Συναγερμός: «Εκρηκτικός» ο συνδυασμός κορωνοϊού και γρίπης – Ταχύτατη εξάπλωση

Σε εμβολιασμό του 85% του πληθυσμού εκτιμάται τώρα ότι θα πρέπει να αυξηθεί η εμβολιαστική κάλυψη για να επιτευχθεί συλλογική ανοσία και να σταματήσει η πανδημία του κορωνοϊού, εξαιτίας της αυξημένης μεταδοτικότητας των παραλλαγών Δέλτα και Όμικρον.

Επιστροφή της Γρίπης

Παράλληλα, η γρίπη επέστρεψε στην Ευρώπη με ταχύτερο από τον αναμενόμενο ρυθμό αυτόν τον χειμώνα, αφού σχεδόν εξαφανίστηκε πέρυσι, εγείροντας ανησυχίες για μια ασυνήθιστα μακρά περίοδο γρίπης παράλληλα με την COVID-19.

Τα lockdown, η χρήση προστατευτικών μασκών και οι κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης που αποτέλεσαν τον κανόνα στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 εξοστράκισαν τη γρίπη τον περσινό χειμώνα, εξαλείφοντας προσωρινά έναν ιό, ο οποίος προκαλεί παγκοσμίως τον θάνατο περίπου 650.000 ανθρώπων το χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ.

Εντείνεται ο κίνδυνος

Ο κίνδυνος, λοιπόν, εντείνεται τώρα και από τη γρίπη που κυκλοφορεί έντονα φέτος με το στέλεχος Η3Ν2 και η οποία έχει ήδη κάνει την εμφάνισή της με σειρές μολύνσεων στα πανεπιστήμια.

Τον Δεκέμβριο, ο αριθμός των ασθενών με γρίπη στις ευρωπαϊκές μονάδες εντατικής θεραπείας αυξανόταν σταθερά φτάνοντας τους 43 την τελευταία εβδομάδα του έτους, δείχνουν τα στοιχεία του ECDC και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Αυτός βρίσκεται πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα προ της πανδημίας της COVID-19 –με τους νοσηλευόμενους στην εντατική με γρίπη να ανέρχονται, για παράδειγμα, το 2018 σε πάνω από 400 στη διάρκεια της ίδιας περιόδου, σύμφωνα με τα στοιχεία.

Ωστόσο πρόκειται για μεγάλη αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, όταν για όλο τον Δεκέμβριο είχε καταγραφεί μία μόνο νοσηλεία σε ΜΕΘ με γρίπη, σύμφωνα και πάλι με τα στοιχεία.

Η επιστροφή του ιού μπορεί να αποτελεί την αρχή μιας ασυνήθιστα μακράς περιόδου γρίπης, η οποία μπορεί να επεκταθεί μέχρι το καλοκαίρι, δήλωσε στο Reuters ο κορυφαίος ειδικός του ECDC για την γρίπη Πάσι Πέντινεν.

Κυρίαρχο στέλεχος

Περιπλέκοντας περαιτέρω την κατάσταση, το κυρίαρχο στέλεχος της γρίπης που κυκλοφορεί φέτος δείχνει μέχρι στιγμής να είναι το H3 του ιού A, το οποίο προκαλεί συνήθως τις πιο σοβαρές περιπτώσεις μεταξύ των ηλικιωμένων.

Ο Πέντινεν δήλωσε ότι είναι πολύ νωρίς για μια τελική αξιολόγηση των εμβολίων κατά της γρίπης διότι χρειάζεται μεγαλύτερος αριθμός νοσούντων για αναλύσεις σε πραγματικό χρόνο. Ωστόσο εργαστηριακές δοκιμές δείχνουν ότι τα εμβόλια που είναι διαθέσιμα φέτος «δεν θα είναι τα βέλτιστα» κατά του H3.

Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή ο ιός κυκλοφορούσε πολύ λίγο ή καθόλου όταν αποφασίστηκε πέρυσι η σύνθεση των εμβολίων, καθιστώντας δυσκολότερο για τους παρασκευαστές εμβολίων να προβλέψουν ποιο στέλεχος θα ήταν το κυρίαρχο την ερχόμενη περίοδο γρίπης.

Γρίπη συν κορωνοϊός: «Εκρηκτικό» κοκτέιλ

Σχετική αναφορά γίνεται σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό επιστημονικό περιοδικό JAMA, στην οποία επισημαίνεται πως τα εμβόλια παραμένουν το πιο σημαντικό μέσο που διαθέτουμε για έλεγχο του κορωνοϊού, και τα οποία ταυτόχρονα θα βοηθήσουν να περάσουμε στην επόμενη φάση της πανδημίας.

