Μαθήματα δημοκρατίας από την Τουρκία

Η συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι πιο ευνοϊκή για τον Ερντογάν. Είχε επιβιώσει από ένα άθλιο στρατιωτικό πραξικόπημα, είχε φυλακίσει χιλιάδες (πραγματικούς και μη) πραξικοπηματίες, είχε κλείσει εκατοντάδες αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ, είχε καλλιεργήσει κλίμα φόβου στην τουρκική κοινωνία. Κι όμως! Η νίκη του στο δημοψήφισμα για τις συνταγματικές αλλαγές υπήρξε οριακή. Είναι πολύ πιθανό ότι χωρίς την καλπονοθεία (αμφισβητούνται έως και δυόμισι εκατομμύρια ψήφοι…) ο Ερντογάν δεν θα μπορούσε καν να κερδίσει.

Το χθεσινό δημοψήφισμα συνιστά μάθημα δημοκρατίας και όχι μόνο για την γείτονα:

1.    Αποδοκιμάστηκε η επιδίωξη του Ερντογάν να γίνει ο απόλυτος άρχων, ένας σύγχρονος Σουλτάνος. Στις κοινωνίες του 2017 δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνική συναίνεση στην «ενός ανδρός αρχή».
2.    Οι πολίτες έδειξαν για πολλοστή φορά ότι δεν είναι διατεθειμένοι να εκχωρήσουν οικειοθελώς τις ελευθερίες τους. Στις κοινωνίες του 2017 είναι βαθιά ριζωμένη η αξία της δημοκρατίας.
3.    Τα ΜΜΕ παρά το ότι «έπαιζαν» 90% Ναι – 10% Όχι δεν κατάφεραν να προσφέρουν στον Ερντογάν την περιφανή νίκη που αναζητούσε. Στις κοινωνίες του 2017 το κοινό είναι πια υποψιασμένο και περνάει ό,τι βλέπει και ό,τι διαβάζει από τη βάσανο της κρίσης του.

Το μεγάλο μάθημα που μας έρχεται από την Τουρκία θα μπορούσε να συνοψιστεί σε λίγες λέξεις: Μην υποτιμάτε τους πολίτες. Θα τους βρείτε μπροστά σας!

• δημοψήφισμα Τουρκία
• Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν