχουν ασθενήσει, δεν τον μεταδίδουν. 

– Η εξάπλωση του ιού είναι αδιάκοπη. Η αλήθεια είναι πως από την εμφάνιση του ιού, έχουν υπάρξει 33 «ξεσπάσματα», τα οποία ύστερα από κάποιο διάστημα εξασθένησαν, με μικρότερο όμως αριθμό νεκρών. 

– Ο ιός οδηγεί σε βέβαιο θάνατο. Σαφώς και πρόκειται για μύθο, μιας και η φετινή επιδημία έχει σκοτώσει περίπου τους μισούς ανθρώπους από αυτούς που έχουν προσβληθεί. Μάλιστα, όσοι επιζούν έχουν αντισώματα απέναντι στον Έμπολα για τα επόμενα δέκα χρόνια. 

– Οι ασθενείς πάντοτε αιμορραγούν. Η αλήθεια είναι ότι η αιμορραγία αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα συμπτώματα του ιού, αλλά δεν συμβαίνει με όλους όσοι προσβάλλονται. Να σημειωθεί πως στην αρχή, ο αιμορραγικός πυρετός Έμπολα εμφανίζει συμπτώματα, τα οποία παραπέμπουν σε κρυολόγημα και η αιμορραγία εμφανίζεται στα τελικά στάδια. 

– Είναι η πιο επικίνδυνη ασθένεια στον κόσμο. Αν και ο Έμπολα έχει πολύ υψηλό βαθμό θνησιμότητας, δεν οδηγεί στον θάνατο περισσότερους απ’ όσους το AIDS, η διάρροια ή η μαλάρια, καθώς οι συνθήκες υγιεινής και οι υποδομές υγείας στην Αφρική είναι σχεδόν ανύπαρκτες. 


σχετικα αρθρα