Στη μελέτη καταγράφεται ότι μέχρι στιγμής στις ΗΠΑ έχει εμβολιαστεί το 62% του πληθυσμού με δύο δόσεις, ενώ άλλο ένα 30% έχει κάνει και την ενισχυτική, τρίτη δόση, με τα ποσοστά εμβολιασμού να κυμαίνονται από 50-70% από Πολιτεία σε Πολιτεία.

Όμως δεδομένης της αυξημένης μεταδοτικότητας των δύο τελευταίων παραλλαγών – Δέλτα και Όμικρον- ο στόχος ανεβαίνει πλέον στο 80-85% για το σύνολο του πληθυσμού.

Υποχρεωτικός εμβολιασμός

Ο Κάρλος ντελ Ρίο, από το τμήμα Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Έμορι στην Ατλάντα, ο Σαΐντ Ομάρ από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας του Πανεπιστημίου Γέιλ και η Πρίτι Μαλάνι από το τμήμα Λοιμώξεων του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν υπογραμμίζουν πως για την επίτευξη του ποσοστού αυτού του επιπέδου συλλογικής ανοσίας, απαιτείται υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού. Για το λόγο αυτό αναμένεται η γνωμοδότηση του Ανώτατου Δικαστηρίου στις ΗΠΑ. Όμως οι επιστήμονες υπογραμμίζουν πως μέχρι τότε, οι κοινωνίες που έχουν υψηλά ποσοστά εμβολιασμού θα έχουν καλύτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με αυτές με χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού στις οποίες παρατηρούνται σοβαρές λοιμώξεις κυρίως σε ανεμβολίαστους πληθυσμούς.

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι όλα δείχνουν πως η παραλλαγή Όμικρον είναι σημαντικά μεταδοτικότερη της Δέλτα, και είναι ικανή να ξεφεύγει από το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενή, έστω κι αν υπάρχει ανοσοποίηση είτε από εμβόλιο είτε από προηγούμενη νόσηση από κορωνοϊό.

Στις ΗΠΑ, 70.000 άτομα νοσηλεύονται και καταγράφονται 1.300 θάνατοι ημερησίως σε χρονικό διάστημα λιγότερο των 3 εβδομάδων, ως τις 20 Δεκεμβρίου, με το 70% των περιστατικών να αφορούν την παραλλαγή Όμικρον.

Οι περισσότερες νοσηλείες αφορούν ανεμβολίαστους ασθενείς, ενώ στους εμβολιασμένους ασθενείς η νόσος δεν έχει εξελιχθεί βαριά.

Χαρακτηριστικά της Όμικρον

Οι ειδικοί καταγράφουν την αποτελεσματικότερη εισβολή της παραλλαγής Όμικρον στον ανθρώπινο οργανισμό, την διαφυγή από το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά και την αυξημένη μολυσματικότητα.  Ο εμβολιασμός με δύο δόσεις από mRNA εμβόλιο παρέχει προστασία από σοβαρή νόσηση κατά 70%, όμως μόνο 33% προστασία από νόσηση με συμπτώματα, αν και η τρίτη ενισχυτική δόση φαίνεται να ανεβάζει το ποσοστό κάλυψης σε 75%. Προστασία κατά της Όμικρον χρειάζονται και όσοι έχουν νοσήσει από άλλες παραλλαγές του ιού. Ο σκοπός της προστασίας εξυπηρετείται με μία δόση εμβολίου μετά τη νόσηση, προκειμένου να υπάρξει προστασία από την Όμικρον.

Διπλές λοιμώξεις

Παρά τα εμβόλια και την πρόοδο στα θεραπευτικά μέσα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι μπαίνουμε στη δυνητικά πιο επικίνδυνη φάση της πανδημίας, με τον κίνδυνο ταυτόχρονης λοίμωξης από τις δύο παραλλαγές του κορωνοϊού (Δέλτα και Όμικρον) και τη γρίπη, έτσι, υπογραμμίζουν την ανάγκη για εμβολιασμό και κατά της γρίπης. Μάλιστα σημειώνουν ότι ο χειμώνας προμηνύεται δύσκολος για τους ανεμβολίαστους με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης ή θανάτου, σε αντίθεση με τους εμβολιασμένους που μπορεί να μην χρειαστούν κάν ιατρική φροντίδα.

Ήδη τονίζουν ότι μαζικές εστίες λοίμωξης από γρίπη έχουν παρατηρηθεί σε πανεπιστημιουπόλεις, ενώ υπογραμμίζουν ότι δεν αποκλείεται να υπάρξουν και νέες παραλλαγές του κοροναϊού.

Καταλήγοντας, τονίζουν ότι η πανδημία δεν έχει τελειώσει, όμως για να μπορούμε να συνεχίζουμε παράλληλα τις δραστηριότητές μας είναι απαραίτητο να κάνουμε τώρα χρήση των εργαλείων που διαθέτουμε για ελέγχουμε την εξάπλωσή της.

• γρίπη
• κορωνοϊός