Στη χώρα των (ανάποδων) εθνικών εορτών, δεν ξενίζει που το Πολυτεχνείο είναι απλά… Παρασκευή

Είμαστε ευρωπαϊκή χώρα. Σίγουρα; Σίγουρα. Αλλά… όχι σε όλα.

Ένα ερώτημα που, καλά καλά, δεν έχει πλήρως απαντηθεί είναι γιατί στην Ελλάδα γιατί γιορτάζουμε την… αρχή (και όχι το τέλος) των πολέμων;

Για το έπος του 1940, που ήταν όντως έπος, γιορτάζουμε το «ΟΧΙ» (που… δεν ήταν «όχι» επακριβώς, αλλά αυτό είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο) γιορτάζουμε την έναρξη του πολέμου κάθε 28η Οκτωβρίου.

Για την 25η Μαρτίου, που επ’ ουδενί ισχύει ως ημερομηνία (η Επανάσταση είχε πρακτικά ξεκινήσει από τον Φεβρουάριο, στην Πελοπόννησο ξέσπασε στις 18 Μαρτίου)) γιορτάζεται εκ νέου η έναρξη του Εικοσιένα. Και όχι η λήξη του. Δέκα άτομα να ρωτήσεις στον δρόμο, τα οκτώ δε γνωρίζουν πότε απελευθερωθήκαμε και δύο θα σου πουν «Ναβαρίνο» αλλά δεν θα θυμούνται το πότε.

Θα μου πείτε, τα διδαχθήκαμε ποτέ σωστά όλα αυτά; Όχι βέβαια.

Αναλογιστείτε ότι η Ευρώπη γιορτάζει, όλη μαζί, τη νίκη επί του φασισμού και του ναζισμού το 1945 κάθε χρόνο στις 8 Μαΐου. Εξαίρεση η Ρωσία: το γιορτάζει στις 9 Μαΐου καθώς η δική της ανακωχή με τους Γερμανούς ναζί, όταν υπογράφη, είχαν περάσει τα μεσάνυχτα.

Εμείς δεν το γιορτάζουμε στις 8 Μαΐου ή, έστω, στις 12 Οκτωβρίου που αποχώρησαν (το 1944) και οι τελευταίοι Γερμανοί από την Αθήνα, ή έστω στις 18 Οκτωβρίου οπότε και εγκαταστάθηκε η κυβέρνηση Παπανδρέου στην Αθήνα.

Γιατί; Μερικοί θεωρούν πως έπαιξε ρόλο ότι οι νικητές της αντίστασης της κατοχής, το ΕΑΜ, ήταν κατόπιν οι ηττημένοι του εμφυλίου αλλά η πρώτη 28η Οκτωβρίου εορτάστηκε… εν μέσω κατοχής, το 1941, προαναγγέλθηκε από στόμα σε στόμα.

Εστω, ας είναι. Και είναι αποδεκτή ως η γιορτή του πατριωτικού φρονήματος – η στιγμή της συνειδητοποίησης του.

Για την 25η Μαρτίου, υπάρχου ενστάσεις και επιχειρήματα, με μια υπογραφή ορίστηκε μια ημέρα που πέφτει μαζί με τη μεγάλη θρησκευτική γιορτή του Ευαγγελισμού.

Και, επιπροσθέτως, λείπουν κι άλλες εθνικές εορτές. Όχι, δεν ψάχνουμε έξτρα αργίες, δεν έχουμε… ΠΑΣΟΚ άλλωστε. Θα μπορούσαμε, φερ’ ειπείν, να γιορτάζουμε τους απελευθερωτικούς αγώνες 1912-1922, τότε που η Ελλάδα διπλασιάστηκε, κυρίως με Ηπειρο και Μακεδονία.

Θα μπορούσαμε πολλά, επί τούτων. Όπως, επί παραδείγματι στις 22 Ιανουαρίου καθώς τέτοια ημέρα το 1830 υπεγράφη το πρωτόκολλο του Λονδίνου που αναγνώρισε (επιτέλους – και επίσημα) την Ελλάδα ως κράτος. Ή, έστω, στις 20 Οκτωβρίου, ημέρα της ναυμαχίας του Ναβαρίνου το 1827.

Γενικώς μέρες υπάρχουν, άλλωστε με το Εικοσιένα απελευθερώθηκε μόλις το 1/3 της σημερινής Ελλάδας, ως βλέπετε.

Ακόμη και η μέρα της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας, κάθε Ιούλιο, είναι μια γιορτή για τους πολιτικούς με παρουσία στην καθιερωμένη δεξίωση στο προεδρικό Μέγαρο και όχι εκεί. Δεν είναι για τους πληβείους αυτά…

Το Πολυτεχνείο όμως; Κάθε χρόνο στις 17 Νοεμβρίου κλείνουν μεν τα σχολεία (σχολική εορτή, γαρ) αλλά όχι οι δημόσιες υπηρεσίες.

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου το ’73 δεν ήταν απλά μια συγκυρία, ένα τυχαίο δηλαδή γεγονός που χτίστηκε μέσα σε λίγες ώρες και μια κατάληψη. Ήταν το αποκορύφωμα του αντιδικτατορικού (και συνδικαλιστικού) αγώνα όλων των χρόνων της δικτατορίας. Αν και εκφράστηκε τελικά στους πανεπιστημιακούς χώρους (στους οποίους η στρατιωτική δικτατορία στάθηκε αδύνατον να «νομιμοποιηθεί» ιδεολογικά, πολύ περισσότερο από αλλού) είναι λάθος να θεωρήσουμε πως αποτελεί ένα κίνημα των φοιτητών και μόνο.

Είναι επίσης λάθος να θεωρήσουμε πως αποτελεί ένα παλλαϊκό κίνημα, όπου συμμετείχαν δηλαδή άτομα από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Εκείνη την εποχή άλλωστε η κυρίαρχη γραμμή των αστών πολιτικών μιλούσε για συνδιαλλαγή με τη χούντα. Το κίνημα αυτό βασίστηκε στις κοινές ανάγκες φοιτητ(ρι)ων και εργατ(ρι)ων και είναι ένα από τα πιο εκλεκτά παραδείγματα άμεσης δράσης από τα κάτω στην κατεύθυνση της προώθησης εργατικών συμφερόντων που έχουν ξεδιπλωθεί στη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

Τι γιορτάζουμε κάθε χρόνο λοιπόν στις 17 Νοεμβρίου; Τιμούμε, με τη μνήμη των 24 νεκρών, όλα τα θύματα της επταετίας, κλείνοντας τα σχολεία, καταθέτοντας στεφάνι στο Πολυτεχνείο και με τους πολιτικούς να προχωρούν σε δηλώσεις. Και έως εκεί.

Είναι μια ημέρα μνήμης. Κοντινής μνήμης. Και θα έπρεπε να ήταν μια «εθνική ημέρα μνήμης», με τον λαό ειρηνικά στους δρόμους, και όχι απλά μια… Παρασκευή. Διότι, τοιουτοτρόπως, η μνήμη θα κοντύνει.

ΥΓ. Αν είσαι socialιστής, τα λέμε κι από το Facebook, το Instagram αλλά και το Twitter.

• Πολυτεχνείο